Үйл үг

хулмастах [үйл үг] хулмастай болох. хулс(ан) (ургамал судлал) усны хөвөөгөөр ургадаг, сүрэл нь хөндий, гялгар, хавтга шөвөг хэлбэрт навчтай, цэцэг нь бор, доод талдаа олон ширхэг шиг үстэй, сүрлээр нь чийрс гөрөх буюу цаас хийдэг олон наст өвс хулсан шүүр (сүрлэн шүүр), хулсны сахал (хулс гэдэг өвсний түрүү), хулс зэгс (хоршоо үг) (усанд ургадаг олон наст өвс), хулсыг хумируулдаг хур салхи хоёр,
хултганах [үйл үг] мал амьтан завсар эрэлхийлэн зугтахаар завдах хулчганах.
хултгачих [үйл үг] зугтах гээд орох гарах газраа олж ядах.
хулуутах [үйл үг] хулуу өвчин тусах, хулуу өвчинтэй болох.
хулуух [үйл үг] хулгай хийх, хулгайлах хулуун дайрах (а.эсрэг этгээдээ сэрэмж, бэлтгэлгүй байхад нь гэнэт дайран орох б.дайн зарлалгүйгээр бусад улсыг гэнэдүүлэн довтлох).
хулхалзах [үйл үг] амьтны айж үргэн биеэ зайлсхийх морь хулхалзах (морь үргэх, бусгах).
хулхалзах [үйл үг] савтай шингэн юмыг хөдөлгөхөд саван дотроо цалгилах хөхүүртэй айраг хулхалзах (хөхүүртэй айргийг хөдөлгөхөд, хөхүүрэн дотроо цалгилах) хувцас элбэгдэж хэлхэлзэх, халбаганах дээл хулхалзах (дээл нь элбэгдэн хэлхэлзэх).
хулхах [үйл үг] хүн, амьтны нааш цааш бултан зайлсхийх шууд хэлэхээс бэрхшээн, үгээ тойруугаар ярих.
хулхидах [үйл үг] хулхинаас барих, чихдэх морь хулхидах (морины чихнээс нь барих, чихдэх), эр хүн гэнэнгүй дээр гэж, эцсэн морио хулхидаж мордох (цэцэн үг) (дээрэнгүй, увайгүй зан байдал гаргах) (шилжсэн утга) хуурах, залилах.
хулхилах [үйл үг] цочрох.
хулхитах [үйл үг] чихэнд хулхи тогтох хулгатах чих хулхитах (чихэнд хулхи тогтох, хулхитай болох) хулхи өвчлөх.
хулчганах [үйл үг] айн бэрхшээж, буруулан зугтахаар завдах, сэтгэл зовниж хулчийх айх
хулчгардах [үйл үг] хэтэрхий хулчгар болох.
хулчийх [үйл үг] айж бэмбэх, зүрхшээх хулчгар болох хулчийсан царайтай (айж эмээсэн байдалтай), айж хулчийх (зүрхшээх), хулчийж хумсын чинээн, атийж алгын чинээн болох (зүйр үг) (хэтэрхий айж бэмбэгнэх) царай зүс нь зэвхий болох царай нь хулчийх (царай нь зэвхий болох).
хулчилзах [үйл үг] хулчганах.
хумагтах [үйл үг] аргал, хоргол зэргийн юм үйрмэг, нунтаг болох аргал хумагтах (аргал үйрмэг, нунтаг болох) юманд хумгийн зүйл холилдох, хумаг хуран цуглаж, овоорон тогтох хашаа хороо хумагтах (хашаа хороонд үртэс үйрмэг, хог цугларах).
хумайх [үйл үг] хумигар болох.
хумбаганах [үйл үг] хумбагар юмны үр гэлжлэн хөдлөх.
хумбагардах [үйл үг] хэтэрхий хумбагар болох.
хумбайх [үйл үг] хумбагар болох, хумбагар харагдах цэцгийн дэлбээ хумбайх (цэцгийн дэлбээ хумбагар болох).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.