Үйл үг

улцавганах [үйл үг] улцгар юмны үргэлжлэн хөдлөх.
улцайх [үйл үг] улцгар болох, нялцайх шарх улцайх (шарх эдгэхгүй улцгар болох), улцайж цулцайх (арьс мах улайж сульдаж унжийх) хүүхэд эмгэглэж, бие нь сулрах улцайж
улцалзах [үйл үг] улцгар юмны улцас улцас хийж хөдлөх уулинхай мэт улцалзах (биегүй зүйлийн хөдлөх) улцан юмны хөдлөх, аашлах улцвалзах.
улцвалзах [үйл үг] улцгар юм байн байн хөдлөх улцан амьтны хөдлөх, аашлах.
улцганах [үйл үг] улцгар юмны улцга улцга хийх улцан юмны хөдлөх, аашлах (шилжсэн утга) хүүхэд байн байн өвдөх.
улцгардах [үйл үг] хэтэрхий улцгар болох, улцгарын учир тохиромжгүйдэх.
умайх [үйл үг] умгар жижиг болох умайсан амтай хүүдий (жижигхэн амтай хүүдий), онгойж явахаар умайж яв (зүйр үг) (уранхай цоорхой хувцастай битгий яв), хорчийж атирах түлэгдэж умайх (түлэгдсэндээ хорчийж атирах).
умалзах [үйл үг] умгар юмны байн байн хөдлөх.
умбайх [үйл үг] уруулаа чанга хамхиснаас хацар цулцайх.
умбалзах [үйл үг] умбагар юмны байн байн хөдлөх.
умбарах [үйл үг] нунтаг, нарийн ширхэгтэй бодосын нурж хөдлөх.
умбах [үйл үг] тогтоол болон урсгал усанд орох, шумбах усанд умбах (усанд шумбах) (шилжсэн утга) элбэг идээ ундаа, торго дурданг дураар хэрэглэх торгонд умбах (торгыг зүйл бүрээр нь хэрэглэх, торгоор элбэг байх), тосонд умбах (өөх тос, идэх зүйлээр элбэг байх), алтанд умбах (бүх зүйлээр элбэг дэлбэг байх) алтанд умбаад аавыгаа мартах (цэцэн үг) (жаргалдаа ташуурах) (шилжсэн утга) эзлэх, автах нам гүмд умбах (нам гүм болох, нам гүм байдал ноёрхох).
умгайрах [үйл үг] аав ээж, ах захын эзгүйд хүүхэд дураар аашлах.
умганах [үйл үг] умгар юмны байн байн хөдлөх.
умгардах [үйл үг] хэтэрхий умгар болох, умгар учир тохиромжгүй болох. умд(ан) (нэр үг) унд, ундаа гурилаар хийсэн амтат дарс умд дарс (хоршоо үг) (архи дарс, уух юм), умдан тараг (унд тараг). умдаа(н) (нэр үг) ундаа.
умлах [үйл үг] хувцас зэргийг дундаас нь өмлөн тасдах нохой хормой умлах (зуудаг нохой хүний дээл хувцасны хормойг урж тасдах) хялгас ноос урах, сэмлэх.
умрах [үйл үг] өмрөх, хялбархан урагдах.
умшлах [үйл үг] дарийг ширхэглэх замбааг шар тостой зуурах.
унаажих [үйл үг] хөл дүүжлэх унаатай болох унаажаад явах (а.унах юмтай болоод явах, б.унааширсан морио солих в.машинтай болоод явах) унах юм олонтой болох.
унаархах [үйл үг] унаатайгаа гайхуулах.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.