Нэр үг
улбаа [нэр үг]
чийр зам, ул мөр улбаа зам (бүдгэрсэн, балархайтсан зам, жим, мөр), улбаа жим (балархай жим) ураг төрлийн сүлбээ улбаа сүлбээ (хоршоо үг) (хамаатан садан, ураг төрлийн холбоо), түүхт хүний улбаа (а.түүхт хүний ураг төрлийн хүн, б.түүхт хүний тухай сураг ажиг, мэдээ баримт) сураг чимээ, сураг танаг, бүрэг бараг сураг гэмт хэргийн улбаа (гэмт хэргийн бүрэг бараг баримт) (шилжсэн утга) хүний хийж бүтээсэн зүйл, туулж өнгөрүүлсэн амьдрал.
улбаа [нэр үг]
усан доорх амьтан хөдлөх, явахад усан дээр үүсдэг ирэлж.
улбарил [нэр үг]
улбарих үйлийн (нэр үг)
улдруу [нэр үг]
олиг, өөд улдруугүй аашлах (олиггүй аашлах, өөдгүй зан гаргах).
улдуур [нэр үг]
олдуур, олдвор, хур хөрөнгө.
улиан [нэр үг]
улих дуу (шилжсэн утга)хараал. нохойг хараах үг.
улиг [нэр үг]
яршиг, азад улиг болох (а.байн байн хэлж азад болох б.өвчин эдгэхгүй архагших), улиг хулиг (хоршоо үг) (улиг болсон), улиг домог (хоршоо үг) (олон хэлсээр ул дол болсон үг), улиг домог болох (олон хэлсээр байгаад дасал болох, байнга давтагдсаар дасал болох),
улиглал [нэр үг]
улиглах үйлийн (нэр үг)
улигт [нэр үг]
улиг болсон улигт хэрэг (олон дахин давтагдсан хэрэг), улигт ном (улиг болсон ном, хэзээний л мэддэг өнөөх ном, аанай л нөгөө ном) улиг болсон з(үйл үг)
улимар [нэр үг]
(цээрлэн нэрлэх) чоно.
улинхай [нэр үг]
сэг, улай араатны идсэн улинхай (араатны барьж идсэн амьтны сэг зэм).
улирагч [нэр үг]
(цэргийн нэр томьёо) цэргийн албанд улиран үлдсэн хүн анги улирсан сурагч.
улирал [нэр үг]
хавар, зун, намар, өвөл буюу жилийн арван хоёр сарыг гурав гурваар хуваасан нь дөрвөн улирал (хавар, зун, намар, өвөл), хаврын улирал (сарны зурхайн ёсны нэг, хоёр, гуравдугаар сар), зуны улирал (сарны зурхайн ёсны дөрөв, тав, зургадугаар сар), намрын улирал (халуун харьж, сэрүү орох цаг үе буюу сарны зурхайн ёсны долоо, найм, есдүгээр сар), өвлийн улирал (сарны зурхайн ёсны арав, арван нэг, арван хоёрдугаар сар), аргын улирал (нарны явдлыг баримталсан өрнө зүгийн зурхайн он тоолол, аргын тоолол), билгийн улирал (сарны явдлыг баримталсан дорно зүгийн зурхайн он тоолол, билгийн тоолол), улирал бүр (гурван сар тутам), улирал бодогч түшмэл хуучир. (жилийн тухайн улиралд болох од зүйн бүх үзэгдлийг бодож гаргах ажил эрхэлсэн хүн), улирлаар гэсдэг давхарга (жилийн дулааны улиралд гэсч доод хэсэг нь олон жил хөлдүү цэвдэг байдаг хөрсний давхарга), улирлаар хөлддөг давхарга (жилийн хүйтэн улиралд хөлддөг хөрсний давхарга юмуу уулын чулуулаг), улирал муудахад ууль хүртэл дарлах (зүйр үг) (ядарч явахад юм бүхэн хэцүү), улирлын аясыг ургамал дагадаг, элгийн (газрын) аясыг урсгал дагадаг (зүйр үг) (юм жамаараа болдог) уур амьсгал улирлын ажил (байгаль цаг уурын нөхцлөөс шалтгаалан жилд найман сараас дээшгүй хугацаагаар ажиллах ажил), улирлын ажилчин (тодорхой хугацаанд буюу тодорхой улиралд ажил хийдэг хүн), дулааны улирал (дулаан цаг үе), сэрүүн улирал (хавар, намрын цаг үе), хүйтний улирал (хүйтэн уур амьсгалтай цаг үе), улиралд дасгах (тухайн уур амьсгалд нь дасгах), цаг улирал (хоршоо үг) (а.хүйтэн халуунаар нь хуваасан цаг мөчлөг б.уур амьсгал) оюутан сурагчдын хичээллэх үе, семестр нэгдүгээр улирал (хичээлийн жилийн нэгдүгээр үе), улирлын шалгалт (оюутан сурагчдын хичээлийн улирлын эцэст өгдөг шалгалт), улирлын амралт (хичээллэх үе дуусах бүрд амрах амралт).
уллаа [нэр үг]
гутал уллах бүдүүн утас. уллаас(ан) (нэр үг) уллагаанд хэрэглэх зүйл, гутал уллах зүйл уллаасаараа ханзрах (уллаж оёсон утас, шөрмөс нь тасрах).
уллага [нэр үг]
уллах үйлийн нэр, уллах явдал гутал шаахайн ул зулгийг залгасан оёдол уллага сайтай гутал (ул зулгаараа сайн оёдолтой гутал).
уллагаа [нэр үг]
улласан байдал уллагаа сайтай гутал (улыг нь сайн хийсэн гутал).
улс [нэр үг]
нэгэн орны ноёрхох ангийн эрхэм ашгийг хамгаалсан, зохион байгуулалт бүхий орон, тусгаар тогтносон төрийн эрхэт ёс бүхий гүрэн гүр их улс (хамаг улс, бүх ард түмэн), улсын аюулгүй байдал (улс орны тусгаар тогтнол, бүрэн эрх, нутаг дэвсгэрийн бүрэн бүтэн байдал, улсын хилийн халдашгүй дархан байдал, уг улс үндэстний үндсэн хуулиар бататгасан төр, нийгмийн байгууллагын аюулгүй оршин тогтнох нөхцөл), улсын баяр (а.бүх нийтээрээ тэмдэглэх баяр б.монголчуудын сарын нд тэмдэглэдэг үндэсний баяр), улсын байнгын онцгой комисс (улс орныг хамарсан байгалийн онцгой аюулын үед эрчимтэй үйл ажиллагаа явуулах байгууллага), улсын далбаа (төрийн далбаа), улсын дуулал (төрийн дуулал), улсын нууц (задруулснаас болж эх орон, ард түмний эрх ашигт ноцтой хөнөөл учруулах учир байдлыг харгалзан төрөөс олон түмэнд зарлан тунхаглахгүйгээр хамгаалсан онц чухал мэдээ), улсын ойн нөөц (байгалийн жамаар ургасан, тарьж ургуулсан бүх ойн нийлбэр), улсын өмч (улсын мэдлийн өмч хөрөнгө), улсын сахилга (төрийн байгууллага, үйлдвэрийн газар, албан тушаалтнаас ажил хэргийг эрхлэн явуулах талаар тогтоосон журмыг хэрэгжүүлэх журам), улсын судар (нэгэн төрийн хэрэг явдлыг тэмдэглэсэн бичиг), улсын сүлд (төрийн сүлд), улсын хил (бүрэн эрхт, тусгаар тогтносон улсын зааг хязгаарыг тодорхойлсон шугам), улсын хөрөнгө (албаны хөрөнгө), улсын их хурал (төрийн дээд эрхийг барих төлөөлөгчдийн хурал), улсаар тэтгүүлэх үйлдвэр (ашигтай болон ашиггүй ажилласан байдлыг үл харгалзан улсаас эдийн засгийн болон бусад дэмжлэг авч байдаг үйлдвэр), улс аймаг (хоршоо үг) (а.улс орон б.нэг ноёнд хамаарагдах бүлэг хүмүүс), улс гүрэн (хоршоо үг) (улс орон), улс гэр (хоршоо үг) (улс орон), улс иргэн (хоршоо үг) (олон түмэн), улс албат (хоршоо үг) (тодорхой нутаг дэвсгэр, хэл яриа, соёл, ёс заншил, нийгэм байгуулал бүхий орон болон түүний ард иргэн), улс нийт (хоршоо үг) (нэгэн улсын бүх хүн ард), улс орон (хоршоо үг) (улс төрийн хувьд тусгаар тотносон, өөрийн гэсэн нутаг дэвсгэр, хэл соёл зан заншил бүхий хүмүүсийн нэгдэл), улс төр (хоршоо үг) (улсын гадаад, дотоод төрийн бодлого), улс төрийн нам (нам байгуулах монгол улсын үндсэн хуулийн шаардлагыг хангасан гишүүнчлэл бүхий улс төрийн байгууллага), улс төрийн өөрчлөлт (ямар нэгэн хувьсгал, эргэлт хийж тухайн улс орны төр засгийн тогтолцоог өөрчлөх үйл явц), улс төрийн суулт (төр засгийн төвшинд тодорхой асуудал дэвшүүлэн түүндээ нааштай хариу авахыг хүссэн нэг төрлийн эсэргүүцлийн хэлбэр), улс төрийн хүчин (улс төрийн нам, эвсэл холбоо), улс төрийн хямрал (улс төрийн хүчнүүдийн гадаад болон дотоод бодлогын хооронд эрс ялгаатай зөрчилтэй байдал), улс угсаатан (хоршоо үг) (нэгэн улсад харьяалагдах нэгэн угсааны хүмүүс), улсгүй удирдагч усгүй онгоц адил (зүйр үг) (ард түмэнгүй удирдагч гэж байхгүй) хүн, хүмүүс баахан улс (баахан хүн, олон хүн),
улс [нэр үг]
гутал улладаг, үсийг нь зумлаж элдсэн гөрөөсний арьс.
ултраг [нэр үг]
гутлын арьсан улавч.
улх [нэр үг]
зарим амьтны биед байдаг идэш агуулах буюу зулзагаа бойжуулах уут мэт сул арьс бүхий эрхтэн хүн, амьтны биед цулцан, хавдар гарах зэргээс болж унжийж ургасан арьс сайн дэлгэлгүй хатаасан арьсанд үлдсэн хүлхгэр хэсэг арьс, бөсөөр хийсэн хувцас зэрэг эдлэлийн илүү тэлэгдсэн газраа сунаж хүлхийсэн хэсэг өмдний өвдөгт улх гарах (өмдний өвдөг хэсэг нь бага зэрэг сунаж хүлхийх).