Нэр үг

түшин [нэр үг] мушин түшин (хоршоо үг) (а.янз бүрээр мушилзан аашлах нь б.мурий сарий байдал).
түшиц [нэр үг] түшиг болох юм, түшиг тулгуур, тус дэм болсон юм түшиц газар (а.бусад орны газар нутагт довтлохоор зэвсэгт хүчийг хуралдуулах, байрлуулах зорилгоор ашиглаж буй газар нутаг б.давшиж байгаа цэрэг усан саадыг гатлан түүний эсрэг эрэгт эзлэн авсан болон эсрэг эргээс ухарч байгаа цэргийг тогтоон барьж буй газар), түшиц сайтай (түшиг сайтай).
түшлэг [нэр үг] түших, налахад зориулагдсан зүйл бурхны түшлэг (бурханы хөргийн араар эргэн тойрон туяарах гэрэл), гарын түшлэг (ор болон сандлын хоёр хажуугаар байх түших зүйл), орны түшлэг (орны налан суух хэсэг), сандлын түшлэг (сандлын налан суух хэсэг) (шилжсэн утга) өмөг түшиг.
түшлэгт [нэр үг] түшлэг бүхий түшлэгт суудал (түшлэг бүхий сандал).
түшмэд [нэр үг] олон түшмэл төлөөний түшмэд (бүрэн эрхт түшмэд), хүнд сурталтан түшмэд (а.төвөг яршиг, чирэгдэл учруулдаг түшмэд б.орчин цагийн хүнд сурталтан албан хаагчид), цэргийн түшмэд (цэргийн ноён), сайд түшмэд (хоршоо үг) (төр засгийг удирдах, хуулийг хэрэгжүүлэх эрх үүрэг бүхий төрийн албан тушаалтнууд).
түшмэл хуучир. [нэр үг] урьдын цагт албан хэргийн талаар таслан тогтоох явдалд оролцох эрх тушаал бүхий хүн түшмэл болох (төрийн эрх мэдэл бүхий тушаалтан болох), түшмэл эвдэх (түшмэдийг халах, огцруулах), дайлаар одуулах түшмэл (түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо) (дайны хэрэг явдал хариуцсан тушаалтан), эрхэлсэн түшмэл хуучир. (дарга, эрхлэгч), зөвлөх түшмэл (зөвлөн зааварлах тушаалтан), түшмэл түшээ (хоршоо үг) (эрх мэдэлтэн, албан хаагч, албат), түшмэл шуувин (хоршоо үг) (төрийн яамны албан хаагч), түшмэл сайдсайд түшмэл (хоршоо үг) (төрийн эрх мэдэл бүхий тушаалтан), түшмэлээр тэрэг бариулбал тэрэг эвдэрнэ, тэргээр төр мэдүүлбэл
түшүүр [нэр үг] түших хүчин з(үйл үг) түшүүрэг түших, тулах хэрэглэл түшүүрэг нуруу (ташуу нуруу, дам нуруу).
түшээ [нэр үг] төр барилцаж буй хүн түшээ гүн хуучир. (манжийн үеийн хэтэрхий дөрвөн хэргэмийн дөрөвдүгээр зэргийн гүн), төрийн эрхэм түшээ (төрийн эрх барилцаж буй хүн) (шилжсэн утга) түшиг түшээ тулга (хоршоо үг) (түшиг тулгуур).
түшээт [нэр үг] түшээт хан (түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо) хувьсгалын өмнөх халхын хамгийн том ноёны нэг.
тэв [нэр үг] тэв тав хийх (хөнгөн гавшгай байдалтай алхах), тэв тав хийтэл буух (хөнгөн шалмаг үсрэн буух).
тэвдүүр [нэр үг] их яарамтгай мунгинуу, бүтэл муутай.
тэвдэл [нэр үг] тэвдэх үйлийн нэр сандрал, бачимдал тэвдэл сандралсандрал тэвдэл (хоршоо үг) (ихэд бачимдан яарч адгах явдал) хүчирдэж зүдэх явдал.
тэвдээ [нэр үг] тэвдэх үйлийн (нэр үг)
тэвнэ [нэр үг] эсгий, ул зэрэг зузаан зүйлийг ширж оёход хэрэглэх бүдүүн зүү сайван тэвнэ (зузаан хөвөнтэй хувцас зэргийг сайван хаваасаар хавахад тохиромтой нарийвтар тэвнэ), зүү тэвнэ (хоршоо үг) (юм оёх том, жижиг зүү), зэс тэвнэ (зэсээр хийсэн тэвнэ), сэтэрхий тэвнэ ч авахгүй (юу ч авахгүй, өчүүхэн юмыг ч олзлохгүй), тэвнэ хулгайлсан ч хулгайч, тэмээ хулгайлсан ч хулгайч (зүйр үг) (их бага нь хамаагүй, хулгай л бол хулгай), тэвнэн чинээ нүхээр тэмээн чинээ салхи (зүйр үг) (гэр орноо сайн дулаал).
тэвх [нэр үг] юмны завсар хавчуулж хөндийлөх зүйл, оньс нумны хөвчний тэвх (нумны оньс), оньсны тэвх (хөвч), тэвх наах (хөндлөвч наах) юмыг оньсолж чагтлах тээг
тэвхлэгчин хуучир. [нэр үг] онгоцонд авирах буухад хэрэглэх дам гишгүүр тавих хүн онгоцны тэвхлэгчин (онгоцны гишгүүр буулгагч, өргөгч хүн).
тэвхэрлэг [нэр үг] тэвхэрлэх буюу сувилан арчлах (үйл үг)
тэвхээ [нэр үг] тэвхээ газар (угийн ус чийгтэй, өвс ногоо ургасан зүлэгтэй газар).
тэвч [нэр үг] бие нь бага, өсөлт муутай бага насны мал.
тэвчил [нэр үг] тэвчих үйлийн нэр тэвчээр тэвчил муутай (юманд тэвчээр муутай), тэвчил сайтай (юманд тэвчээр сайтай).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.