Зүйр үг
наян настай хөгшнийг тэнхлүүн гэж бүү итгэ [зүйр үг]
(цаг хугацаа нь болсон юм сайн мэт харагдавч, яс чанар нь муудсан байдаг), найман сард гандах хэцүү, ная хүрээд хоосрох хэцүү (зүйр үг) (ажлын чадваргүй болсон үедээ ядарч зүдрэх бэрх).
номин чулуу боловч эрдэнэ [зүйр үг]
(төрсөн нутаг бүхнээс үнэтэй).
нохой шарваач [зүйр үг]
(ноён хүн хэлсэн үгнээсээ буцан булзахдаа гарамгай), ноён хүнийг итгэж болохгүй, нойтон модыг түлж болохгүй (зүйр үг) (а.ноён хүнд итгэхэд хэцүү б.нойтон мод ноцоход бэрх), ноёнтой өштэй хүн хонгогүй, нохойтой өштэй хүн хормойгүй (зүйр үг) (хэр чадлаа мэдэхгүй бусадтай мөчөөрхөлдөх), нарны гэрлийг хэн хаах буй, ноёны малгайг хэн өмсөх буй (зүйр үг) (ноёны алба хэцүү), ноён нохойгоо зарна, нохой нь муураа зарна (зүйр үг) (эрх тушаалынхаа хэрээр их нь багаа захиран зарах), ноён үгүйрвэл дээрэм болно, баян үгүйрвэл хулгай болно (зүйр үг) (баяд, ноёд эд хөрөнгөгүй болбол ард олноо шулан мөлждөг), нохой аль дайралдсанаа зууна, ноён аль шударгаа дарлана (зүйр үг) (шударга хүн дээд тушаалын хүмүүст үл таашаагддаг), ноён байгаад ариун эс явбал буурсан хойноо гэмшинэ, баян байгаад эс эдэлбэл үгүйрсэн хойноо гэмшинэ (зүйр үг) (өнгөрсөндөө харамсахгүйн тулд үнэнч шударга амьдрах хэрэгтэй) эрх сүрээр дарангуйлагч этгээд шатрын нэг дүрс ноёныг шалах (шатар тоглох үед эсрэг талын ноёнг нүүх нүүдэлгүй болгон хожих), шалдан ноён (шатар тоглох үед ганцаар үлдсэн шатрын нэг дүрс), ноён шиш (ургамал судлал) (будааны нэг төрөл, шар цагаан хоёр зүйл, цагааныг идшинд, шарыг нь малын тэжээл ба архи хийхэд хэрэглэнэ), ноён гөрөөс (амьтан судлал) (үлгэр домогт гардаг ганц эвэртэй, хайрстай нэг зүйл амьтан) юмны дээд хэсэг, гол хүчин ноён нуруу (а.байшин зэргийн дам нурууны дээд хэсэг, гол хөндлөвч б.(шилжсэн утга) голч чанар, буурь суурьтай байдал), ноён оргил (уул нурууны хамгийн өндөрлөг, оргил).
нохой явдалтай [зүйр үг]
(заль мэх ихтэй хүн) хараал. муу муухай, лай ланчиг гэж жигшин хэлэх (х.а.а).
нөхөрлөсөн нь дээр [зүйр үг]
(ааш муутай хүнтэй нөхөрлөх хэцүү) хөдөлмөрийн багаж зэвсгийг удаан эдлэх, хэрэглэх алх дөштэй нөхөрлөсөөр арваад жил болов. (ярианы үг, хэллэг)
нутаглаж заншсан газар сайхан [зүйр үг]
(дасаж дадсан газар орон сайхан) хуучир. бэлчээр сонгон нүүх, оторлох.
нутаглах газартай [зүйр үг]
(гэр орон, амьдран суух газар нутагтай), нууранд ургасан хулс сайхан,
нуухаар сайн илчил [зүйр үг]
(ямар нэгэн зүйлийг нууж чадахгүй бол далдлах хэрэггүй шударга бай), нуувч нуруу нь илхэн, далдлавч дал нь илхэн (зүйр үг) (булхайг хэдий нуун далдлавч илрэх).
нүхэндээ [зүйр үг]
(өсч төрсөн газраа байх) зориуд ухаж цоолсон юм хонхойлгон ухсан тэмдэг, тэмдэглээс даалууны нүх (даалууны модонд хийсэн бага бага хонхор тэмдэг), нүх шахах (тоглоом) (даалууны нүхийг тохируулан өрж тоглох) хуучир. есийн тооны ёгт (нэр үг)
нь дээр [зүйр үг]
(үнэнч шударгаар амьдрах хэрэгтэй) дээл, дах зэргийг ар нуруун дээрээ хэдрэх дах нөмрөх (дахыг ар нуруун дээрээ тохох) (шилжсэн утга) нэлэнхийд нь бүрхэх үерийн ус нөмрөх (үерийн ус халин орж ирэх), үдшийн бүрэнхий нөмрөх (харанхуй болох), аюул нөмрөх (зовлон бэрхшээл тохиолдох) (шилжсэн утга) хэрэг явдлыг биедээ хүлээх муу нэр нөмрөх (хэрэг явдлын бурууг өөртөө тохож, олонд нэргүй болох).
нь муу [зүйр үг]
(аливаа бүхэн тохирсон хэмжээнд хүрч байж амжилт олдог), нум хэдий хүчтэй боловч хөвчөө таслахгүй, нуур хэдий их боловч эргээ давахгүй (зүйр үг) (юм үзэгдэл тогтсон нөхцөл хязгаараасаа давж чадахгүй) тойргийн хүрээний нэг хэсэг, хагас дугуй нуман энгэр (дээлийн энгэрийн дээд өнцгөөс суга хүртэлх муруй ухлаадастай хэсэг) тэрэг, автомашины донсолгоог зөөлрүүлэхийн тулд хийсэн уян хатан болд төмөр тэрэгний нум (тэрэгний тэнхлэгт суулгасан төмөр) нум адил хэлбэр бүхий нуман тамга (нум мэт махир зураастай тамга), нуман тулгуур (чөлөөт бөхийн барилдааны нэг мэх), нуман тулгуурт орох (хүнд, яалт ч үгүй байдалд орох), өлгийн нум (өлгийн цамхаг хийх нум хэлбэрт модон холс), солонгын нум (солонго татахад үүсэх нум мэт хэлбэрт хүрээ), нуман жагсаал (хавирган сар мэт хэлбэртэй жагсаал), нуман түлхүүр (байлдааны үеийн нуман жагсаал) газар тариаланг хэмжих хэмжүүр, нэг нум нь таван тохой газартай тэнцэнэ.
нэгтийн там нэг [зүйр үг]
(адил хэрэг явдалд оногдох шийтгэл адил байх).
нэмнэ [зүйр үг]
(ном сайтай лам уншлага нэмэх, ноён хүн ялыг улам хүндрүүлэх), номхон тэмээг ноолоход сайн, номч хүнийг зарахад сайн (зүйр үг) (даруу байдлыг нь далимдуулан ашиглах) номын утгыг сайтар мэдэгч (мэргэн үг) номч хутагт (номын утгыг сайтар мэдэгч (мэргэн үг) хутагт).
нялхыг өсгөж эр болгодог [зүйр үг]
(мод ургамлын мөчрийг тордон сэлбэсээр урт сайхан нуруу болгодог, нялх балчир хүүхдийг өсгөж хүмүүжүүлэн эр хүн болгодог) нялх мод найлзуур мод (зулзаган мод), найлзуурын эрвээхэй (амьтан судлал) (мөчрийн модлог эдийн дотор амьдарч, нахиа найлзуурыг гэмтээдэг хуйлаахайн овгийн нэгэн зүйл эрвээхэй).
огшоостой [зүйр үг]
(нийтээр хэлэлцвэл буруугүй) (газар зүй, газар судлал) дэлхийн царцдасын аливаа хэсэг өргөгдөхөд эгцэвтэр уналтай хагарал дагаж огшсон чулуулгийн шилжээс.
олбогны бармал [зүйр үг]
(ажил хэргийг бүтээж чадахгүй хүн эд хөрөнгөний гарз) юмны оёсон газар, оёо, оёос оёдлоороо ханзрах (оёсон хэсгээрээ салах, урагдах), оёдол нийлүүлэх (торго, бөсний хоёр хэсгийг нэг газарт хавсран оёх, шаглах), оёдол хөврөх (утас зэрэг нь оёосоороо хөврөн урагдах), оёдол танах (дээл хувцас зэргийг оёдлоор нь хасаж багасгах), оёдлыг нь индүүдэх (оёостой хэсгийг нь индүүдэх), нарийн оёдол (ур чадвар ихээхэн шаардагдах чимхлүүр оёо), оёдол зүйдэл (хоршоо үг) (нийлүүлж оёсон байдал, оёсон хэсэг), тэнгэрийн оёдол (тэнгэрт цайран үзэгдэх олон од хурсан зурвас), оёдол оёж чадахгүй байгаад, олс элэглэх дуртай (зүйр үг) (өөрөө чадахгүй атлаа бусдыг шоолох).
олборын юм төлбөргүй [зүйр үг]
(үнэ өртөггүй олдох зүйл), олбор ядах (нүүр тал харж өршөөх) эртний хот балгадын туурь, булш бунхнаас гарах эд агуурс олдвор эрт үеийн олбор (эрт үеийн хүмүүсийн эдэлж хэрэглэж байсан зүйл) үйлдвэрлэл, худалдааны орлого олбор олох (үйлчилгээ явуулж ашиг олох) (шилжсэн утга) ашигт малтмал.
олон [зүйр үг]
(зальт хүн арга мэх ихтэй байдаг).
оморхог хүнийг хараагч олон [зүйр үг]
(зан ааш муутай хүн олонд үл сайшаагддаг).
ончийг нь ололгүй хэрэг битгий шүү [зүйр үг]
(хэрэг явдлыг хийхээсээ өмнө нягтлан үзэх хэрэгтэй) тусалт, оноц сумны онч (сумны тусалт), ончийг нь харах (сумны тусгалын (мэргэн үг) эсэхийг харах).