Нэр үг

тэлмэн [нэр үг] тэлмэн жороо (яаж ч хурдалсан хөл алдахгүй жороолдог морь), усан тэлмэн жороо (ёстой жороо, гайхамшигтай жороо), тэлмэн жороо морьтой (тэлмэн жороо хатирдаг морьтой).
тэлүүр [нэр үг] хоёр баганатай түүн дээр нэг хөндөл тавьж мод болгож арьс шир, бөс бөгтөрсөн сууц.
тэлүүр [нэр үг] юмыг тэлэхэд зориулж хийсэн зүйл зургийн тэлүүр (зураг зурах даавууг тэлэх дөрвөн тал жааз мод) нэг зүйл оромж хуучир. эрт цагт хэрэглэж байсан, хүний гар хөлийг алжаалган, сунган барьж хүлдэг эрүү мод.
тэлц [нэр үг] ургамлын эс нь усыг шингээж тэлснээс болж эсийн хананд үзүүлэх даралт.
тэлэн [нэр үг] буудахад сумны хонгионоос сугаран одох хэсэг.
тэлээ [нэр үг] өмд тогтоож уях оосор өмдний бүс тэлээ хийх (өмдөнд бүс хийх), суран тэлээ (сураар хийсэн тэлээ), ширэн тэлээ (ширээр хийсэн тэлээ), тэлээ султай (шалиг, завхай).
тэлээ [нэр үг] арьс шир тэлэхэд зориулсан саваа.
тэлээс [нэр үг] тэлээлж татах юм тэлээс сулрах (тэлээлсэн юм сулрах), тэлээс чангарах (тэлээлсэн уяа чангарах).
тэмбүү [нэр үг] өнгөний халдварт яр өвчин, зан яр тэмбүү тусах (тэмбүүгээр өвчлөх), яр
тэмдэг [нэр үг] мал адгуус, эд хогшил зэрэгт таних гэрч болгон хийсэн зүйл тэмдэг тавих (ялгах тэмдэглэгээ хийх), гар тэмдэг (зөвхөн өөрөө мэдэх төдий тэмдэглэл), им тэмдэг (а.малын чих зэрэгт хийсэн им тамга б.амьтны төмс, засаа), нэрийн тэмдэг (зөвхөн нэр нь бичээстэй тэмдэг), өдрийн тэмдэг (албан бичгийн ирсэн, явуулсан, сар өдөр зэргийг бүртгэн бичих данс), таних тэмдэг (тусгай тэмдэг), замын тэмдэг (замын хөдөлгөөнийг зохицуулсан тэмдэглэгээ), энгэрийн тэмдэг (энгэртээ зүүхэд зориулсан тэмдэг), эрхийн тэмдэг (хүний зэрэг тушаал, эрх үүргийг ялгаж таних тэмдэг), овоо тэмдэг (хилийн тэмдэглэгээ), сүлд тэмдэг (сүлд), хүндлэл тэмдэг хуучир. (батлан даалт, барьцаа, баталгаа), тэмдгийн татвар (а.тэмдэгтийн хураамж, тэмдэг хэрэглэсний татвар б.дугариг тэмдэг), тэмдгийн данс хуучир. (албан бичгийн данс бүртгэл), магад гарахын тэмдэг хуучир. (а.лам болоход харьяа газраас өгсөн тэмдэгт бичиг б.гэрээс гарсны тэмдэг болгосон хувцас хунарын зүйл), одон тэмдэг (хоршоо үг) (улс нийгэмд гавьяа, зүтгэл гаргагсадад шагнаж өгөх улсын дээд эрх бүхий байгууллагын тусгай тэмдэг), шав тэмдэг (хоршоо үг) (гэр байшин барьж босгохоор оноож тавьсан тэмдэг) хүн, амьтан ба юманд байсан угаас байсан онцлог шинж тэмээнээс тэмдэгтэй (тов тодорхой, нүдэнд ил онцлог шинж) бичиг үсэг болон тооны ухаан зэрэгт хэрэглэх элдэв тэмдэглэгээ тэмдэг үсэг (ямар нэг авиа илэрхийлэхгүй элдэв тэмдэглэгээгээр илрэх үсэг), зөөлний тэмдэг (тухайн гийгүүлэгч үсгийн зөөлрөн хэлэгдэж байгааг тэмдэглэсэн цагаан толгойн үсэг), хатуугийн тэмдэг (тухайн хоёр үсгийг зааглаж байгааг тэмдэглэсэн цагаан толгойн үсэг), асуултын тэмдэг (асуусан утга бүхий бичигт хэрэглэх тэмдэглэгээ), анхаарлын тэмдэг (анхааруулсан утга бүхий бичигт хэрэглэх тэмдэглэгээ), нэмэх тэмдэг (хоёр тоог хооронд нь нэмэх үйлдлийг тэмдэглэсэн дүрс), хасах тэмдэг (нэг тоог нөгөөгөөс нь хасах үйлдлийг тэмдэглэсэн дүрс) засаг төр, албан байгууллага, төрийн бус олон нийтийн байгууллага, пүүс компани, хоршоо, хувиараа эрхлэх аж ахуй зэргийн албан хэрэгтээ дарах, зөвхөн оноосон нэртэй, сүлдгүй захирлага тэмдэг дарах (аливаа албан бичигт таних тэмдгээ дарах), гарын тэмдэг (гарын үсгийн оронд хэрэглэх тэмдэг), лацны тэмдэг (лацанд зориулсан таних тэмдэглэгээ), мутрын тэмдэг (а.эрхэм дээд хүмүүсийн ямар нэг зүйлд үзсэн, мэдсэний гэрч болгож дарах тэмдэглэгээ б.эрхэмсэг. тамга в.тарни номын дохио зангаа), гар тэмдэг (зөвхөн өөрөө мэдэх тэмдэглэл), тамга тэмдэг (хоршоо үг) (а.хуучин цагт ноёдын сүрэг малыг ялгамжлах тэмдгийг тамга гэж, албат хамжлага ардын өмчийн малын таниулах дүрсийг тэмдэг гэдэг журамтай байв б.им тамга в.төрийн ажил явуулахад хэрэглэх бар тэмдэг) аливаа юмны шинж чанар, онцлог байдал тэмдэг орох (ямар нэг шинж тэмдэг орох, илрэх), тэмдэг өгөх (дохио өгөх, дохиолох), тэмдэг мэдэгдэхтэмдэг илрэх (ямар нэг юмны онцлог шинж байдал нь илрэх), тэмдэг нэр (хэл шинжлэл)(юмны өнгө, шинж чанар, байдал, бэлгэ тэмдэг заасан нэр), сарын тэмдэг (эмэгтэйчүүдэд сар бүр тогтмол үзэгддэг цус), өвчний тэмдэг (өвчний шинж байдал, илрэх байдал), үүрийн тэмдэг (үүр гэгээрэхийн урьдхан дорно зүгээс гийх шар гэгээ), үхээрийн тэмдэг (оршуулгын газар), газар орны тэмдэг (газар орны байдал, янз), бэлгэ тэмдэг (юмны өвөрмөц онцгой байдал), үзэгдэл тэмдэг (шинж байдал), шинж тэмдэг (юмны онцгой шинж байдал) тэмдэг бэлгэ (хоршоо үг) (шинж байдал), тэмдэг шинж (хоршоо үг) (юмны чанар, байдал, дүр төлөв), тэмдэг сүр (хоршоо үг) (сүр жавхлан), тэмдэг янз (хоршоо үг) (а.юмны овор дүр, янз маяг, хэв хэлбэр б.дохио тэмдэг), сэг тэмдэг (хоршоо үг) (эрэмдэглэж зэрэмдэглэсэн юмнаас үлдсэн зүйл, гэрч болох зүйл), сэжиг
тэмдэглүүр [нэр үг] тэмдэг тавьдаг хэрэгсэл.
тэмдэглэгч [нэр үг] тэмдэглэх үйлийн эзэн аливаа зүйлийг данс бичигт бичих ба юманд тусгай тэмдгээр тэмдэглэх хүн тэмдэглэгч түшмэл хуучир. (хэрэг бүртгэгч, хэрэг хөтлөгч).
тэмдэглэгээ [нэр үг] тэмдэглэсэн зүйл, бичиж тэмдэглэх явдал.
тэмдэглэл [нэр үг] аливаа хэрэг явдлыг тэмдэглэн бичсэн бичиг дэвтэр, тэмдэглэсэн зүйл тэмдэглэл хөтлөх (а.протокол хөтлөх б.юу хийсэн, бүтээснээ бичиж авч байх), тэмдэглэл хийх (тэмдэглэл хөтлөх), тэмдэглэлийн дэвтэр (юм тэмдэглэх дэвтэр), замын тэмдэглэл (замд үзсэн харсан, дуулснаа тэмдэглэсэн зүйл), нэрсийн тэмдэглэл (нэрсийн жагсаалт), өдрийн тэмдэглэл (өдөр тутмын үйл явдал, хийснээ тэмдэглэсэн дэвтэр), хувийн тэмдэглэл (хувь хүний бичиж тэмдэглэсэн зүйл), магад тэмдэглэл хуучир. (дундад улсын хаан нэг бүрийн ноёрхлын үед дэх чухал түүхэн хэрэг явдлуудыг оны дарааллаар нь тэмдэглэсэн бичиг), бичиг тэмдэглэл (хоршоо үг) (бичиж тэмдэглэсэн зүйл), найруулал тэмдэглэл (хоршоо үг) (аливаа нэгэн үйл явдлын тухай тэмдэглэн найруулж бичсэн нь) уралдаан тэмцээний түүхэнд тэмдэглэн авсан хамгийн дээд хир хэмжээ уралдааны тэмдэглэлийг давах (уралдааны дээд амжилтыг эвдэх).
тэмдэглээс [нэр үг] хувцас, эдлэлийг хийх урлахад хэмжээг тодорхойлон зурах, хатгах зэргээр
тэмдэгрэх [нэр үг] үүр тэмдэгрэх (үүр цайх тэмдэг гарах).
тэмнүүр [нэр үг] хөл уурын түшүүр хөндлөн мод.
тэмтрүүл [нэр үг] их төлөв хорхой шавьжны амны хавьд байдаг хүртэхүйн эрхтэн ямаан хорхойн тэмтрүүл (ямаан хорхойны тэмтрэх эрхтэн).
тэмүүлэл [нэр үг] тэмүүлэх үйлийн нэр хүсэл эрмэлзэл залуусын тэмүүлэл (залуусын хийж бүтээх, сурч боловсрох, амьдрах хүсэл эрмэлзэл), хүсэл тэмүүлэл (хоршоо үг) (ямар нэгэн зүйлд дуршин бахдах эрмэлзэл, мөрөөдөл).
тэмцэгч [нэр үг] тэмцэх үйлийн эзэн тэмцэх үйлийг гүйцэтгэгч ард түмний төлөө тэмцэгч (ард түмний тусын тулд тэмцэж буй хүн), баатарлаг тэмцэгч (эрэлхгээр тэмцдэг хүн), шударга ёсны төлөө тэмцэгч (шударга ёсыг тогтоохыг эрхэмлэгч), эрх чөлөөний төлөө тэмцэгч (эрх чөлөө тогтоохыг хүсэгч).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.