Үйл үг

нугалбарлах [үйл үг] нугалбар гаргах цаас нугалбарлах (цаасанд нугалбар гаргах) нугалбар бичиг бичих, тушаах.
нугалрах [үйл үг] аяндаа эвхэгдэж, үрчлээстэй болох, нугалаас гарах хормой нугалрах (хормойд нугалаас гарах).
нугарах [үйл үг] эвхэгдэх, хунирах, нугалаастай болох нугарах хугарах (хоршоо үг) (нугалаас гарч салах) үеэрээ тахийх, атирах хөл нугарах (хөл үеэрээ атирах) муруйж тахийх гэрэл нугарах (гэрлийн тусгал хугарч муруйх) (шилжсэн утга) хүч нь буурах, намжих хүйтний эрч нугарах (ид хүйтэн цаг өнгөрөх, дулаарах), өвчин нь нугарах (өвчин нь намжих) мятрах, шантрах зориг нь нугарах (зориг мохох), зөрүүд зан нь нугарах (өөрийнхөөрөө зүтгэх нь зөөлрөх), алтан нар унтрахгүй, ард олон нугарахгүй (зүйр үг) (олон түмний хүч зориг үл дийлдэх).
нугаслах [үйл үг] нугас хийх, нугастай болгох цонх нугаслах (цонхонд нугас хийх) юмыг залгахдаа нэгийг нүхлэн нөгөөг шургуулан углах буюу хоёуланг нүхэлж өөр юмаар хэлхэн залгах (ярианы үг, хэллэг) ямар нэгэн зүйлийг хайр гамгүй эдэлж хэрэглэх аргагүй болгох.
нугаслах [үйл үг] нуруу, сээр, хүзүүний ясыг салгах ямар нэг амьтны нугасыг нь тасалж алах нугаслан алах (нугасыг нь тасалж, амийг нь егүүтгэх) бэлхүүсээр нь тэвэрч, нурууг атируулан дарж унагаах (шилжсэн утга) модны ихэнх хэсгийг хөрөөдсөний дараа нөгөө талаас нь хөрөөдөн унагах хаалга цонх зэрэгт нугас хийх.
нугачих [үйл үг] олонтоо нугалж орхих гэнэт нэг удаа нугарах (шилжсэн утга) хүчээр түрэмгийлэх бослогыг нугачин дарах (бослогыг хүчээр дарах).
нугачих [үйл үг] морины зүлгийг хавчиж хүчлэн дагуулан дарах, нэхэх.
нугдайх [үйл үг] биеэ эвхэн суух нугдайн суух (биеэ атийлган суух)
нугдалзах [үйл үг] нугдгар юмны дахин дахин хөдлөх нугдас нугдас (хүзүү, биеэ гэнэт атийлган, байн байн нугдгар болгох нь), нугдас нугдас хийх (түргэн түргэн нугдайлган хөдөлгөх).
нугдгалзах [үйл үг] нугдга нугдга хөдлөх.
нугдганах [үйл үг] нугдгар зүйлийн байн байн хөдлөх.
нударгадах [үйл үг] нударгаар дэлсэх нударгадан зодох (а.гар зангидан цохих б.дээлийн нударгаар зодох), нударгадан гуядах (морио нударгаараа ташуурдах) (шилжсэн утга) хүч чадалдаа бардан дээрэнгүй загнах (шилжсэн утга) хашир догь байдал гарган дийлэх.
нударгалах [үйл үг] зангидсан гараар цохих (шилжсэн утга) бусдыг мундагдан аашлах, хүчээр тулгах дээлэнд нударга тааруулж хийх (шилжсэн утга) нядалсан малыг зангидсан гараар нударч өвчих.
нударгаших [үйл үг] чадал, хүч суух аливаа ажлыг гүйцэтгэх чадвар дадал эзэмших (шилжсэн утга) баяжих, эд хөрөнгө ихтэй болох.
нудрах [үйл үг] ёврох, огцом хүчтэй түлхэх тохойгоороо нудрах (тохойгоороо ёврох), нудран хөхөх (огцом хүчтэй түлхэн хөхөх) (шилжсэн утга) (ярианы үг, хэллэг) нядлах, алах нударсан хойно нь шудрах (а.малыг алсан хойно нь өвчих б.ажлыг дэс дарааллынх нь дагуу гүйцэтгэх), хахсан дээр нь нударч, хазайсан дээр нь түлхэх (хүний алдааг далимдуулж бүр унагах).
нужигнах [үйл үг] шажигнах, нуд хийн дуугарах хуруу нужигнах (хурууны үеийг нугалан дарахад дуугарах).
нулгалах [үйл үг] зулгалах.
нулганах [үйл үг] зөөлөн эд зүйл гарын аясаар хуйлран хөдлөх торго нулганах (торго гарын аясаар хуйлрах).
нулгарах [үйл үг] зулгарах.
нулгачих [үйл үг] олон дахин нулгалах нулгачин үрэх (олонтоо нулгалах).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.