Нэр үг

талхидалга [нэр үг] талхидах явдал, талхидал, дарлал.
талхит [нэр үг] талхит гургуул (амьтан судлал) (цацагт гургуул).
талхчин [нэр үг] талх хийгч, талх баригч.
талцаг [нэр үг] мужааны нэг төрлийн багаж.
талцаг [нэр үг] үнс утгах бяцхан утгуур.
талынхан [нэр үг] тал нутагт амьдран суурьшсан хүмүүс.
талынхан [нэр үг] үзэл бодол, эрх ашиг нэгтэй хүмүүс энх тайвны талынхан (энх тайвныг эрхэмлэн үзэгчдийн талд байдаг хүмүүс), эсрэг талынхан (эсрэг этгээд, эсрэг талын хүмүүс).
там [нэр үг] там тум (хоршоо үг) (халт мөлт, хагас хугас, дутуу зэмдэг), там тум санагдах (бүрэг бараг санаанд орох), там тум сонсох (халт мөлт сонсох), там тум бодогдох (халт мөлт бодогдох), там тум ярих (халтар хултар ярих, хагас дутуу ярих).
тамга [нэр үг] албан бичиг зэрэгт дарах, засаг төр, захиргааны байгууллага, албан газар, улсын болон хувийн аж ахуй нэгжүүдийн баталгаа болгож төмөр, мод, чулуу, эвэр, яс зэргээр хийсэн оноосон нэр, сүлд бүхий бар тэмдэг албаны тамга (албан ажлын хэрэгцээнд ашиглах тэмдэг), төрийн тамга (улсын тусгаар тогтнол, бүрэн эрхт байдлын бэлгэ тэмдэг бөгөөд олон улсын гэрээ, хэлэлцээр зэрэг төрийн эрх барих дээд байгууллагаас гаргасан хууль цаазын дээд хүчин чадалтай актыг батламжлахад хэрэглэдэг тэмдэг), тамга барих (а.тамга хэрэглэх эрхтэй болох, тамга хадгалах б.(шилжсэн утга) хариуцлагатай алба хаших), тамга дарах (тэмдгээ дарах), тамга сийлэх (тамга хийх), байгууллагын тамга (байгууллагын эрх мэдлийн баталгаа болсон тэмдэг), тамга хугалах (тамганы лац задлах), тамга өргөмжлөл (хоршоо үг) (а.албан тушаал, тамга тэмдэг б.эрх мэдэл) адуу мал, эд зүйлд тэмдэг болгон хайрах төмөр хэрэгсэл, түүний ором саран тамга (хагас саран хэлбэртэй тамга), чандмань тамгатай морь (гурван дусал бүхий тамга), тамганы сорви (морь малыг тамгалсан ором), им тамга (хоршоо үг) (малыг таньж мэдэх тусгай тэмдэглэгээ), тамга тэмдэг (хоршоо үг) (а.хуучин цагт ноёдын сүрэг малыг ялгамжлах тэмдгийг тамга гэж, албат хамжлага ардын өмчийн малын таниулах дүрсийг тэмдэг гэдэг журамтай байв б.им тамга в.төрийн ажил явуулахад хэрэглэх бар тэмдэг), тамга үсэг (а.тамга тэмдэгний бичээс б.хэвлэлийн үсэг) хөзрийн нэг зүйл дүрс тэмдэг тамгаар дарах (хөзрийн дээд модоор дарах), бундангийн тамга (хөзрийн бундан буюу зүрхэн хэлбэртэй дүрсийн хамгийн том мод).
тамга хуучир. [нэр үг] хошуудын төрийн хэрэг шийтгэх буюу тамга барих газар тамганд хэрэг мэдүүлэх (тамгын газар хэрэг мэдүүлэх), тамганд захирагдсан ард (тамганд бүртгэлтэй ард), тамгын газар (а.тухайн шатны засаг даргын ажлын алба буюу хот, дүүрэг, сум, багийн засаг захиргаа, хуулийн хэрэгжилттэй холбоотой асуудлыг зохицуулах газар б.хуучир. хошууны засаг ноёны дэргэд тухайн засаг захиргааны нэгжийн бүхий л хэргийг эрхлэн явуулдаг түшмэл, бичээч нараас бүрдсэн алба), тамгын газрын түшмэл хуучир. (хошууны эрх бүхий байгууллагын эрх мэдэлтэн), тамгын жасаа хуучир. (а.хошууны засаг захиргааны газар б.түшмэл, бичээч нар тогтсон хугацаанд ээлжлэн алба хаших).
тамгалаа [нэр үг] тамгалах үйлийн (нэр үг)
тамирдал [нэр үг] тамирдах үйлийн нэр халдварт өвчний үед халуун буусны дараа хамаг
тамирчин [нэр үг] биеийн тамирын аль нэг төрөлд мэргэжсэн хүн тамирчин болох (спортын аль нэг төрлөөр дагнан хичээллэх), алдарт тамирчин (биеийн тамирын аль нэг төрөлд гаршиж, амжилт гаргасан хүн), залуу тамирчин (спортын аль нэг төрлөөр эхлэн суралцаж буй залуу хүн).
тамлага [нэр үг] тамлал тамлага тарчлага (хоршоо үг) (тамлах тарчлаах явдал).
тамлага [нэр үг] (бөө мөргөл) бөөгийн онгодын магтаал, дуудлага.
тамлагч [нэр үг] тамлах этгээд тарчилган зовоогч этгээд тамлагч хүн (тамладаг хүн, тамласан хүн), харгислан тамлагч (хамгийн хатуугаар зовоон тамладаг хүн).
тамлал [нэр үг] тамлах үйлийн нэр тамлан зовоох явдал тамлал үзэх (тарчлан зовох), тамлал эдлэх (тамлагдах).
тампуу [нэр үг] том уут, шуудай тампуунд хийх (шуудайнд хийх), тампуу гурил (шуудай гурил).
тамс [нэр үг] чийрсэн дэвсгэр зэрэг юмны мөшгөөр хөвөө тамс оёх (мөшгөөрлөх), давхар тамстай чийрс (давхар мөшгөөртэй чийрс өвсөөр сүлжиж хийсэн эдлэл) загасны дэгээний өөшний хэлхээ оосор тамс уях (өөш уях), тамс хийх (өөшний хэлхээ оосор хийх) цаламны сур.
тамсан [нэр үг] тамсан гэр хуучир. (тойруулан барьсан олон олон гэр).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.