Нэр үг

тэмцэл [нэр үг] тэмцэх үйлийн нэр, тэмцэх явдал тэмцэл хийх (хүч чадлаа үзэн тулалдах, өрсөлдөх, сөргөлдөх), тэмцэл явуулах (тэмцэл хийх), тэмцэл хариулах (а.цохилтод хариу өгөх б.хуучир. маргалдагч, сөргөлдөгчдөөсөө татгалзах), тэмцлийн шүтээн (тэмцлийн зорилго), тэмцлийн ухаан (а.тэмцэл явуулах арга ухаан б.байлдах арга ухаан, байлдах урлаг), амьдралын төлөө тэмцэл (аж төрөхөөр чармайн зүтгэх), олон түмний тэмцэл (олон түмний эсэргүүцэл, үзэл бодлоо илэрхийлсэн бослого хөдөлгөөн), үзэл суртлын тэмцэл (үзэл суртлын номлол, өрсөлдөөн), зэвсэгт тэмцэл (зэвсэг ашиглах тэмцэл), сонгуулийн өмнөх тэмцэл (сонгуулийн өмнөх өрсөлдөөн), ширүүн тэмцэл (хүчтэй тэмцэл), атаа
тэмцэл [нэр үг] улс төрийн талбар (улс төрийн харилцаа, тэмцэл).
тэмцэлдэгч [нэр үг] харилцан тэмцэж буй хүн, тэмцэлдэж байгаа хоёр (этгээд үг хэллэг)
тэмцэлдэх орон хуучир. [нэр үг] (тэмцлийн зорилго), зөрчилдөх тэмцэлдэх (хоршоо үг) (харилцан зөрж тэмцэх), өрсөлдөх тэмцэлдэх (хоршоо үг) (нэг нэгнээсээ өрсөх гэж тэмцэх, бие биеэ дийлэх гэж мэрийн зүтгэлэх), тэмцэлдэх булаалдах (хоршоо үг) (ямар нэг зүйлийг өөрийн болгох гэж өөр хоорондоо тэмцэх), тэмцэлдэх байлдах (хоршоо үг) (өөрийн үзэл бодол, эрх ашгаа хамгаалж бусадтай тэмцэх).
тэмцэлдээн [нэр үг] өрсөлдөөн, сөргөлдөөн, зөрөлдөөн зөрөлдөөн тэмцэлдээн (хоршоо үг) (зөрчил тэмцэл, харгалдаан), өрсөлдөөн тэмцэлдээн (хоршоо үг) (бие биеэс өрсөх гэж тэмцэлдэх нь).
тэмцээн [нэр үг] тэмцэх, тэмцэлдэх үйлийн нэр маргаан тэмцээн (хоршоо үг) (үг булаалдан бие биеэс өрсөлдөх явдал) уралдаан спортын тэмцээн (янз бүрийн биеийн хүч сорьсон тэмцээн), шатрын тэмцээн (хэн сайн шатар тоглохоо үзэх тэмцээн), тэмцээн болох (хоорондоо хүчээ сорих), тэмцээн зохион байгуулах (спорт урлагийн талаар өрсөлдөх), аваргын төлөө тэмцээн (аваргыг тодруулах тэмцээн), буудлагын тэмцээн (цэц (мэргэн үг)ээ сорих тэмцээн), уралдаан тэмцээн (хоршоо үг) (авъяас чадвар, хүч чадлаа сорих сорилго),
тэмээлжин [нэр үг] тэмээлжин хяруул (амьтан судлал) тэмээн хяруул. тэмээлзгэнэ (нэр үг)шавж хүзүү ба бие урт, хэвэл их, жигүүртэй, бусад хорхойг барьж иддэг шавж тэмээлзгэнэ царцаахай, тэмээлзгэнэ хорхой.
тэмээний хөл хатгах мал. [нэр үг] эмнэл. (тэмээний хөлд цус бууж доголох үед алтан хумснаас хойш гурван хуруу хэмжиж хатган эмчилдэг ардын мал эмнэлгийн арга), тэмээний эм ноос (хээл, цавь цуух дөрвөн мөчний ноос), тэмээний эр ноос (их биеийн ноос), тэмээн гөрөөс (цээрлэн нэрлэх) (хавтгай, зэрлэг тэмээ), тэмээ ботголох (хавар цагт сиймхий лавсаа цас орох), тэмээ гэхэд ямаа гэх (шал өөр юм ярих), тэмээ туйлчихсан юм шиг (эмх замбараагүй, хөглөрсөн, новширсон), тэмээний шийр тэврэх (хөшүүн хойрго зан гаргах), бурантагтай тэмээ шиг (хэлсэн үгнээс гарч чадахгүй аялдан дагах), ямаанаас янзтай, тэмээнээс гэдгэр (этгээд гажууд, сонин хачин ааш авиртай хүн), сүүлийн тэмээний ачаа хүнд (цэцэн үг) (а.хамгийн сүүлд оногдох юмны хувь хэмжээ их б.юмны эцэс, төгсгөл, шувтарга нь даацтай, хүнд байдаг), тэмээн дээр ямааны гарз (цэцэн үг) (давхар гарз гарах), тэмээ гэдгэрээ мэдэхгүй, хүн гэнэнгээ мэдэхгүй (зүйр үг) (хүн хэлэхээс нааш сэхээрдэггүй), тэмээ туйлаад тэнгэрт гарахгүй, ямаа туйлаад янгирцаг эвдэхгүй (зүйр үг) (а.юм хэмжээндээ байсан нь дээр, хэмжээнээсээ хэтрэх хэрэггүй б.яаж ч чадахгүй), тэмээ тэнгээрээ, хүн хэрээрээ (зүйр үг) (хүн хэр хэмжээгээрээ байсан нь дээр), тэмээ хариулсан хүн буурынхаа занг андахгүй (зүйр үг) (ханилж нөхөрлөсөн хүн нэгнийхээ занг сайн мэднэ), тэмээн чинээ зүйлийг
тэмээцэх [нэр үг] цагаан тэмээцэх (тоглоом) (нэг хүүхэд чоно, бусад хүүхэд тэмээ болон ар араасаа барин зогсоод хамгийн ард байх ботгоо чононд өгөхгүй гэж тоглодог монгол наадаан).
тэмээчин [нэр үг] тэмээ малладаг хүн.
тэнгис [нэр үг] гадаад далайгаас эх газраас юмуу усан доорх өндөрлөгөөр тусгаарлагдсан ус, цаг уурын горимоор ялгагддаг их ус газар дундад тэнгис (европ, африк, ази тивийн хооронд орших их ус), япон тэнгис (японы арлын ойролцоох тэнгис), тэнгисийн боомт (тэнгисийн эрэг дээрх хөлөг онгоц зогсох, буудаллахад зориулан бэлтгэсэн газар), тэнгисийн давалгаа (тэнгисийн усны их түрлэг), тэнгисийн салхи (тэнгисийн зүгээс үлээх салхи), тэнгисийн урсгал (ус, агаарын хоорондын үрэлтийн хүч, усанд үүссэн даралтын зөрөө, далайн түрэлт үүсгэдэг нар сарны нөлөө зэрэг янз бүрийн хүчний нөлөөгөөр далай, тэнгисийн усны шилжих хөдөлгөөн), тэнгисийн харилга (эх газар дээшилж, далайн ёроол сууж усны эзлэхүүн багассанаас тэнгисын ус эргээсээ аажмаар холдох үйл явц), тэнгисийн хоолой (хоёр эх газрын хоорондуур нэвтэрч, хоёр тэнгисийг холбосон усан зам), тэнгисийн хурдас (далай тэнгисийн ёроолд хуримтлагдсан тунамал, галт уулын гаралтай тунамал хурдас), тэнгисийн цэрэг (усан цэрэг), тэнгисийн шуурга (тэнгист гарах хүчтэй салхи), тэнгисийн татрал (нар, сар, дэлхийн хөдөлгөөний хууль, од гарагийн байршил, дэлхийн гадаргын их усны хэмжээ болон бусад хүчин зүйлийн нөлөөгөөр тэнгис далайн усны дотоод үелэлийн төвшин үе үе буурах үзэгдэл), тэнгисийн түрлэг (нар, сар, дэлхийн хөдөлгөөний хууль, од гарагийн байршил, дэлхийн гадаргын их усны хэмжээ болон бусад хүчин зүйлийн нөлөөгөөр тэнгис, далайн усны үелэлийн төвшин үе үе өргөгдөх үзэгдэл),
тэнгисч [нэр үг] тэнгисийн цэргийн албан хаагч тэнгист аялан явагч.
тэнгэр [нэр үг] хуучир. хүний орчлонгийн дээр оршиж, бүхнийг мэдэж захирах хүч түүний орших орон бурхан тэнгэр (хоршоо үг) (хүний орчлонгийн бүх зүйлийг мэдэж захирах их хүч түүний орших орон), тэнгэр дээдэс (хоршоо үг) (а.бурхны орныхон б.насан өөд болсон өвөг дээдэс), тэнгэр сахиус (хоршоо үг) (хүний аз хийморь, сүр сүлдийг ивээх их хүч) бөө нарын шүтэх онгон шүтээн тэнгэр бурхандаа мөргөх (бурхан шүтээндээ мөргөх), тэнгэр дэвших хүрдэн (ураг бололцох есөн их одны үрийг заасан судрын нэр), тэнгэр мэдэг (үйл ажлын ямар болохыг хувь заяа мэд гэж итгэж даатгах нь), тэнгэр нь хаях (бөөгийн ёсонд харж тэтгэх тэнгэр онгон нь орхих) тэнгэрийн зүйл (зурхайн сударт тэнгэрийн байдлыг ангилж, түүний эерэг сөрөг нөлөөг нь гарган хэрэглэх арга), тэнгэрийн хөвгүүн хуучир. (хааныг өргөмжилсөн нэр), тэнгэрийн ойлго (ёгт нэр, ёгтлол) (хулгана), тэнгэрийн эрхи (ёгт нэр, ёгтлол) (үхэр, гахай),
тэнгэцүүл [нэр үг] тэнгэцүүлэх юм.
тэнгэцэл [нэр үг] тэнгэцэх үйлийн нэр, тэнцэл.
тэнжүүр [нэр үг] өргөх оньс, өргөгч цамхаг.
тэнжээ [нэр үг] аяны тэмээний тэнгийн оосор, уяа, даруулга тэнжээ олс (ачаа тэгнэх олс), тэнжээ сур (ачлаганы сур), тэнжээ татах (ачаа тэгнэх оосор татах), тэнжээ хийх (ачаа тэгнэх оосор хийх). тэнз(эн) (ургамал судлал) нарийн урт иштэй өдлөг нийлмэл навчтай, зууван урт баг цэцэгтэй, зөөлөн чанартай, бөх бат нэг зүйлийн мөнх ногоон модлог ургамал сагс зэргийг сүлжиж болно тэнз модоор хийсэн шийдэм, таяг, ташуур тэнзэн ташуур (тэнзээр хийсэн ташуур), тэнзэн таяг (тэнзээр хийсэн таяг).
тэнийлгэгч [нэр үг] тэнийлгэх үйлийн эзэн тэнийлгэхэд хэрэглэх багаж.
тэнс [нэр үг] тэнз.
тэнслэг [нэр үг] тэнслэг ургамал (хэвтээ, авирагч, ороогч иштэй үзэм, улаан тэнс зэрэг ургамал).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.