Үйл үг

шалбаганах [үйл үг] шалбагар юмны үр гэлжлэн хөдлөх.
шалбайх [үйл үг] шавар, шалбааг болох цас хайлж, газар шалбайх (цас хайлж, газар шалбааг үүсэх) хөлс, усанд, хувцас нэвт норох бороонд хувцас шалбайх (бороонд хувцас нэвт норох) (шилжсэн утга) бие сульдасхийх, сулбайх, доройтох бие шалбайх (бие сульдах, нозоорох).
шалбалах [үйл үг] юмны, өнгө, будаг, хальс зэргийг хэгзлэх, зулгалах, холтлох будгийг нь шалбалах (будгийг нь холтлох), гараа шалбалах (гарын арьсаа урах).
шалбалзах [үйл үг] ажил үйлд шаламгайлах, түргэлэх, хурдлах, яарах шалбалзсан хүүхэн (ажил үйлд шаламгай хүүхэн).
шалбарах [үйл үг] мах, арьс зулгарах арьс шалбарах (хүн, амьтны арьс зулгарах) эд юмны өнгөн хэсэг, будаг зэрэг өнгөцхөн холтрох, ховхрох будаг нь шалбарах (будаг нь холтрох) юмны чанагдаж ялзрах, шалзрах шалбартал чанах (шалзартал чанах).
шалбачих [үйл үг] байн байн шалбарах олон газар шалбаруулах.
шалбиганах [үйл үг] шалбигар, шалчгар юмны шалбига шалбига хөдлөх.
шалбийх [үйл үг] усанд юм норох шалбийтлаа норох (ихээхэн норох), бороонд шалбийх (бороонд ихээхэн норох), усанд шалбийх (усанд нэвт норох) шалбигар болж хэлбэрээ алдах малгай шалбийх (малгай хэт норсноос хэлбэрээ алдах).
шалбилзах [үйл үг] шалбигар юмны шалбис шалбис хөдлөх.
шалбих [үйл үг] хэтэрхий норгох усаар шалбих (юмыг усаар хэтэрхий норгох) хур бороо, хөлс зэрэгт хувцас хунар нэвт норох, шалбийх.
шалгаах [үйл үг] ихэд асуух, нягтлан магадлах шалгаан байх (магадлан нягталж асуун шалгах), шалгаан асуух (нягтлан асуух), шалгаах шаргаах (хоршоо үг) (үргэлж асууж лавлах), асуух шалгаах (хоршоо үг) (учир байдлыг тодорхой мэдэж авахаар лавлаж магадлах), гуйх
шалгарах [үйл үг] олон дотроос тодрон гарах, илүү сайнд тооцогдох шалгаран үлдэх (олны дотроос шилэгдэн үлдэх), шалгарсан удирдагч (олны итгэлийг хүлээсэн удирдагч), сурлагаараа шалгарах (сурлагаараа тэргүүлэх), тэмцээнд шалгарах (а.тэмцээний сүүлийн шатанд оролцохоор үлдэх б.тэмцээнд түрүүлэх), уралдаанд шалгарах (уралдаанд түрүүлэх).
шалгах [үйл үг] ажил хөдөлмөрийн явц, чанар, зөв бурууг хянах, магадлах ажлын үр дүнг шалгах (ажлын үр дүнг хянан магадлах), данс тайланг шалгах (данс тайланг хянан магадлах), сурлагын чанарыг шалгах (сурлагын чанарыг хянан магадлах), харьцуулан шалгах (харьцуулан магадлах), хянах шалгах (хоршоо үг) (юмны зөв бурууг нягтлан үзэх, магадлах) сурсан мэдсэн зүйлийн сайн мууг магадлах амаар шалгах (сурсан мэдсэнийг нь амаар магадлах), бичгээр шалгах (мэдэж буй эсэхийг нь бичгээр магадлах) шинээр хийж бүтээсэн, засварласан зүйлийн ажиллагааг турших, сорих бууны тусгалыг шалгах (бууны тусгалыг сорж үзэх), машины шинэ мотор шалгах (машины шинэ моторын ажиллагаа хүчин чадлыг сорих).
шалгуурлах [үйл үг] шалгуураар шалгах.
шалдагнах [үйл үг] шалдан болгох, нүцгэлэх.
шалдайх [үйл үг] шалдан болох.
шалдардах [үйл үг] хэтэрхий хөнгөн хуумгай болох.
шалдах [үйл үг] байшин барилга, гэр орон зэрэгт шал хийх, шаллах шалдсан зам (чулуу, тоосго, мод зэргээр засч хийсэн зам), гэр шалдах (гэр шаллах) цардах, тэгшлэх зам шалах (зам цардах, тэгшлэх).
шалдах [үйл үг] ганцаардах, доройтох.
шалдлах [үйл үг] шалдан нүцгэн болгох, нүцгэлэх.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.