Нэр үг

тард [нэр үг] тард турд (хоршоо үг) (зөрөлдөөн маргаан), тард турд хийх (зөрөлдөх, маргах).
таржиг [нэр үг] таржиг таржиг (дуу чимээ дуурайсан үг) (хатуу зүйлийн хоорондоо харшилдахад гарах дуу чимээ) таржиг таржиг хийх (хатуу зүйлийн хоорондоо харшилдах буюу тажигнан дуугарах).
тарз [нэр үг] тачир үстэй хонины арьс.
тариа [нэр үг] хүн, амьтны биед зүүтэй тариураар хийдэг эм, вакцин, тарилга тариа хийх (хүний биед тавиур оруулан эм хийх), амь тариа (амь нас аврах тариа), булчин тариа (булчинд хийх тариа), судас тариа (судсанд хийх тариа), эм тариа (хоршоо үг) (эм болон тариур).
тариа [нэр үг] тарьж ургуулах амуу будааны ерөнхий нийтлэг нэр тариа авах (ургуулсан тариагаа хурааж авах), тариа алдах (байгалийн ямар нэг үзэгдэл, хүний буруутай үйл ажиллагаа зэргээс тарианы ургац муу болох), тариа булдах (үтрэм дээр хураасан тарины дээгүүр бул өнхрүүлж үр мөхлөгийг нь унагаах), тариа хийсгэх (тариаг цайруулсны дараа модон хүрз, машин зэргээр цацан хийсгэж хог хальснаас нь ялган цэвэрлэх), тариа гишгүүлэх (хураасан тариаг морь малын хөлөөр цайруулах, гишгүүлэх), тариа зулгаах (тариа түүх, тариа суга татах), тариа тарих (тарианы үрийг газарт суулган ургуулах), тариа түрүүжих (тариа түрүүтэй болох), тариа тэгшдэх (тарианы цөм түрүүтэй болох), тариа хадах (тариаг хадуураар хадаж унагаах), тариа үхшрэх (тариа үхэх шинжтэй болох), тариа хураалт (хөдөө аж ахуйн таримал ургацыг хураан авах, боловсруулах, хадгалах үндсэн үүргийг гүйцэтгэдэг ургамлын аж ахуйн үйлдвэрлэлийн төгсгөлийн үе шат), тариа хураах цаг (тариа гүйцэд боловсрох үе, хугацаа), тариа цайлгах (тариаг иш, ааг, хальснаас нь салгах), тариа хамгаалах ой (тарианы газрыг элс, салхи зэрэг байгалийн үзэгдлээс хамгаалахаар түүний орчин тойронд тарьсан тураг мод буюу бут сөөг) тариан талбай (тариа тарьсан газар), тарианы ааг (тарианы болц), тарианы аж ахуй (хүнс тэжээлийн зориулалтаар үр тариа үйлдвэрлэх чиглэлтэй аж ахуй), тарианы архи (буудайнаас гаргаж авсан архи), тарианы боолт (тариа боох уяа), тарианы газар (тариа тарих газар), тарианы гуурс (улаан буудай, арвай, хөх тариа, хошуу будаа зэрэг үет ургамлын үрийг хадсан иш, сүрэл), тарианы сормуус (тарианы сор түрүү), тарианы түрүү (тарианы үзүүр хэсэг), тарианы сан (тариа агуулах, хадгалах газар), тарианы хивэг, тарианы ааг (тарианы хальс, шигшдэс), тэжээлийн тариа (тэжээлд хэрэглэх тариа) тариа будаа (хоршоо үг) (а.үр тариа, тарьж ургуулах олон төрлийн будаа б.ургац), тариа ногоо (хоршоо үг) (хүнсэнд хэрэглэх төрөл бүрийн будаа болон хүнсний ногоо), талх тариа (хоршоо үг) (а.гурил болон гурилан бүтээгдэхүүн б.хоол хүнс), тариа төмс (хоршоо үг) (хүний хүнсэнд хэрэглэх гол хоёр таримал), тариа голбол хүнсээр тасарна, эм голбол үрээр тасарна (зүйр үг) (голсон хүн юу ч үгүй хоцордог), мэлхий
тариалал [нэр үг] тариалах үйлийн (нэр үг)
тариалалт [нэр үг] тариалах үйлийн үр дүнг заасан нэр тариалалтын үе (тариалалт хийх хамгийн тохиромжтой үе), тариалалтын хугацаа дуусах (тариалах явц дуусах хугацаа), хаврын тариалалт (хаврын тариа ногоо суулгах ажил).
тариалан [нэр үг] тариалах үйлийн нэр, тариа ногоог тарьж ургуулах ажиллагаа тариалангийн ажил (тариа, ногоог тарьж ургуулахтай холбоотой элдэв үйл ажиллагаа), тариалангийн арчилгаа (тариа ногоог тарихын өмнөх буюу тарьсны дараа услах, хортон шавж, хог ургамлыг устгах, түүнээс хамгаалах, арчлах тордох зэрэг бүх үйл ажиллагаа), тариалангийн усан хангамжийн барилга (тариа, ногооны усалгааг тохируулах барилга байгууламж), тариалангийн кампанит үе (тарьсан тариаг хураах ид ажлын үе), тариалангийн машин (тариалангийн үйлдвэрлэл явуулах бүхий л төрлийн машин механизм), тариалангийн багаж (тариалах ажилд хэрэгцээтэй элдэв багаж төхөөрөмж), тариалангийн самнуур (борной), тариалангийн талбай хамгаалах ойн зурвас (хуурай салхи, ган, хөрсний эвдрэл зэргээс урьчилан сэргийлэх, улмаар говь хээрийн болон ойт хээрийн бүсийн хөдөө аж ахуйн таримлын ургацыг нэмэгдүүлэх зорилгоор ээлжлэх тариалалтын талбай, жимсний модны цэцэрлэг, усны суваг шуудуу болон бусад эдэлбэрийн хилийг дагуулан нэг хоёр, түүнээс дээш эгнээгээр суулгасан таримал модон төгөл) тариа ногоо тарьдаг газар тариалангийн зааг (тариалалт хийх нарийн зааг хязгаар), тариалангийн талбай (тариа ногоо тарих талбай), газар тариалангийн орон (газар тариалан түлхүү эрхэлдэг орон) газар тариалан (хоршоо үг) (тариа ногоо тариалах ажил) тарьж ургуулсан ургамал тариалангийн бүтээгдэхүүн (тутарга, амуу будаа хүнсний төрөл бүрийн ногоо, хөвөн, тамхи, нишингэ зэрэг тариалангийн үйлдвэрлэлийн үйлдэхүүн), тариалан хөөгч (ёгт нэр, ёгтлол) (царцаа).
тариаланч [нэр үг] тариалангийн ажил эрхлэх хүн.
тариач [нэр үг] тариач тахай (амьтан судлал) (хошуу урт, сүүл охор, тахиатай төстэй харавтар хүрэн өнгөтэй нэг зүйлийн шувуу). тариачин тариа тарьж амьдардаг хүн тариачин өрх (тариалангийн ажил эрхлэн амь зуудаг айл), тариачны амьдрал (тариа ногоо тарьж амьдардаг хүмүүсийн амьдрал), тариачны хөдөлгөөн (тариалангийн ажил эрхэлдэг хүмүүсийн тэмцэл хөдөлгөөн), чинээлэг тариачин (өөрийн газартай боломжийн амьдралтай тариачин), хамжлагын тариачин (эзэн ноёны харъяат тариачин), ажилчин тариачин (хоршоо үг) (өөрийн хүчийг үнэлэн амьдрах хүмүүс).
тариг [нэр үг] ураг тариг (хоршоо үг) (ураг төрөл).
тариг хуучир. [нэр үг] тариа.
таригч [нэр үг] тариа тарих ажлыг эрхлэн хийгч эм тарилга хийдэг мэргэжлийн хүн өвчин дамжуулагч халдварт өвчин таригч (халдварт өвчин дамжуулагч) хор хөнөөл учруулагч, уршиг төвөг, хэрэг зарга гаргадаг этгээд хэрэг төвөг таригчхэрэг будлиан таригч (хэрэг төвөг, будлаан өдөөгч).
тарил [нэр үг] тарих үйлийн нэр тарилга.
тарилга [нэр үг] элдэв таримлын зүйлийг тариалах ажиллагаа, тариалалт хаврын тарилга (хаврын тариалалт).
тарилга [нэр үг] зүү, тариур ашиглан эмийн бодосыг биед оруулах арга тарилга хийлгэх (бие махбодод тариураар тариа хийлгэх), урьдчилан сэргийлэх тарилга (урьдчилан сэргийлэх тариа, вакцин), тарилгын эм (тарилгад зориулсан бэлдмэл), халдварт өвчний эсрэг тарилга (халдварт өвчнөөс урьдчилэн сэргийлэх вакцин).
тариур [нэр үг] эм тариа хийхэд зориулагдсан тусгай зүү, бүлүүр бүхий шахуургаас бүтсэн эмнэлгийн багаж, хэрэгсэл тариур авах (тарих хэрэгсэл авах), нэг удаагийн тариур (зөвхөн ганц удаа тарих зориулалтай тарих хэрэгсэл).
тариф [нэр үг] үнэ, хөлсний хэмжээ гаалийн тариф (гаалийн үнэ ханш), тарифын биш хориг (худалдаа улс төр, захиргаа, валют санхүү, зээл, техник, эрүүл ахуй болон бусад арга хэмжээг багтаасан импортын барааны хязгаарлалт), үнэ тариф (хоршоо үг) (үнэ хөлсний хэмжээ), үнэ тариф тогтоох (үнэ тогтоох).
тарлаа [нэр үг] морь тарлах үйлийн (нэр үг)
тарлагч [нэр үг] эм малын тарлан зүсэм.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.