Үйл үг

ундаасах [үйл үг] юм уухыг хүсэх, цангах хүслээр ундаасах (маш их хүсэх), өлсөж ундаасах (өлсөх ундаасах), цангах ундаасах (хоршоо үг) (унд уухыг ихэд хүсэх), өлсөх ундаасах (хоршоо үг) (юм ууж идэхийг хүсэх), өлөрхөх ундаасах (хоршоо үг) (хоол унд идэж, уухыг ихэд хүсэх). ундаасгал(ан) (нэр үг) ундаассан нь, цангасан нь, цангаа өлсгөлөн ундаасгалан (хоршоо үг) (идэх уух зүйлгүйн улмаас гэдэс хоосон, цангасан байдал).
ундаасрах [үйл үг] ундаасах.
ундлах [үйл үг] ус, унд уух усыг ундлах (усыг унданд хэрэглэх) унд хоол идэх, уух хооллох ундлах (хоршоо үг) (а.цадтал хоол цай идэж уух б.хоол цайгаар дайлах), хооллож ундлаад явуулах (хоол ундаар дайлж цайлаад явуулах).
ундрах [үйл үг] булгийн усны тасралтгүй үргэлжлэн гарах ундрах булгийн ус мэт (ямар ч саадгүй), ундран гарах (ихээр оргилон гарах), ус ундрах (ус оргилон гарах), оргилох
ундсах [үйл үг] унд хүсэх, ундаасах.
унжганах [үйл үг] унжгар юмны үргэлжлэн унжин санжин хөдлөх ээмэг унжганах (ээмэг унжин санжигнах).
унжийх [үйл үг] унжгар болох, уртхан унжих буюу удаан унжих унжийх санжийх (хоршоо үг) (унжгар санжгар болох), унжийхийг үзвэл тасдаад авмаар, улайхыг үзвэл үмхээд авмаар (зүйр үг) (а.ховдог шунахай зан гаргах б.яаж ч болохгүй хясах) (шилжсэн утга) тэнхээ тамиргүй, дорой байх унжийж хоцрох (урвайх, урвагар болох, цог золбоогүй болох).
унжилзах [үйл үг] унжгар юмны байн байн унжих.
унжих [үйл үг] дээрээс доош дүүжлэгдэн санжин байх өрхний оосор унжих (өрхний оосор гэр дээрээс унан санжсан байх), унжин санжин (хоршоо үг) (энд тэндгүй унжсан байдал), унжих санжих (хоршоо үг) (урагдах, ханзрах, хугарах зэргээр эвдэрсэн зүйлийн дүүжлэгдэн байх) хүний бие эрхтэн сунаж сулрах зовхи унжих (зовхины булчин суларч доош болох), хацар унжих (а.хацар нь томорч доош болох б.(шилжсэн утга) урвайх, урамгүй болох) адил тэгш байвал зохих зүйл нэгнээсээ илүү гарах дээлийн ташаа унжих (дээлийн ташаа зөрүүлэг хормойноос доош илүү гарах) (шилжсэн утга) гуйлгах, тунирхах, үнэрхэх луу унжих (луун сүүл унжих), луун сүүл унжих (а.ихэд үнэрхэх б.өгөх зүйлээ бүтэн өгөхгүй луйвардах, амласандаа хүрэхгүй цааргалах).
унжрах [үйл үг] удаашрах, хэтэрхий удаан болох, сунжрах хурал унжрах (хурал хэтэрхий удаан хуралдаж сунжрах), унжирсан яриа (удаан ярьсан яриа) (шилжсэн утга) гэдэс доош таталдан өвдөх.
унжуудах [үйл үг] хэтэрхий унжуу болох, унжуу учир зохимжгүй харагдах.
униартах [үйл үг] униар татах, униартай болох алсын уул униартах (алсын уул агаарын нөлөө болон газрын чийгнээс үүсэх уур мананд уусан харагдах, алсад уул нуруу цэнхэрлэн харагдах).
унсайх [үйл үг] урвагар болох, урам зориг нь гутаж сэтгэл нь гонсойх.
унтах [үйл үг] хүн амьтны их тархины бор хальсны ажиллагаа түр саатан бие амарч нойрсох унтах ор (дээр нь хэвтэж нойр авах унтлагын хэрэгсэл), унтан унтатлаа (унтах хүртлээ), унтах тасалгаа (нойр авах өрөө), унтаж хоцрох (а.унтаж үлдэх б.хэтэрхий их унтах), бөх унтах (юу болсныг мэдэхгүй таг нойр авах), бүхлээрээ унтах (ороо засалгүй хувцастайгаа нойр авах), түр зуур унтах (хэсэгхэн нойронд дийлдэх), унтах хэвтэх (хоршоо үг) (орон дээр хажуулан нойр авах), унтах амрах (хоршоо үг) (нойр авч биеийн алжаалыг тайлах), манаа манана гэж унтаад, манаж байна гэж унтаад, маналаа гэж унтах гэх шиг (цэцэн үг) (ялих ялихгүй шалтаг зааж хойргоших, залхуурах), унтах ихэдвэл урагш муудна, уурлах ихэдвэл явдал хазайна (зүйр үг) (унтах, уурлах сайн зүйлд хүргэхгүй), унтсан хүн шөнийн уртыг мэдэхгүй, уурласан хүн хэргийн зүйг олохгүй (зүйр үг) (хэрэг явдлыг ултай үзэх нь зүйтэй), унтахыг хэмнэвэл ухаан сурна, ундаа хэмнэвэл судас чангарна (зүйр үг) (унтаж идэхээ багасгаж ажил хийж юм сурах хэрэгтэй).
унтрах [үйл үг] гал, гэрлийн мөхөх, асч ноцохыг болих гал унтрах (гал асахаа болих), гэрэл унтрах (гэрэл чийдэн асахаа болих), лаа унтрах (лаа бөхөх) буурах, дарагдах, намжих дур хүсэл унтрах (оргилон гарсан сэтгэлийн хөдлөл буурах) нүдний гал нь унтрах (а.маш их ядрах б.цог золбоогүй болох).
унуурилах [үйл үг] унуурь болгох алдуул тэмээ барьж унуурилаж ирэх (алдагдсан тэмээ барьж аван унаа болгон хүрч ирэх).
унхайх [үйл үг] унхгар болох унхайж орхих (унхгар болсон байх, унжийж цог золбоогүй болсон байх), унхайсан амьтан (урагшгүй, цог золбоогүй хэмээн хараах үг).
унхиагүйтэх [үйл үг] унхиагүй байдал гаргах, бүтэлгүйтэх.
унхиадах [үйл үг] сул дорой, үлбэгэр зан гаргах.
унхиалах [үйл үг] унхилах.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.