Нэр үг
удаашрал [нэр үг]
удаашрах үйлийн нэр, удаашрах явдал.
удаашруулагч [нэр үг]
удаан болгогч, удаан болгож буй хүчин з(үйл үг)
удал [нэр үг]
удах үйлийн (нэр үг)
удам [нэр үг]
угсаа, төрөл, язгуур удам дагах (удмаа дуурайх, удмын хийж байсан зүйлийг өвлөн авч үргэлжлүүлэн хийх), удам дамжсан (үеэс үед уламжлагдан ирсэн), удам залгах (а.үр хүүхэдтэй болох б.удмын хийж байсан зүйлийг үргэлжлүүлэн хийх), удам тасрах (үр хүүхэдгүй болж голомт нь эзэнгүйдэх), удмын бичиг (нэг удмынхны гарал үүсэл, төрлийн холбоог заасан жагсаалт), удмын сан (тухайн хүний өвөг дээдэс, эцэг эхийн удамтай холбоотой бүх мэдээллийг багтаасан мэдээллийн сан) хурдны удамтай морь (уг язгуураасаа хурдан давхидаг морь), эцгийн удам (эцгээс дамжин ирсэн юм), эхийн удам (эхээс удамлан ирсэн юм), удам угсаа (хоршоо үг) (овог аймаг болон хүний үүсэл гарваль), удам судар (хоршоо үг) (угсаа гарал, үүх түүх), удам судрыг нь дуудах (а.хүний өвөг дээдэс, угсааг сөхөж өгүүлэх б.муу явах, удам судрынхаа нэр төрийг сэвтүүлэх), удам үндэс (хоршоо үг) (үндэс угсаа, үүсэл гарал), овог удам (хоршоо үг) (өвөг дээсийн угсаа гарал), үе удам (хоршоо үг) (тодорхой цаг хугацаанд амьдарч байсан (амьдарч буй) удмын хүмүүс), уг удам (хоршоо үг) (угсаа гарал), ураг удам (хоршоо үг) (удам угсаа), удмаа дуудуулах (а.удам судраа сөхүүлэх б.муу нэртэй болох), удамт хүний үр, угшилт гүүний унага (зүйр үг) (хүн, амьтны яс чанарыг уг гарвалиас нь мэдэж болно), удам яривал улсыг донсолгомоор (зүйр үг) (нэр төр ихтэй, удам судар сайтай) цусаар дамжин уламжлах онцгой шинж бөхийн удам бий (бөх болох онцгой шинжийг эцэг өвгөдөөс уламжлан авсан) амьтан, ургамлын онцгой сайн чанар хурдан удмын морь (хурдан давхидаг онцгой чанарыг өмнөх үеээсээ уламжлан авсан морь).
удамтан [нэр үг]
удам бүхий хүн малч удамтан (малч удамтай хүн).
удамчир [нэр үг]
өөрөөс доош таван үе хэтэрсэн үр хүүхэд.
удамшил [нэр үг]
удамших үйлийн нэр эцэг эхийн шинж төрх нь үр удамдаа дамжих чанар удамшил зүй (шинжлэх ухаан) (хүн, амьтны удамших зүй тогтлыг судлах ухаан) удамшлын бус өөрчлөлт (гадаад орчны хүчин зүйлийн нөлөөгөөр бие махбодын хэвшилд гарсан үл удамших өөрчлөлт), удамшлын өвчин (анагаах ухаан) (хүн, амьтны удамшлын материалд орсон өөрчлөлтийн улмаас үе удамдаа дамжих болсон эмгэг), удамшлын хэрэглэгдэхүүн (бие махбодын бэлгийн болон вегататив үржлийн явцад удамшлын мэдээллийг хадгалах, дамжуулах үйл явцыг хангагч эсийн бүрэлдэхүүн хэсэг), удамшлын онол (амьд бие махбодын нэгээс нөгөөд дамжин ирдэг онцлог шинжийг тогтоох судалгаа) ахуй байдал, хэв заншил, ёс суртахуун, үзэл санаа, урлаг соёлын талаар үе улиран дамжиж ирсэн нийгмийн өвөрмөц онцлог, хүчин з(үйл үг)
ударбалгүнь [нэр үг]
(зурхай судлал, зурхайн ухаан) сарны зурхайн ёсны хорин найман одны нэг, монголоор үхээр хар зардсын одон гэнэ. одоо харцага хэмээн нэрлэж байгаа монголын хоёрдугаар сар, энэтхэгийн хаврын эхэн сар, цагаан хүрднээ өвлийн эцэс сар, хятад, төвдийн хаврын дундад туулай сар.
ударник хуучир. [нэр үг]
үйлдвэрийн тэргүүний ажилчин ударникийн хөдөлгөөн (хөдөлмөрийн бүтээмж, ажлын өндөр хурдцыг дээшлүүлэх уралдааны нэгэн хэлбэр. зөвлөлтөд өрнөсөн ударникийн хөдөлгөөний жишээгээр аад оны дундуур монгол ажилчдын дунд өрнөсөн).
удасга [нэр үг]
хэрэг явдлыг өдөж сэдэх шалтаг буюу сэжим.
удган [нэр үг]
удган хатираа (морины гурван хөл нэгэн зэрэг газар гишгэн, нэгэн зэрэг газраас хөндийрөх явдал), удган ээрүүл (хүүхэд эргүүлэн наадах тоглоом), удган эрвээхэй шавж. (бие охор бүдүүн, өнгө улаан, шар бөгөөд дээрээ толботой шавж), удган өвс (ургамал судлал) (ой хөвч, нуга намагт ургадаг, тэжээлд ашигладаггүй шүхэртэн овгийн төрөл, олон наст өвс).
удирдаач [нэр үг]
найрал дуу, хөгжмийг удирдах хүн уран сайхны удирдаач (урлагийн газрын уран сайхны ажлыг удирдан зохион байгуулах хүн), хөгжмийн удирдаач (дуурийн хамтлаг, найрал хөгжим, найрал дуу, цөөхүүл хөгжим зэргийг хөгжмийн зохиолчийн гол санаанаас гажихгүйгээр жигд, уран сайхны үзэл бодлыг зохиолоор дэлгэн үзүүлдэг хүн).
удирдагч [нэр үг]
удирдан явуулагч, хөтлөгч, зааварлагч удирдагч багш (чиглүүлэн заагч багш), уран сайхны удирдагч (уран сайхны ажлыг эрхлэн явуулах хүн), эрдэм шинжилгээний удирдагч (эрдэм шинжилгээний ажлын зааварлагч, зөвлөгч) тэргүүлэгч, толгойлогч, жолоодогч ард түмний удирдагч (ард түмнийг жолоодогч).
удирдамж [нэр үг]
тодорхой ажил хэргийг гүйцэтгэхэд удирдлага болгон ажиллавал зохих заавар удирдамж өгөх (удирдлага болгон ажиллах заавар өгөх), дадлагын ажлын удирдамж (дадлага хийх зааварчилгаа).
удирдах [нэр үг]
удирдах чулуужмаг (эрдэс судлал) (харьцангуй богино хугацаанд хувьсан хөгжиж байгаад мөхсөн, хурдас чу луулгийн нас тогтооход найдвартай тулгуур болж чаддаг амьтан, ургамлын чулуужсан үлдэц).
удирдвар хөгжим. [нэр үг]
хөгжмийн зохиолыг олон хоолойд зориулан найруулсан эгшиг бичгийн эмхэтгэл.
удирдлага [нэр үг]
удирдах үйл ажиллагаа удирдлагын автоматжуулсан тогтолцоо (нарийн төвөгтэй үйл ажиллагааны оновчтой удирдлагыг тухайн зорилтод нийцүүлэн хангах математик эдийн засгийн арга болон техникийн хэрэгсэл, зохион байгуулах цогцолборын цогц), удирдлагын самбар (нүүрэн талдаа мэдээлэл дүрсэлсэн удирдлагын төхөөрөмж байрласан ширээ, зогсоол, самбар хэлбэртэй байгууламж) удирдах үйл ажиллагааг хариуцан гүйцэтгэгч удирдлагын байр (цэргийн нэр томьёо) (байлдаанд бэлтгэн түүнийг хийхэд захирагч, штабын офицеруудын хамт цэргийг удирдахад зориулан тусгайлан төхөөрөмжилж, техник хэрэгслээр тоноглосон байр), намын удирдлага (намыг удирдах ажлыг хариуцан гүйцэтгэгч), үйлдвэрийн удирдлага (үйлдвэрийг удирдах ажлыг хариуцан гүйцэтгэгч) удирдамж удирдлага өгөх (заавар өгөх, удирдамж өгөх), удирдлага заавар (хоршоо үг) (ажил хэргийг хийж гүйцэтгэх талаар зөвлөмж, дагавал зохих мөрдлөг).
удиртгал [нэр үг]
ном зохиол зэргийн эхний, тэргүүний анги, хэсэг удиртгал үг (оршил хэсэг, өмнөтгөл үг), удиртгал хөгжим (хөгжимт жүжиг, бүжгэн жүжиг зэргийн эхлэл хөгжим), зохиолын удиртгал (зохиолын оршил хэсэг).
удлага [нэр үг]
өдөж сэдэх явдал.
уй [нэр үг]
үхэгсдийн хойноос гашуудах эмгэнэл уй гашуу (хоршоо үг) (нас барсан хүний араас эмгэнэн нь), уй гашуу болох (гашуудан эмгэнэх), уй тайлах (а.бэлэвсрэл гашуудлын хоногийн тоо дуусах б.эмгэнэл зовнилыг тайтгаруулах), уй хай (хоршоо үг) (ихэд уйлж хайлах чимээ), уй хай болох (олуул их дуу гарган уйлах), уй хийх (гашуудан салах ёс хийх), уй гашуу ухаан бардаг, уйтгар гуниг бие бардаг (зүйр үг) (уй гашуу, уйтгар гуниг туйлын хэцүү) сэтгэлийн гуниг харуусал уй гуниг (хоршоо үг) (сэтгэл санааны туйлын хэцүү байдал, уйтгар гуниг).