Үйл үг

худаглах [үйл үг] газрыг худаг шиг гүнзгий ухах, малтах (ярианы үг, хэллэг) худгийн усаар мал услах.
худалдаалах [үйл үг] худалдаа хийх, зарах худалдаалах үнэ (худалдан авагчийн шууд төлөх үнэ), мах, ногоо худалдаалах (мах, ногоо зарах).
худалдаачлах [үйл үг] хэсүүчлэн явж худалдаа хийх.
худалдагдах [үйл үг] зарагдах ном нь худалдагдах (ном нь зарагдах).
худалдах [үйл үг] эд барааг үнэ авч арилжин өгөх худалдан авагч (эд барааг үнэ өгч худалдан авах хүн), худалдан авах (а.үнэ өгч арилжин авах б.(шилжсэн утга) бусдад эд ашиг, мөнгө өгч ажил хэрэгт ашиглах), худалдан авах чадвар (аливаа юмыг худалдан авах боломж бололцоо) бараа худалдах (эд юм зарах), дамлан худалдах (өндөр үнээр зарж борлуулах), ном худалдах (ном зарах), зарах худалдах (хоршоо үг) (ямар нэг зүйлийг бусдад худалдан борлуулах) (шилжсэн утга) хувийн ашиг тусын төлөө эсрэг талд хүчин зүтгэж улс орон, хань нөхрөө хорлох биеэ худалдах (а.янхан болох б.ашиг хичээн бусдад урвах) (шилжсэн утга) бусдад саймширч хов зөөх, хошуу худалдах (хов зөөж, шан авах).
худалчдах [үйл үг] дэндүү худалч болох.
хударгалах [үйл үг] эмээлтэй моринд хударга торгож хийх (шилжсэн утга) бусдыг мэхэлж явуулаад, араар нь хэрэг үйлдэх, хударгаар суух хударгалан дайрах (дайсны ар хойгуур орж довтлон орох).
хударгалах [үйл үг] нумны хичрийн заадсанд ховил гаргах.
худлах [үйл үг] харилцан ураг садан бололцох ургийн хуримд худ болж явах.
хужгардах [үйл үг] хүн, юмны өнгө хэтэрхий хужгар болох.
хужигнах [үйл үг] юмны хур хийж дуугарах гэдэс хужигнах (гэдэс хур хийж дуугарах).
хужийх [үйл үг] юмны өнгө будаг муудаж цайх гандаж хужийх (юмны өнгө нар, салхины нөлөөгөөр муудах, цайх) хүний царай цусгүй болж өнгөө алдах царай хужийх (царай алдах, царай зүс нь муудах) өвс ургамал гандаж шарлах янз орох уул тал хужийх (уул тал гандаж шарлах).
хужирдах [үйл үг] хужир долоосон нь хэтэрч мал баас алдах.
хужиржих [үйл үг] хужиртай болох.
хужирлах [үйл үг] малд хужир идүүлэх хонио хужирлах (хониндоо хужир шүү идүүлэх) (шилжсэн утга) юманд ихэд шунан дурлах хүссэн, сонин сайхан ховор зүйлийг үзэж баясах нүд хужирлах (а.юмыг шимтэн үзэх б.олон юм үзэж гайхан бахдах в.хүссэн зүйлээ үзэж сэтгэл ханах), тагнай хужирлах (тамхи шунан татах).
хужирсах [үйл үг] адуу малын хужирт дурлах, хүсэх хонь мал хужирсах (хонь мал хужир идэх гэж хүсэх) (шилжсэн утга) юманд сонирхон шунан дурлах.
хужиртах [үйл үг] хужиртай болох, хөрс шороон доторх давс шүлтийн зүйл ууршиж, газрын хөрсөн дээр гарч, цайран харагдах.
хужирших [үйл үг] газрын хөрс шороо хужирлаг болох.
хуйвалдах [үйл үг] хүмүүс хоорондоо далдуур, нууцаар үгсэн тохирох, эвлэлдэх, сүлбээлэх сэм хуйвалдах (олуул далдуур үгсэн нийлэх), нам нийлж, сэм хуйвалдах (хүмүүс далдуур үгсэн эвлэлдэх).
хуйвлах [үйл үг] уурга, шилбүүрт хуйв уях уурга хуйвлах (уурганы үзүүрт хуйв уях).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.