Үйл үг

шалдрах [үйл үг] нүцгэн болох, нүцгэрэх (шилжсэн утга) газар гандаж, өвс ургамалгүй болж халцгайрах. шалз(ан) (амьтан судлал) үет хөлтний хүрээний шавжийн ангийн цус сорогч, далавчгүй шавж, хонь малын үсэнд шигдэн орж цусыг нь шимнэ шалзыг нь арилгах (малын үс ноосон дахь шалзыг нь устгах), шалзан хадаас (нимгэн тав бүхий жижиг төмөр хадаас шалзан шивээ), үнсэнд хаягдсан шалз шиг (хэн ч хайхрахгүй, ойшоохгүй болох, харж үзэх хүнгүй болох), шар цавуугаар нааж, шалзан хадаасаар хадах (зүйр үг) (ихэд бөх бат болгох).
шалзлах [үйл үг] идэшний зүйлийг шалз болгох ялзартал буцалгах мах шалзлах (мах шалз, ялз болгох), толгой шийр шалзлах (толгой шийрийг ялз болгох).
шалзрах [үйл үг] өтгөрч нялтрах шалз болох хоол шалзрах (хоол хэт болох, шалз болох), мулзрах шалзрах (хоршоо үг) (хоол махыг мулз шалз чанаж болгох).
шалиадах [үйл үг] хэтэрхий шалиа болох.
шалиарах [үйл үг] идэх уух, олох авахад дур шунал ханасан байдалтай болох.
шалиатах [үйл үг] шалиа байдал гаргах шалиарах хүн хөгширснөөс ташааран хэлж ярьдаг болох.
шалигдах [үйл үг] шамшигдах, үрэгдэх эд хөрөнгө шалигдах (эд хөрөнгө үрэгдэх).
шалигдах [үйл үг] хэтэрхий шалиг завхай байдал гаргах.
шалиглах [үйл үг] шалиг савсаг зан байдал гаргах шалиглан инээх (аальгүйтэн инээх), налиглах шалиглах (хоршоо үг) (хүсэл тачаалаа хангахын тулд элдвээр аашлах).
шалих [үйл үг] нялх хүүхдийн саяхан хоолонд орж бага сага юм тэмтрэх, гоочлох болох хүүхэд хоол шалих болох (хүүхэд хоол бага сага гоочлох болох) хангалуун байдалтай болох, юмыг дэмий сүйтгэн үрэгдүүлэх, шалиа болох.
шалих [үйл үг] хүний ташааран хэлэлцэх шалих солих (хоршоо үг) (андуурч ташааран ярих).
шаллах [үйл үг] шал хийх, шалтай болох байшин шаллах (байшинд шал тавих), чулуугаар шаллах (чулуун шал хийх).
шалмагдах [үйл үг] хэтэрхий шалмаг, түргэн болох.
шалмаглах [үйл үг] бушуулах, түргэлэх, шалавлах шалмаглан одох (түргэлэн явах).
шалмаграх [үйл үг] шалмаг болох, шалмаг хөдлөх.
шалмалах [үйл үг] шалбалах.
шалрах [үйл үг] салан задгай болох, салрах эд эдлэлийн хумирах, хунирч илүү гарах, унжих дээлийн дотор шалрах (дээлийн дотор хунирах), оймс шалрах (оймс хунирч унжих).
шалрах [үйл үг] ямар нэгэн мэсний үзүүр, ир шамрах хутганы ир шалрах (хутганы ир шамрах) (шилжсэн утга) буурах, мохох зориг шалрах (зориг мохох).
шалтаглах [үйл үг] шалтаг болгох, башир бааш гаргах, арга саам эрэх ялихгүй юмаар шалтаглан ажил таслах (шалихгүй зүйлээр арга саам хийж ажил таслах)
шалтах [үйл үг] алив юмнаас бултахын тул бач бааш гаргах баширлах, бачлах.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.