Үйл үг

халзлах [үйл үг] үсийг нь авах, халзан болгох үс халзлах (үсийг нь авах), нэхий халзлах (нэхий үслэх, нэхийний үсийг зулгалан авах).
халзрах [үйл үг] үс унаж халзан болох толгой халзрах (үс унаж толгой халзан болох), үс халзрах (сэтгэл санааны хямрал, халдварт өвчин зэрэг олон шалтгаанаар толгойн үс унах арьсны өөрчлөлт).
халиадах [үйл үг] махыг нимгэн болгож зүсэх, огтлох өөх халиадах (өөх нимгэн огтлох).
халиалах [үйл үг] хүйтний улиралд мөсөн дээгүүр халиа гүйх.
халиатах [үйл үг] ус гол, нуурын мөсөн дээр халиа тогтох.
халиатах [үйл үг] нимгэн зүсэх өөх халиатах (өөхийг нимгэн зүсэх).
халивдах [үйл үг] эрэг шургийг халиваар суллах, чангалах шураг халивдах (халиваар шураг чангалах, суллах).
халивлах [үйл үг] халиваар хавхаглах, таглах авдар халивлах (авдар хавхаглах), тогоо халивлах (тогоо таглах).
халимагдах [үйл үг] халимаг үснээс нь зулгаах.
халимдах [үйл үг] мал амьтны арьс махны завсраар юм хавж орох сум халимдах (арьс махны завсраар сум хавж орох), өргөс халимдах (арьс махны завсраар өргөс хавж орох).
халимлах [үйл үг] халимыг нь өвчиж хуулах арьс халимлах (арьсанд үлдсэн өөхийг өвчиж хуулах), ууц халимлах (ууцны өнгөн хальсыг өвчиж хуулах).
халимнах [үйл үг] хонины дотор цулаар жин тавих.
халимтах [үйл үг] арьсыг өвчихөд түүнд халим наалдан үлдэх арьс халимтах (арьсанд халим өөх наалдан үлдэх).
халимтах [үйл үг] усны мандал царцан хөдлөх ус халимтах (усны мандал царцан хөлдөх) цасны өнгөн хэсэг хайлмагтан царцах, өрөмтөн хөлдөх цас халимтах (цасны өнгөн хэсэг хайлмагтан царцах).
халирах [үйл үг] сүр хүч, хал бэрхшээлээс мятрах, зүрхшээх (шилжсэн утга) морь малын юмнаас үргэсхийх, дөлөх.
халирах [үйл үг] хайч, хутга, шөвөг зэргийн ир, үзүүр нь шантрах, мохох.
халиудах [үйл үг] тэмээний баруун, зүүн хацрын дотор талд өргөс ургах.
халиулах [үйл үг] халиах ус халиулах (усыг савны хэмжээнээс илүү хийж халиах).
халиурах [үйл үг] өвс, ургамал салхины аясаар жигд найган ганхах үс халиурах (үс нэг тийш ханаран налах), тариа халиурах (шаргалтсан будаа тариа салхины ачсаар найгах).
халих [үйл үг] шингэн юмны савнаасаа давж асгарах, бялхах сүү халих (сүү савнаасаа давж асгарах), тараг халих (тараг бялхах) ус халих (ус савнаасаа давж гарах), илэм халим (хоршоо үг) (а.шингэн зүйл савандаа багтаж ядсан бялхам б.(шилжсэн утга) элбэг дэлбэг).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.