Үйл үг

халхагнах [үйл үг] халхгар хэлхгэр юмны үргэлжлэн хөдлөх.
халхайлах [үйл үг] халхай халхай хэмээн хэлэх.
халхайх [үйл үг] хүн, юмны овор, төрх халхгар байх, халхгар харагдах халхайн суух (бүдүүн, мяраалаг хүний зай эзлэн тавлан суух), хувцас халхайх (хувцас нь хэлхийх, томдох).
халхалзах [үйл үг] халхгар юмны байн байн хөдлөх.
халхгардах [үйл үг] хувцас, эд зүйл хэтэрхий халхгар болох, халхгар учир зохимжгүйдэх дах халхгардах (дах хэтэрхий томдох), цув халхгардах (цув халхгар байх, хэтэрхий том байх).
халхдах [үйл үг] аян жинд явахдаа халх аяны дэгээр үүрээр ачаалан хөдөлж, үд хэрд бууж, тэмээгээ хомтой нь тавьж идүүлээд нар жаргах үед хөдөлж, шөнөжин яваад маргааш нь үдлэх.
халхжих [үйл үг] өөр үндэстэн ястан халх зан заншил, хэл аялгуутай болох халх нутагт суурьших.
халхлагдах [үйл үг] юмны цаагуур орж харагдахгүй болох (шилжсэн утга) бусдын хайр ивээлд багтаж хэрэг явдлаас мултрах.
халхлах [үйл үг] юмнаас далдлан хаах, харагдахгүй байлгах, нуух гэрэл халхлах (гэрэл хаах), биеэ нуун халхлах (а.биеэ юмаар далдлах б.(шилжсэн утга) гэм буруугаа нуух, үнэнээ хэлэхгүй байх), салхинаас халхлах (салхинаас хаах), хүнээс халхлах (а.хүнээс нуух б.бусдаас гэм бурууг нь нуух), алтан нарыг алгаар халхалж болохгүй (зүйр үг) (үнэнээс бултах аргагүй) хаах, халхавч хийх халхлах бамбай (хамгаалж хаах бамбай) (шилжсэн утга) гэм буруугаа нуух, алдаа дутагдлаа хэлэхгүй байх дутагдлаа халхлах (дутагдлаа нуух, гэмээ хайцаалах), халхлан өмөөрөх (гэм өгөхгүй хамгаалах, хайцаалах) (шилжсэн утга) олон түмнийг төөрөгдүүлэх, үнэнийг нуух олны нүдийг халхлах (олон түмнийг төөрөгдүүлэх, үнэнийг нуух, олон түмний санаа бодлыг сарниулах).
халхших [үйл үг] халхын шинж байдалтай болох.
халцайх [үйл үг] халцгай болох.
халцархайдах [үйл үг] хэтэрхий халцархай болох, халцархай болсны учир тохиромжгүйдэх.
халцархайтах [үйл үг] халцархай болох, хэсэг бусаг халцархайтай болох.
халцгайдах [үйл үг] хэтэрхий халцгай болох, халцгайн учир тохиромжгүйдэх өвс нь халцгайдах (өвс нь халцгай болсны учир тохиромжгүйдэх), үс нь халцгайдах (үс нь халцгай болсны учир зохимжгүй харагдах).
халцгайлах [үйл үг] халцгай болгох.
халцгайрах [үйл үг] газар дэлхий өвс ургамалгүй болох, хүн, амьтны үс унах, үсгүй болох үс халцгайрах (үс унах, үсгүй болох), өвс халцгайрах (хөрс шороо өвс ургамалгүй болох).
халцгайтах [үйл үг] улмаар халцгай болох газар халцгайтах (газар улам халцгай болох), арьс халцгайтах (арьс улам халцгай болох).
халцлах [үйл үг] өвс ургамал, хөрс зэргийг зулгалж халцгай болгох өвс халцлах (өвс халцгай болгох), үс халцлах (үсгүй болох), үйлээ үзэж үсээ халцлах (ихэд зовж зүдрэх, хүнд бэрхийг туулах) гар хөлийн арьсыг шалбалах, өчүүхэн гэмтээх гараа халцлах (гараа шалбалах).
халцрах [үйл үг] үс ноос, өвс ургамал зэрэг хэсэг бусгаар юмуу бөөнөөр зулгаран унах үс халцрах (үс зулгаран унах), өвс ногоо халцрах (өвс ногоо хэсэг газраа тасрах, байхгүй болох) холцрох.
халчганах [үйл үг] халцгар юм үргэлжлэн хөдлөх даавуу халчганах (нимгэн даавуу үргэлжлэн хөдлөх), дээл халчганах (дээл нимгэдэх).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.