Нэр үг

ургамалжил [нэр үг] ургамал бүлгэмдэл, ургамлын бүлэглэлийн нийдэм ургамалжил зүй (шинжлэх ухаан) (дэлхийн ургамал бүрхэвчийг ургамал бүлгэмдлийн нийлбэр ёсоор судалдаг ургамал зүйн салбар ухаан) ургамалжлын бүс бүслүүр (байгалийн ургамалжлаар илрэх бүсийн хэв шинж).
ургамалшил [нэр үг] ургамалших үйлийн (нэр үг)
ургац [нэр үг] нэгж талбайгаас хураан авах ургамлын хэмжээ ургац муу (нэгж талбайгаас хураан авах ургамлын хэмжээ муу), ургац хураах (ургасныг хураах), арвин ургац (нэгж талбайгаас хураан авах ургамлын хэмжээ их), ургацын далай (а.тариа ногооны ургац сайтай нь б.ногоо ихтэй хоол) өвс ногоо, ургамлын гарц тарианы ургац (тарианы ургасан байдал), өвс ургац (хоршоо үг) (газрын гарц, өвс ногооны ургалт).
уриа [нэр үг] урих тэмдэг, дохио уриа татах (бүрээ үлээж урих), уриа тэмдэг (а.жүжгийн дуудах, мэдэгдэх тэмдэг, б.худалдааны газрын үүдэнд өлгөсөн худалдах юмны тэмдэг), уриа цохих (юм дэлдэж урих), уриа цуурай (хоршоо үг) (урих дохио болон түүний дуу чимээ) нийтэд зарлан уриалж, тунхаглах бичиг, уриалга баярын уриа (баярын үеэр уриалан дуудах уриалга), хур буухын өмнөх чийгтэй агаар бүхий найрт салхи уриа салхи (найртай салхи).
уриагуур [нэр үг] уриа татах хэрэглүүр.
уриал [нэр үг] урилга.
уриалал [нэр үг] уриалах үйлийн (нэр үг)
уриалга [нэр үг] олон түмнийг үйл ажилд уриалан дуудаж буй бичиг, тунхаг, уриа энх тайвны уриалга (энх тайвны төлөө уриалсан бичиг).
урианхай [нэр үг] баруун монголын нэгэн ястан урианхай харваа (өвөрмөц дэг журам уухайтай, өнө эртний уламжлалтай харваа, эдүгээ ховд, баянөлгий аймгийнхан урианхай харваагаар нааддаг).
урилга [нэр үг] урих мэдээ, хэл, урьсан бичиг урилга илгээх (урихаар хүн буюу бичиг явуулах), урилгын хуудас (урих учрыг илтгэсэн бичиг), урилга заллага (хоршоо үг) (ирнэ үү хэмээн хүндэтгэсэн хэл мэдээ).
уринш [нэр үг] тариалангийн талбайг ургамал ургах хугацаанд, мөн дараа жил тарих хугацаанд эсвэл энэ хугацааны аль нэг хэсэгт амраан тарималгүй үлдээж, хог ургамлыг устган, чийг хуримтлуулахаар үлдээсэн талбай уринш хагалалт (хавар үрээ суулгахаар өнжөөсөн газраа хагалж бэлтгэх), уринш элдэншүүлэх (хаврын тариалалт дууссаны дараа, тарилгүй үлдсэн талбайг боловсруулах).
урлаач [нэр үг] урлах дархлахдаа чадамгай сайн хүн.
урлаг [нэр үг] үнэн байдлыг уран сайхан аргаар дүрслэн гаргасан бүтээл урлаг судлал (шинжлэх ухаан) (нийгмийн уран сайхны соёл, урлагийн төрөл зүйл, хөгжлийн түүхэн зүйг судалдаг ухаан), урлагийн гавъяат зүтгэлтэн (урлагт гавъяа байгуулсан хүн), урлагийн түүх (урлагийн талаарх мэдээ, мэдээлэл), урлагийн ажилтан (урлагийн салбарт ажиллах хүн), ардын урлаг (ард түмний дундаас гарсан урлаг), уран барилгын урлаг (барилгыг цэвэр үзэмжтэй, загвар сайтай барих чадвар), эртний урлаг (эртний эдийн болон оюуны бүтээл), урлаг соёлсоёл урлаг (хоршоо үг) (хүний гараар бүтээгдсэн болон оюун санааны зүйлс) хийц хэлбэр нь уран, гоёмсог маш их урлагтай (их гоёмсог), урлаг бялзуухай (амьтан судлал) (уран шувууны төрлийн бялзуухай).
урлагч [нэр үг] урлах үйлийг гүйцэтгэгч.
урлал [нэр үг] урласан зүйл гар урлал (гараар бүтээсэн зүйл), урлалын ажил (урлан бүтээх ажил) хийц урлал сайтай (хийц сайтай).
урлан [нэр үг] уран зураач, барималч, сийлбэрч, дархчуудын уран бүтээлээ туурвихад зориулсан байр.
урсац [нэр үг] урсах хэмжээ, урсах байдал цас мөсний хайлбар, хур борооны усны байгаль дахь эргэлтийн явцад газрын гадарга дээрх болон доорх ус налуугийн дагуу шилжих хөдөлгөөн урсацын зохицуулал (усан хангамж, усны эрчим хүч ашиглалт, усжуулалт, усан тээвэр гэх мэт улс ардын аж ахуйн шаардлагатай уялдуулан гол мөрний урсацын горимыг өөрчилж, эзлэхүүнийг цаг хугацаагаар хуваарилан зохицуулах үйлдэл), урсацын давхарга (тодорхой хугацаанд ус хураах талбайгаар урсан өнгөрөх усны тоо хэмжээг урсацын давхаргаар илэрхийлэх), урсацын хөндлөн огтлол (голын голдрилд хөндлөн авсан огтлолын устай хэсгийн хэмжээ).
урсгал [нэр үг] аль нэгэн чигт урсан хөдлөх байдал, урсаж байгаа нь урсгал тасрах (урсаж байгаа ус нэг хэсэг газраа байхгүй болох), урсгал ус (тогтуун бус урсаж байгаа ус), урсгал чиглүүр (усны урсгалын чиглэлийг өөрчлөх зорилгоор барьсан барилга байгууламж), голын урсгал (голын урсах хөдөлгөөн), сайр урсгал (хоршоо үг) (голын хуурай усгүй голдрил), урсгал мөрөн сэрүүн боловч эргээ дагаж урсдаг, улс амьтан олон боловч ёсоо дагаж амьдардаг (зүйр үг) (аливаа зүйл жамаа дагадаг), урсгал ус өмхийрдэггүй, углуурга мод хотойдоггүй (зүйр үг) (урсгал ус цэвэрхэн байдаг явсан хүн хождог) юмны ямар нэгэн чигт хөдлөх нь салхины урсгал (агаарын урсгал ямар нэг чигт хөдлөх хөдөлгөөн), агаарын урсгал (агаарын хэлбэлзэх хөдөлгөөн) (шилжсэн утга) цахилгааны гүйдэл цахилгааны урсгал (цахилгааны гүйдэл) (шилжсэн утга) шаардлагагүй, аяндаа, зөндөө болох байдал хариуцлага суларч урсгалын чанартай болох (идэвхгүй, назгай байдалд орох), урсгал сөрөх (а.гол мөрний урсгалыг сөрж явах б.(шилжсэн утга) олны хөдөлгөөний эсрэг сөрж явах в.(шилжсэн утга) ямар нэг үзэл санааны баримтлалыг эсэргүүцэх, үл дагах), урсгал дагах (а.гол мөрний урсгалын дагуу хөдлөх б.(шилжсэн утга) олны хөдөлгөөний дагуу в.(шилжсэн утга) тухайн байдалтай зохицох, аялдан дагах) (шилжсэн утга) олны их хөдөлгөөн, олны урсгал (олны их хөдөлгөөн), замын урсгал (замын тодорхой чигт хөдлөх хөдөлгөөн) (шилжсэн утга) цагийн улиран хувьсах нь цагийн урсгал (цагийн улиран хувьсах явц) (шилжсэн утга) тодорхой үзэл онолыг дэвшүүлэн баримтлах бүлэг хүмүүс зүүн урсгал (зүүн төвийн давшингуй үзэл чиглэл)
уртагчин хуучир. [нэр үг] үхрийн эврээр хийсэн урт нум.
урталжин [нэр үг] урт нь өргөнөөсөө их, тэгш өнцөгт.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.