Нэр үг

ууж [нэр үг] эхнэр хүний дээлийн гадуур өмсөх, ханцуйгүй урт хувцас ууж хадлага (хоршоо үг) (дээлийн гадуур өмсөх хэрэгсэл), уужийн өнгөөр олбог тавих (хүнийг дугаарлах, баян ядуугаар нь ялгах), ууж нь муу боловч уг нь муугүй (цэцэн үг) (өмссөн хувцас нь муу боловч, ухаан нь сийрэг).
уужмаг [нэр үг] эхнэр хүний дээлийн гадуур өмсөх, ханцуйгүй, хуниастай хувцас ханцуйгүй, нарийн мөрөвчтэй, цээжээр өмсдөг дотуур хувцас.
уужрал [нэр үг] уужрах үйлийн (нэр үг)
уужуу хүрнэ. [нэр үг] (ярианы үг, хэллэг)
уул [нэр үг] эргэн тойрны орчноос онцгойрон ялгарч, оргил, нуруу хэлбэрээр хоёр зуун метрээс дээш өргөгдсөн газрын гадарга уул завсарлах (үүрээр тэнгэр, уул ялгаварлан үзэгдэх үе), уул зүй (шинжлэх ухаан) (өндөрлөг, хотгор зэрэг гадаргын янз бүрийн элементийг тодорхойлж тэдгээрийн гарал үүслийг үл харгалзан гадаад шинж байдлаар нь ангилах ухаан), уул наадах (агаарын нөлөөгөөр уулан дээр хий дүрс үзэгдэх), уул хөндийн салхи (уул нуруу, уулс хоорондын хотгорын харилцан адилгүй халалт (хөрөлт)аас шалтгаалан үүсэн орон нутгийн салхи), уулын ажил (газрын хэвлий, ашигт малтмалыг олборлож анхдагч боловсруулалт хийх иж бүрэн явц), уулын бие (уулын их бие хэсэг), уулын бэл (уулын доод хэсэг), уулын даралт (уулын малталтын нөлөөгөөр уулын малталт, цооног, тулах цулын орчимд буй уулын чулуулгын хүчний үйлчлэлийн бөөгнөрөл), уулын дэнж (өгөршил, гулсалттай уялдан үүссэн ойн дээд захаас дээш уулын хажууд байдаг тэгш талбай), уулын зураа (уулын дээд хэсгээс буусан нарийн гуу), уулын оньуулын оноо (уулын багахан сэтэрхий), уулын оргил (а.уулын шовх орой хэсэг б.уул нурууд хийгээд тарамцагийн хамгийн өндөр хэсэг), уулын орой (уулын толгойн хэсэг), уулын өвөр (уулын энгэр), уулын өвчин (анагаах ухаан) (агаар мандал дахь хүчилтөрөгчийн зохист даралт буурснаас бие махбодод үүсэх өөрчлөлт), уулын нахид (уулын хяр, нурууны хэсэгхэн хотгор газар), уулын нураа (уулын хажуугийн нуранги асга чулуутай хэсэг газар), уулын суга (уулын хоёр хажуугийн хонхор хэсэг), уулын таг (уулын аглаг орой), уулын тохой (уулын булан хэсэг), уулын уур амьсгал (хүрээлэн байгаа тал газраас агаар мандлын даралт, агаарын температураар бага, нарны цацрагийн хэмжээ болон голдуу уулын хөндийн салхитайгаараа ялгагдах уур амьсгал), уулын хавцал (уулын завсар байх гүн жалга), уулын хамар (уулын хянга ирмэг), уулын хажуу (уулын хормойноос орой хүртэлх ташуу хэсэг), уулын хаяа (уулын хормойн төгсгөл хэсэг), уулын хошуу (уулын шувтрах үзүүр хэсэг), уулын хөмсөг (уулын дээд хэсэг дэх өнгийсөн хүнхэр хэсэг), уулын хөмхий (уулын хөмсөгний доорх хүнхэр хэсэг), уулын хөтөл (уулын хамар дахь нахиу газар, оноо), уулын хөндий (уул хоорондын үргэлжилсэн тавиу газар), уулын хэц (уулын хажуугийн огцом ирмэг бүхий хянга хэсэг), уулын хяр (уул нурууны үргэлчилсэн ирмэг, зоо), уулын гол (хад чулуурхаг, цочмог хэвгий голдрилтой, урсгалын хурд ихтэй хавчиг хөндийн гол), уулын цохилт (уулын ажлын явагдаж буй орчинд асар их хэмжээний даралт бий болсноос агшин зуурын хугацаанд уулын малталт руу агаарын цохилт үүсэн чулуулаг, ашигт малтмал хүчтэй бутран цацагдах гамшиг), уулын чулуулаг (эрдэс судлал) (химийн болон эрдсийн бүтцээр биеэ дааж газрын давхарга үүсгэж, байгалийн цогцолбор эрдсээс бүрдсэн геологийн биет), уулын шил (уулын хөтөл, оноо), уулын энгэр (уулын наран тусах тал), уулын ээвэр (уулын энгэрийн нар сайн тусах газар), оорцог уул (ганц өнчин уул), ширээ уул (оройн хэсэг нь ширээ шиг тэгшхэн уул) уул даваа (хоршоо үг) (уул болон түүнийг давах хэсэг), уул нуруу (хоршоо үг) (тодорхой хажуу, хяр бүхий сунаж тогтсон гадаргын томоохон гүдгэр), уул тайга (хоршоо үг) (а.үргэлжилсэн их уул модтой газар б.алс хязгаар газар), уул тал (хоршоо үг) (газрын гадаргын дээш товойж гарсан өндөрлөг хэсэг болон тэгш уудам хэсэг), уул овоо (хоршоо үг) (уул болон түүний тахилгын зүйл), уул голуул ус (хоршоо үг) (нутаг орны байдал, усны хангамж), уул уурхай (хоршоо үг) (а.уулын гүнд байх ашигт малтмал б.уулын үйлдвэрлэл), уул уурхайн аж үйлдвэр (ашигт малтмалыг хайх, олборлох болон анхан шатны боловсруулалт хийж хагас боловсруулсан бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх зэрэг дэд бүтэцтэй цогцолбор бүрэлдэхүүнтэй салбар), уул хад (хоршоо үг) (уулын чулуулаг хэсэг), уул толгод (хоршоо үг) (газрын гадаргын том, жижиг овгор товгор хэсэг), уулыг сэтэртэл харах (маш удаан хүлээх), уулын буга ч үгүй, унасан бух ч үгүй (цэцэн үг) (юу ч үгүй хоцрох), ууланд орой, усанд эрэг (цэцэн үг) (юм хэмжээ хязгаартай байдаг), уулын аав (цээрлэн нэрлэх) (чоно), уулын чимэг мод, улсын чимэг эрдэмтэн (зүйр үг) (уул усаа хайрлан хамгаалах, эрдэмтэн мэргэдээ дээдлэх хэрэгтэй), уул морийг зовооно, уур биеийг зовооно (зүйр үг) (уужуу тайван ухаанаар аливаа зүйлд хандах нь чухал), уул үзэх нүдгүй, уушги даах шүдгүй (зүйр үг) (а.юу ч чадахгүй б.ихэд хөгширсөн), ууланд байгаа адуу үргэхэд, уяанд байгаа илжиг үргэх (зүйр үг) (бусдыг дуурайх, салбадай болох), ууланд бар тоглоход, уяан дээр илжиг соохолзох (зүйр үг) (хирээ мэдэхгүй онгирох), шоргоолж бага боловч уул нүхэлдэг (зүйр үг) (юмыг бага гэж басах хэрэггүй, цөхрөлтгүй оролдлого амжилтад хүргэдэг), уулын ногоодой бялзуухай (амьтан судлал) (хөхөөний хэр биетэй, нүдний зовхиос хоолойд хүртэл хоёр зурвас хар чандартай, толгой болон хүзүү ногоон, ар хөх, сүүл бараавтархан нэгэн зүйл бялзуухай), уулын шаазгай (амьтан судлал) (шаазгайтай адил болоод багахан, толгой хар, цагаан сэвхтэй, сүүл урт, сүрэглэн нисдэг, уул шугуйд үлэмж байдаг шувуу), уулын цайн цэцэг (ургамал судлал) (иш өндөр, богино адилгүй, навч цайны навч адил, цэцэг зүйл бүрийн өнгөтэй, улаан нь эрхэм) (ёгт нэр, ёгтлол) долоогийн тооны ёгт (нэр үг)
уул [нэр үг] цагаан түрүү, лууль, тайжийн жинс зэрэг ургамлаар хийх, хэт цахиж гал гаргахад хэрэглэх хөвөн мэт зүйл хэтний уул (хэт цахиж гал гаргахад хэрэглэх хөвөн мэт зүйл) ул зулагийг нь нэг хэсэг арьсаар хумин хийж, дотор нь уул өвс чихэж өмсөх өвлийн гутал.
уул [нэр үг] уул өвс (ургамал судлал) (иш шулуун, гурван ирмэгтэй, навч нарийн урт, ногоовтор бор цэцэгтэй олон наст өвслөг ургамал, цагаан аран).
уулавч [нэр үг] хэтний уул агуулах сав, хэтэвч.
уулга [нэр үг] бусдыг хүчирхийлэн нэгжих, булаах явдал уулга нь дарагдах (дажин түйвээний эхний ширүүн үе дарагдах), уулга тавих (дээрэмдэх цэрэг илгээх), уулга дээрэм (хоршоо үг) (илэрхий дээрэм тонуул).
уулга [нэр үг] юмнаас цочсон мэт болж хашгирах нь, элдэв муухай үг хэлэх нь, гайхан цочирдох нь уулга алдах (цочиж дуу алдах).
уулга [нэр үг] унд, цай уулга унд (хоршоо үг) (цай унд).
уулга [нэр үг] гал зэрэг зарим зүйлийн сүйтгэл учруулах хүч түймрийн уулга (түймрийн сүйтгэл учруулах хүч).
уулгалал [нэр үг] уулгалан дайрах үйлийн нэр дайсны уулгалал (дайсны хүч түрэн дайрах явдал).
уулгалал [нэр үг] уулга алдах үйлийн (нэр үг)
уулгач [нэр үг] гэнэтээр талан дээрэмдэх түрүүч хэсэг.
уулзар [нэр үг] уулзвар сав уулзар (хоршоо үг) (зах нийлэн хил залгасан газар) ургамлын ишээс навч гарсан газар.
уулзвар [нэр үг] юмны нийлсэн газар уулзварын шугам од. орон (тэнгэрийн биеийн тойрог замын уулзварыг холбосон шугам), голын уулзвар (голын салаа уулзах бэлчир), гудамжны уулзвар (гудамж нийлэх хэсэг), замын уулзвар (зам нийлэн уулзах хэсэг), төмөр замын уулзвар (төмөр зам уулзах хэсэг), олон ясны уулзвар (бие бүтэц, анатоми) (ууцны яс хоёр сүүжтэй нийлсэн хэсэг).
уулзлага [нэр үг] уулзах үйлийн нэр, уулзалт.
уулч [нэр үг] уулч галуу (амьтан судлал) (хээрийн галууны өөр нэр).
уулчин [нэр үг] ууланд авирагч тамирчин.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.