Үйл үг

хуйхуйтах [үйл үг] дүрсгүйтэх, дүрсгүй зан авир гаргах чи битгий хуйхуйтаад байгаач. (ярианы үг, хэллэг)
хулайх [үйл үг] амьтны чихээ хулмайлган хулгар мэт үзэгдэх, харагдах хулгар болох чих нь хулайх (чих нь хулгар болох).
хулалзах [үйл үг] хулгар амьтны хөдлөх аашлах, хулмалзах (шилжсэн утга) хүн, амьтны ичиж царай нь улайх, гэмшиж хулчийх янз байдал гаргах хулалзах хялалзах (хоршоо үг) (а.хүн, амьтан айн хулчийж харах б.хүн нүднийхээ булангаар үе үе харах).
хулбалзах [үйл үг] хулмалзах.
хулгавчлах [үйл үг] хулгавч өмсөх өвлийн хүйтэнд малгайг эрүүвчлэн өмсөх малгайгаа хулгавчлах (малгайгаа эрүүвчлэн өмсөх) хуруундаа хулгавч хийх.
хулгайлах [үйл үг] бусдын эд юмыг зүй бусаар нууж авах, хулгай хийх хулгайлсан юм хор, гуйсан юм гурил (зүйр үг) (бусдын юм хэрэггүй).
хулгалзах [үйл үг] хүний тогтуургүй зан байдал гаргах морь малын айж зайлсхийн аашлах.
хулганах [үйл үг] байн байн хулгах, юманд зориглож чадахгүй хулгах хулганан суух (зориглож чадахгүй хулган суух).
хулгардах [үйл үг] хэтэрхий хулгар болох.
хулгатах [үйл үг] чихэн дотор хулга цугларах.
хулгах [үйл үг] хулгай хийх адуу хулгах (адуу хулгайлах).
хулгах [үйл үг] чихтэй малгай бүчилж өмсөх юүдэн хулгаж өмсөх (юүдэнгийн чихийг буулган бүчилж өмсөх).
хулгах [үйл үг] хүний тогтвортой сууж чадахгүй ийш тийш хөлбөрөх бусдын хэлсэн үгний хариуг хэлэхгүй түгдрэх, татгалзах морь малын хулгалзах байдал гаргах юмнаас бэрхшээх байдал гаргах.
хулдааслах [үйл үг] юмыг хулдаасаар өнгөлж бүрэх шал хулдааслах (шалыг хулдаасаар бүрэх).
хулдах [үйл үг] арьс шир, бөс бараа, цаасны зүйлд цавуу, шир түрхэж ус, тос даахуйц гялгар толигор болгох хулдсан эдээр шал, ширээ зэрэг эд юмыг бүрхэж, өнгөлж хамгаалах өвдгөө хулдах (өвдгөө юмаар хучих), цаасаар хулдах (цаасаар боох, бүрхэх) цааслах, наах хана хулдах (хананд цаас наах, цааслах).
хулжих [үйл үг] хүн, амьтны айж жигшин зугатаж зайлах, буруулах хулжин зугтах (зайлан зугтах), морь хулжих (морь зугатах, зайлах) (шилжсэн утга) нойр хүрэхгүй болох нойр хулжих (нойр хүрэхгүй байх) (шилжсэн утга) өтөг бууцны хэвгий тал руугаа шилжих бууц хулжих (бууц хэвгий газар руу болох, шилжих).
хуллах [үйл үг] айраг аягалах.
хулмаганах [үйл үг] амьтны чихээ хойш дарж хулмага хулмага хийх (шилжсэн утга) хүн, амьтны айж сандран бэмбэгнэх, хулмалзах айж хулмаганах (айж бэмбэгнэх, хулмалзах).
хулмайх [үйл үг] мал адгуусны чихээ гэдрэг болгох.
хулмалзах [үйл үг] хулмаганах, хулалзах хулман чихтэй морь малын, чихээ хулмага

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.