Үйл үг

шаргаах [үйл үг] бусдаас байн байн асуух, нэхэх зэргээр шаардаж шалгаах, хоргоох хүүхэд шаргаах (хүүхэд юм асуун шалгаах, янз бүрийн зүйл шаардах), шалж шаргаах (салахгүй асууж хоргоох), шалгаах шаргаах (хоршоо үг) (үргэлж асууж лавлах).
шаргаах [үйл үг] өөх, тосыг ширгээн буцалгаж, цэвэр тос гаргаж авах дотор өөх шаргаах (бог малын дотор өөхийг ширгээн буцалгаж тос гаргах).
шаргалдах [үйл үг] хэтэрхий шаргал болох.
шаргалтах [үйл үг] шаргал туяатай болох үс нь шаргалтах (үс нь шаргал туяатай харагдах), тариа шаргалтан байх (тариа шаргал өнгөтэй болсон байх).
шаргах [үйл үг] шаргаах .
шаргах [үйл үг] ямар нэгэн зүйлийг бусдад тавьж өгөхгүй маргах, булаалдах тарвага зэрэг амьтны яргах.
шаргиатах [үйл үг] шаргих дуу чимээ гарах.
шаргиах [үйл үг] шаргих, харгих дуу чимээ гаргах.
шаргих [үйл үг] олон төмөрлөгийн зүйл болон хатуу юмны зэрэг зэрэг харших чимээ гарах ус бороо зэргийн хүчтэй урсах дуу чимээ мөндөр шаргих (мөндөр хүчтэй буухад гарах дуу чимээ) голио царцаа зэрэг амьтны дуугарах голио шаргих (голио дуугарах чимээ гарах) хурдан дуусах, барагдах.
шаргуудах [үйл үг] дэндүү түргэн, шаргуу болох.
шардах [үйл үг] хэтэрхий шар болох өнгө нь шардах (өнгө нь хэт шар болох) (шилжсэн утга) хор
шаржигнах [үйл үг] шар шар хийсэн чи мээ гарах шаржигнах чимээ сонсдох (шар шар хийсэн чимээ сонсдох), тос шаржигнах (тосонд хайрахад шар шар хийх чимээ гаргах).
шариглах [үйл үг] махыг хатаагаад нүдэх мах шариглах (хатсан мах нүдэх).
шарлаах [үйл үг] шарлуулах, шарлахад хүргүүлэх тарчилган зовоох, зүдрээх шаргалгах.
шарлах [үйл үг] шар болох мод шарлах (мод шар өнгөтэй болох), ноос шарлах (хонины ноос шар өнгөтэй болох), өвс ногоо шарлах (намар болж өвс ногоо шар өнгөтэй болох), үүр шарлахгэгээ шарлах (үүр тэмдгэрч шар гэгээ гарах), утаанд шарлах (эд зүйл утаанд шар болох).
шарлах [үйл үг] хүн, амьтны зовж зүдрэх, тарчлах.
шарлах [үйл үг] өөх тосыг хайлж, цэвэр тос ялган авах өөх шарлах (өөхийг хайлж цэвэр тосыг ялган авах).
шармайх [үйл үг] шарман болох.
шармах [үйл үг] шамрах хормой нь шамрах (хормой нь эргэх, нугаларах), хучилга шармах (юмны хучилга эргэх, нугаларах).
шармигардах [үйл үг] хэтэрхий шармигар болох.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.