Нэр үг

үүвэр [нэр үг] үүвэр түүвэр (хоршоо үг) (хэсэг бусаг, ойцон цойцон, эрж түүж нийлүүлсэн).
үүдвэр [нэр үг] үүдсэн юм.
үүдэвч [нэр үг] үүдэнд хэрэглэх юм, үүд болох юм.
үүдэгч [нэр үг] үүдэн гарах юм.
үүдэл [нэр үг] үүсэл, гарал, сэдэл.
үүдэн [нэр үг] үүдэн түрүү (амьтан судлал) (заарт харх).
үүдэч [нэр үг] хаалгач, үүд харгалзагч. үүл(эн) (нэр үг) агаарт хуран цугларсан усны уур борооны үүл (а.нүүгэлтсэн хар үүл б.(шилжсэн утга) хөнгөн хийсвэр хүн), сэмжин үүл (нимгэн цагаан, сэмжин хэлбэртэй үүл), үүл өргөх (үүл хаяарч цэлмэх), үүл сарних (үүл тархан алга болох), үүл суух (бүрхсэн үүл язарч тэнгэрийн хаяа руу буух), үүл ургах (үүл бий болох, үүлтэй болох), үүл хурах (үүл цуглах, үүлтэй болох), үүл ээдрэх (нүүж байсан үүл бөөн бөөнөөрөө эвхрэн унах) үүлэн борооны цэнгэл (бичгийн хэлний үг) (эр эмийн хурьцал), үүл хөлөглөгч (ёгт нэр, ёгтлол) (утаа), үүлний багана (ёгт нэр, ёгтлол) (хот суурин), үүлний гэрэл (ёгт нэр, ёгтлол) (аянга), үүлний дуу (ёгт нэр, ёгтлол) (аянганы дуу чимээ), үүлэн чулуу (ёгт нэр, ёгтлол) (мөндөр), үүлэн шим (ёгт нэр, ёгтлол) (бороо), үүлэнд баясагч (ёгт нэр, ёгтлол) (тогос), үүл бороо (хоршоо үг) (дулааны улиралд буух хур тунадас), үүл манан (хоршоо үг) (агаар хуралдсан усны уур болон түүний доош буусан нь), үүл будан (хоршоо үг) (бороо орсны дараа үүсэх манан), үүл цас (хоршоо үг) (агаар хуралдсан чийг хүйтрэхэд доош буусан нь), үүл сөрвөл бороо, үг сөрвөл хэрүүл (зүйр үг) (муудалцах), үүл манан өтгөн боловч үлээх салхийг дагаад арилдаг, үймсэн сэтгэл хүнд боловч үнэн учрыг таниад цайрдаг (зүйр үг) (үнэн ямагт ялдаг) үүл хэлбэртэй юм үүлэн хээ (үүлийг дүрсэлсэн нэгэн зүйл хээ), үүлэн чулуу (гантиг чулуу), үүлэн шат хуучир. (хэрмэн дээгүүр давж орохоор тавьсан байлдааны тусгай шат), үүлэн тэнз (ургамал судлал) (нялх мөчир нь ногоон бөгөөд нарийн үстэй, навч гонзгойдуу зууван, шарангуй ногоон цэцэгтэй, ороож ургадаг тэнзлэг мод, иш нь эмэнд орно), үүлэн цэцэг (ургамал судлал) (чагтлан ургадаг зууван навчтай, анхилам цагаан цэцэгтэй мөнх ногоон, авирч ургадаг модлог тэнз, цэцэгнээс нь анхилам тос гарган авдаг, иш болон навч нь эмд ордог).
үүл [нэр үг] хүн, мал амьтны нүдэнд бүрхэн тогтсон цэгээн зүйл, цагаа нүдний үүл (нүдний эвэрлэг сорившлын улмаас нүдний эвэрлэг тэр хэсэгтээ тунгалаг бус болж цагаан толбо үүссэх), үүл унах (нүдэнд цагаа унах).
үүл нутг. [нэр үг] аялгуу. эрихний хаалт.
үүлдэр [нэр үг] үндсэн шинж, ашиг шимээрээ бусад амьтнаас ялгаатай, нэг гарал үүсэлтэй тодорхой нөхцөлд үржүүлдэг бүлэг мал, амьтан үүлдэр сайжруулах (амьтан, ургамлын ашиг шим, чанарыг сайжруулах), сайн үүлдрийн мал (угшил сайтай мал, аль нэг талын ашиг шим сайтай мал), шилмэл үүлдэр (шилж, сонгож гаргасан сайн угсааны мал), цэвэр үүлдэр (өөр цус холилдоогүй үүлдэр), үүлдэр угсаа (хоршоо үг) (мал амьтны уг гарваль, угшил).
үүлүү [нэр үг] арван нэгэн нүхтэй даалууны модны нэр үүлүү даалуу (хоршоо үг) (даалуу тоглоомд гарах арван нэг, арван хоёр нүхтэй модны (нэр үг) үүлүү гэдэг хятад үг бөгөөд нь тав үү, зургаа лю буюу нийлээд арван нэгийг үүлүү, их да зургаа лю буюу арван хоёрыг даалуу гэж нэрлэдэг).
үүлшил [нэр үг] үүлших үйлийн нэр агаар мандлын үүлсийн цогцолбор.
үүр [нэр үг] нар мандахын өмнөх хэсэг үе үүр гийх (үүр цайх), үүр гэгээрэх (бараг бүрэг гэгээ орох), үүр манхайх (үүр бүрэн цайж, юм тод харагдах), үүр тэмдэгрэх (үүрийн тэмдэг орох), үүр хаяарах (үүрийн гэгээ орж эхлэх), үүр цайлгах (үүр гэгээртэл байх), үүр цайх (а.гэгээ сайн орох б.(шилжсэн утга) аз жаргал эхлэх), үүр шарлах (уул завсарласны дараа гэгээрэн ирэх), үүрийн гэгээ (үүрийн бүрэг бараг гэгээ), үүрийн тэмдэг (үүрийн гэгээ үүсэх шинж), үүрийн харанхуй (үүр цайхын урдах харанхуй), үүрийн хяраа (үүр тэмдэгрэсний дараах гэгээ), үүрийн цолмон (үүрээр үзэгдэх од), үүр цүүр (хоршоо үг) (өглөө эрт), үүр шөнийн завсраар, үлээх жаврын дундуур (зүйр үг) (зовлонг сөрөх, их зовлон туулах), үүрийн бялзуухай (амьтан судлал) (үүр гэгээрмэгц жиргэдэг бялзуухайн багийн жижиг шувуу).
үүр [нэр үг] амьтны орогнох оромж үүр засах (орогнох газар барих), үүрээ орхих (а.бие гүйцэж үүрээ орхин нисэх, б.(шилжсэн утга) нас бие гүйцэж олны дунд орж амьдрах), бузар булайн үүр (муу бүхний цуглуулга, эхлэл), дайсны үүр (дайсны орогнон байрлах газар), халдварын үүр (халдварын голомт), чонын үүр (чонын амьдарч, үр зулзагаа өсгөх газар), шоргоолжны үүр (шоргоолжны навч, мөчир зэргээр овооруулан барьсан оромж), үүрэн телефон (тодорхой орон зайд долгион барьдаг харилцах утас), үүр хороо (хоршоо үг) (амьтны ил орогнох газар), үүр нүх (хоршоо үг) (амьтны орогнох далд газар), үүр оорхой (хоршоо үг) (амьтны үүрлэх орогнох газар), үүр уурхай (хоршоо үг) (а.амьтны оромж нүх б.ашигт малтмалын орд бүхий газар в.хэрэг явдлын уг сурвалж, үүр үндэс нь байрласан газар).
үүр [нэр үг] олон нийтийн байгууллагын анхан шатны нэгж намын үүр (ямар нэг намын анхан шатны нэгж), эвлэлийн үүр (эвлэлийн байгууллагын анхан шатны нэгж).
үүр [нэр үг] үүр түүр (хоршоо үг) (бүрэг бараг, бүдэг бадаг, бүүр түүр), үүр түүрхэн санаанд орох (бүдэг бадаг санаанд орох).
үүргэвч [нэр үг] үүрэхэд зориулсан юм агуулах сав үүргэвч үүрэх (үүрэхэд зориулсан цүнх мөрлөх), үүргэвч холгох (үүрдэг цүнх хүндэрснээс мөр нухагдан зулгарах) юм үүрэхэд зориулсан оосор, сур, дээс (хуучир.) буу.
үүргэлэл [нэр үг] үүргэлэх үйлийн (нэр үг)
үүрч [нэр үг] үүр засаж амьдрах амьтад.
үүрэг [нэр үг] үүргэвч, үүрч явахад зориулсан юм агуулах зүйл хөнгөн үүрэг (хөнгөн маягийн үүрдэг цүнх), үүргийн худалдаачин (газар бүр очиж эд бараагаа борлуулдаг явуулын наймаачин), үүргийн наймаа (ганцаараа хийх наймаа, явуулын наймаа) хүний үүрч даахаар тогтоосон хэмжээ нэг үүрэг түлээ (нэг удаа үүрч явах хэмжээтэй түлээ) (шилжсэн утга) биедээ дааж авсан, хариуцан гүйцэтгэх зүйл ариун үүрэг (эрхэм үүрэг), үүргээ гүйцэтгэх (хариуцан үүрч гүйцэтгэхээр авсан зүйлээ хийж биелүүлэх), үүргээ биелүүлэх (хариуцан авсан зүйлээ биелүүлэх), иргэний үүрэг (иргэний хувьд хүлээх хариуцлага), нийгмийн үүрэг (нийгмийн тогтолцоон дахь хүмүүсийн хариуцлагыг тэдний нийгэмд эзлэх байр сууринд үндэслэн тодорхойлдог хэм хэмжээний цогц), үүрэг гүйцэтгэгч (ажил хариуцагч эзэнгүй буюу ямар нэг шалтгаанаар ажлаа хийхгүй байгаа тохиолдолд тухайн ажилтны оронд түр хугацаагаар ажил үүргийг эрх хэмжээний хүрээнд гүйцэтгэх хуулийн этгээд), үүрэгт ажил (хариуцсан албан тушаал, хийх ёстой ажил), үүрэг болгох (даалгах, хариуцуулан өгөх), үүргээ ухамсарлах (үүрч хариуцсанаа сайтар ойлгох), үүрэг даалгавар (хоршоо үг) (гүйцэтгэхээр хариуцан авсан ажил, амлалт), үүрэг зорилго (хоршоо үг) (хариуцан авсан үүрэг даалгавар болон түүнийг гүйцэтгэхээр төлөвлөсөн бодлого, зорилт хийх), үүрэг хариуцлага (хоршоо үг) (хийхээр биедээ хүлээсэн ажил, амлалт түүнийгээ сайтар хийж гүйцэтгэх ухамсар), үүрэг тушаал (хоршоо үг) (эрх мэдэл бүхий хүнээс гүйцэтгэхээр авсан даалгавар), үүрэг холбогдол (хоршоо үг) (ач холбогдол, хамаарал), ажил үүрэг (хоршоо үг) (хүний эрхэлж буй хөдөлмөр болон түүнд хүлээх хариуцлага), амлалт үүрэг (хоршоо үг) (хариуцан гүйцэтгэхээр амлаж авсан зүйл).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.