Нэр үг

үлхэг [нэр үг] тоос шороо, өлхөг.
үлхэг [нэр үг] үлхэг үлхэг (дайвар үг) (үлхгэр юмны олонтоо хөдлөх байдал) үлхэг үлхэг хийх (үлхгэр юмны байн байн хөдлөх), үлхэн үлхэн хийх (үлхгэр юмны байн байн хөдлөх).
үлэг [нэр үг] өлөг (түүхий эд, булшнаас олсон олбор).
үлэг [нэр үг] хүйсний хонгио, үнэч.
үлэл [нэр үг] үлэж адилтгах явдал, харьцуулал, зүйрлэл.
үлээгүүр [нэр үг] дархан хүний хэрэглэдэг гал, дөл хөгжөөх, үлээж хэрэглэдэг багаж гал үлээж асаадаг нарийн гуурс галын үлээгүүр (гал асаахад хэрэглэх гуурс) хөгжим. үлээж дуугаргах хөгжмийн зэмсэг үлээгүүр хөгжим (үлээвэр хөгжим).
үлээгүүрч [нэр үг] үлээгүүр хөгжим үлээдэг хүн.
үлээгч [нэр үг] лимбэчин үлээдэг хэрэгсэл.
үлээлт [нэр үг] үлээх үйлийн нэр, үлээх байдал сэвшээ салхины үлээлт (зөөлөн намуун салхины үлээх байдал), халуун үлээлт (халуунаар үлээх байдал).
үлээлэг [нэр үг] үлээх үйлийн нэр хөгжим. үлээж дуугаргах хөгжмийн зэмсэг.
үмбүү [нэр үг] бяцхан хүүхэд үхрийг нэрлэх үг.
үмрүүл [нэр үг] уут савны амыг хумих оосор гудруул.
үмт [нэр үг] загас усны мандал дахь зүйлийг идэх үед амнаас нь гарсан хөөс.
үндэслэгч [нэр үг] үндэслэн бий болгосон хүн, үүсгэн гаргагч онолыг үндэслэгч (онолыг бий болгогч).
үндэслэгээ [нэр үг] үндэс болгосон юм, ямар нэгэн бодомжийн эсвэл онолын харилцан холбоотой бодомжуудын цогц.
үндэслэл [нэр үг] уламжлал, уг иш, батлах нотлох зүйл онолын үндэслэл (онолын талын иш үндэс), үндэслэл нотолгоо (хоршоо үг) (хэрэг явдлын гарах болсон шалтгаан хийгээд түүнийг нотлох баримт).
үндэслэлт [нэр үг] үндэслэх үйлийн үр дүнг заасан нэр, ургамлын үндэс нь соёолж гарах явц, байдал.
үндэстэн [нэр үг] нийтийн нэг хэл соёл, газар нутагтай түүхийн урт удаан хугацааны явцад бүрэлдэн тогтсон ястнуудын нэгдэл үндэстний цөөнх (нэг улсад харъяалагдах олон үндэстнүүдээс цөөн тоотон хүмүүс), улс үндэстэн (нэгэн улсад харъяалагдах бүлэг хүмүүс), үндэстний хэл (үндэстний эзэмшин хэрэглэж буй хэл), үндэстний соёл (нийгмийн урт удаан хугцаанд хэвшин тогтсон үндэсний өвөрмөц соёл түүхийн бүх хэлбэр) үндэстэн ястан (хоршоо үг) (нэг хэл яриа, нийтлэг ёс заншил бүхий бүлэг хүмүүсийн ерөнхий нэр), угсаа үндэстэн (хоршоо үг) (гарал үүсэл, хэл соёл нэгтэй хүмүүс).
үнжрэг [нэр үг] зэвгүй өдөт сум. үнс(эн) (нэр үг) шатсан бодосоос үлдэх органик биш нунтаг зүйл аргалын үнс (аргал түлсний дараа гарах хаягдал), үнсний сав (тамхины үнс хийх сав), үнсний хутгуур (үнс хутгах зүйл), үнсэн өнгө (цагаавтар өнгөнд харавтар өнгө хольцсоныг нь), үнсэн саарал (үнс мэт зэвхий саарал өнгө), үнсэн самбар хуучир. (тогооны хөөг тостой хольж жижиг банзан хавтсанд наалдуулан дээр нь үнс түрхэн мод, хулсан үзгээр бичдэг бичгийн хэрэглэл), үнсэн хөх (а.сааралдуу хөх өнгө, хөх саарал өнгө, б.(шилжсэн утга) айх, сандрах, тэвдэх, уурлах, дургүйцэхэд нүүрний өнгө хувирах), үнс нүүрс (хоршоо үг) (шатаж дууссанаас үлдэх зүйл), үнс тоос (хоршоо үг) (шатаж дууссанаас үлдэх зүйл болон түүнээс гарах шороо), үнс шороо (хоршоо үг) (тоос тортог, хир буртаг), үнс нурам (хоршоо үг) (ямар нэгэн зүйл шатсаны дараа үлдэх нунтаг саарал зүйл), үнс хог (хоршоо үг) (шатаж дууссанаас гарах хаягдал), үнс чандруу (хоршоо үг) (гал түймэр зэргээс үлдэх зүйл), үнс ч үгүй болох (юу ч үгүй болох), үнс нь хийсч, өрх нь харлах (мөхөх, сүйрэх, үндэс угсаа тасрах), үнсийг нь хийсгэх (гэр орон гал голомтыг нь бусниулах), үнсэн буу тавих (а.болгоомжгүйгээс осолдож гал руу ус оруулан үнс бургиулах б.шоодсон. орон гэр бохир муухай байдалтай байх), үнсэн дээр (их ойрхон, маш ойр), үнсэн товрог (дайн тулаан, гал түймэрт дайрагдаж бүрмөсөн эвдэрч сүйдсэн зүйлийн үлдэгдэл), үнсэн чандруу болох (а.юу ч үгүй болтлоо шатах, сүйрэх б.(шилжсэн утга) устах, үгүй болох), үнсэн товрог болгохүнсэн чандруу болгох (юу ч үлдээлгүй эвдэлж сүйтгэх, хүйс тэмтрэх), үнсэнд хаясан шалз (юу ч үгүй болж ганцаар хаягдах), үнсээр хийсгэх (юу ч үгүй болгох, хүйс тэмтрэх, устгах), үнсээр чөдөр зангидах (бүтэшгүй зүйл мөрөөдөх, үл бүтэх зүйл санах), үнсэн овооноос шоргоолж хайх (үл бүтэх зүйл санах, мөрөөдөх), үнсэн царайлах (дургүйцсэн болон ихэд айснаас царай нь зэвхийрэх), үзвэл үнс, харвал хальс болох (харж үл болох), үнс гэдэг шатсаных, сүнс гэдэг шүтсэнийх (зүйр үг) (бурхан, буг аль нь шүтэх сэтгэлээс үүдэлтэй), үнс ихэдвэл тулганд багтахгүй, хүүхэн ихэдвэл гэрт багтахгүй (зүйр үг) (юм хэмжээндээ байвал сайн олон хүүхэн эвтэй байдаггүй) өнгө зүс, урам үнс муу байх (сэтгэл санаа муу байх, урамгүй байх), үнс муутай харагдах (урамгүй харагдах, царай зүс муу харагдах).
үнхэлбэр [нэр үг] хутга, сэлмийн балтагийн ойрх ирт өмсгөсөн төмөрлөг сэлэмний үнхэлбэр (сэлэмний гэр).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.