Нэр үг

үрэлж [нэр үг] үрэлж бүгэг (амьтан судлал) (бүгэг эрвээхэй овгийн зүйл, зүс хүрэвтэр бор, урьд далавчиндөө хөндлөн шаргал хүрэн, долгиолог судалтай сэрүүн бүс нутагт түгээмэл байдаг эрвээхэй. монголд ойт хээрийн тариалнгийн талбайд тархсан), үрэлж хивэн (амьтан судлал) (цайвар шаргал өнгөтэй, бор толгойтой хоёр см орчим урт биетэй, өмхөрч ялзарсан модлог эд, модны мөөгөнд өсөж үрждэг жинхэнэ хивэнгийн овгийн эрвээхэй), үрэлж цох (амьтан судлал) (тал хээр, говьд амьдардаг нум хэлбэртэй, авгалдай нь буурцагтны үрэнд амьдардаг нэгэн зүйл цох).
үрэлт [нэр үг] үрэх үйлийн үр дүнг заасан нэр үрэлтийн хүч (физикийн нэр томьёо) (үрэх явцад гарах хүч), үрэлтэт материал (үрэлтийн коэффициент ихтэй, элэгдэлд тэсвэртэй зарим төрлийн хуванцар, ширмэн төмөрлөг, тааран материал), үрэлтэт механизм (гадны хүчний үйлчлэл дор бие биеэ шахсан хоёр дугуйны ажлын гадаргад үүсэх үрэлтийн нөлөөгөөр нэг голоос нөгөө голд хөдөлгөөн дамжуулдаг механизм).
үрэн [нэр үг] үрэн таран хийх (үрж барж үгүй болгох).
үрээ [нэр үг] гурваас тав хүртэлх насны эр адуу үрээ морь (нас гүйцээгүй морь), азарган үрээ (азарга тавихаар сонгож агтлалгүй үлдээсэн шүдлэн, хязаалан, соёолон насны эр адуу), соёолон үрээ (соёолон насны буюу таван настай эр адуу), хязаалан үрээ (хязаалан насны буюу дөрвөн настай эр адуу), шүдлэн үрээ (шүдлэн насны буюу гурван настай эр адуу), хээр үрээ (дэл сүүл нь бараан, зээрдээс харавтар зүсмийн гурваас таван насны эр, агтлаагүй адуу), үрээ даага (хоршоо үг) (бага насны эр адуу), үрээн сүүл (ургамал судлал) (үетэн овгийн хангайд ургадаг өндөр өвс), үрээ даага нь танигдахгүй, өнгө зүс нь ялгагдахгүй (зүйр үг) (баян чинээлэг, өнөр өтгөн), үрээ мориныхоо хурдыг үзэх, үр хүүхдийнхээ сайныг харах (зүйр үг) (үртэй хүнд жаргах цаг ирдэг).
үрээнцэр [нэр үг] сая шүд гүйцэж буй эр адуу.
үс [нэр үг] (бие бүтэц, анатоми) хүн, амьтны арьсанд ургах эвэрлэгээр бүтсэн голоороо хөндийтэй нарийн ширхэглэг зүйл үс авах (а.хүний толгойн болон малын арьс шир зэргийн үсийг хурц хутгаар хусах б.бага хүүхдийн сэвлэг үргээх), үс арзайх (үс сэгсийн босох), үс боох хуучир. (нөхөрт гарах), үс гуужих (хавар цагт мал, амьтны хуучин үс хөндийрч дороос нь шинэ үс түрж ургах), үс даахирах (үс угааж самналгүй удсанаас ээдрэн ширэлдэх), үс зайдах (толгойн үсийг орой дээрээ зангидах буюу сүлбээрлэн тогтоох), үс засах (хүний толгойн үсийг багасгаж, янзлах), үс машиндах (үсээ машинаар хусуулах, үсгүй болох), үс самнах (хүний үс гэзэг зэргийн ээдэрснийг гаргах мэтэд самаар шүүрдэн сүлжиж, үсийг хэвэнд оруулах), үс сэгсийх (амьтны үс ихэд ургаж сэгсгэр болох), үс тавих (хүний толгойн үсийг авахгүйгээр зориуд ургуулах), үс татах (хувцсанд үс тохируулан хадах), үс ургах (үс урт болох), үс хагалах хуучир. (эмэгтэй хүнийг эрд богтлоход толгойн үсийг голоор нь хувааж салгах), үс хагтах (толгойн хуйх гэмтсэнээс хогжруу үүсэх), үс холбох хуучир. (хуримын ёс гүйцэтгэж эр эм болох), үс шанхлах (а.хүний толгойн үс ихэд ургасныг хоёр тийш хагалж, унжуулах б.хүний толгойн үсийг зүйл бүрээр сайхан болгон боох, сүлжих), үс ширэлдэх (толгойн үс ихэд даахиран бөөгнөрөх), үс янзлах (үсээ янз янзаар засаж самнах), үсний даахь (үсний ихэд ээдэрч бөөгнөрснийг нь), үсний сэв (үсний даахирсан ээдэрснийг самнахад зулгаагдаж гарсан үс), ангийн үс (үслэг ангийн арьс),
үслүүр [нэр үг] шингэн нялцгай идээ хоолны үс хялгасыг шүүрдэж авах хэрчлээст мод.
үснирт [нэр үг] хуушаан нарын өмсөх нэг зүйл малгай.
үсрэмж [нэр үг] хавхны хавиргыг давуулж улнаас бэхлэсэн гогцоо, улавчинд хадсан тэвх хоёрт торгоосон үсрэх хэрэгсэл.
үсчин [нэр үг] үс засагч үсчиний газар (үс засах газар), туслах үсчин (үс засагчид туслах хүн).
үсэглэл [нэр үг] үсэглэх үйлийн нэр үсэг бичиг эхлэн сурахад зориулсан ном цагаан толгойн үсэглэл (үсэг бичиг анхлан суралцах ном).
үсэрвэр [нэр үг] үсэрсэн юм, цалгисан юм, шүршсэн юм.
үсэргээ [нэр үг] хурдан морьдын жинхэнэ уралдааны өмнө хүч чадал, уяа сойлгыг нь шалгах зорилготой уралда(ангийн нэр томьёо)
үсэрхийлэл [нэр үг] үсэрхийлэх үйлийн нэр үсэрхийлсэн юм.
үтрэм [нэр үг] тариа цайруулах газар үтрэм авах (тариаг үтрэмд оруулж будааг нь унагаж авах), үтрэм булдах (а.үтрэмд тавьсан тариаг булдаж будааг нь авах б.үтрэмийн талбайг хатууруулахын тулд булаар дагтаршуулах), тарианы үтрэм (тариа цайруулах газар), үтрэм түгсэх (тариа цохих, түгших).
үтрээ [нэр үг] атираа, нугачаа.
үтүгэн хуучир. [нэр үг] эм бэлгэ.
үтэг хуучир. [нэр үг] хуучин боол үтэг боол (хуучин боол).
үтээ [нэр үг] далдуур өрсөлдөөн.
үтээр [нэр үг] эмээлийн бүүрэг хавтас хоёрын нийлсэн газрыг үдсэн сур.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.