Үйл үг

шүүслэх [үйл үг] юманд шүүс хийж, амтлан найруулах буузны мах шүүслэх (бууз хийх махыг амтлан найруулж, шүүстэй болгох) хүндэтгэвэл зохих хүний идээ ундаа зооглох юмны шүүсийг шахаж гаргах алим шүүслэх (алины шүүсийг шахаж гаргах) түүхий тоосго, шаазан зэргийг шатааж боловсруулах, бэхжүүлэх шүүслэх уурхай хуучир. (шаазан ваар мэтийг шатаан боловсруулах зоорь), тоосго шүүслэх (тоосгыг шатааж бэхжүүлэх) (шилжсэн утга) хүнийг зовоон тарчлаах.
шүүх [үйл үг] үйл хэргийн учрыг байцаах, хянах, шийдвэрлэх байцаан шүүх хууль. (үйл хэргийг байцаан шийдвэрлэх), хэрэг шүүх хууль. (хэрэг явдлыг хянан шийдвэрлэх), шүүн ярилцах (тухайн зүйлийн сайн мууг ялган үнэлэлт дүгнэлт өгөн хэлэлцэх) хуучир. эрүү тулган жанчих жанчин шүүх (эрүүдэн хэрэгт тулгах).
шүүх [үйл үг] юмны хог буртгийг шүүрдэн тунгаах, шингэн шүүсийг нь шүүрүүлэн гаргах аарц шүүх (аарцны шингэнийг нь гаргах), будаа шүүх (будааг нь шүүрдэн авах).
шүүх [үйл үг] ном зохиолыг хянах, алдаа мадгийг нь засаж залруулах ном шүүх (номы алдаа мадгийг хянах) олон юмны дотроос эрэх, хайх мал шүүх (олон малын дотроос өөрийн малаа хайх).
шүхэрлэх [үйл үг] шүхэр хэлбэртэй болох тогос шувууны сүүлээ шүхэр мэт дэлгэх тогос шүхэрлэх (тогос шувуу сүүлээ шүхэр мэт дэлгэх).
шэлгэрэх [үйл үг] шэлхрэх, хаван өвчинд боогдох.
шэлхрэх [үйл үг] хавантах, сэлхрэх.
шээх [үйл үг] хүн, амьтны шингэн мөр үзэх, бие засах шээж авах (шингэн мөр үзэх, бие засах), баах шээх (хоршоо үг) (өтгөн шингэн мөр үзэх).
эвгүйдэх [үйл үг] тааламжгүй байдалтай болох байдал эвгүйдэх (тааламжгүй байдалтай болох) бие хэвийн биш болох бие эвгүйдэх (бие махбод хямрах, өвдөх), дотор эвгүйдэх (бөөлжис цутгах, дотор муухайрах).
эвгүйрхэх [үйл үг] бие тааламжгүй байдал мэдрэгдэх, бие эвгүйрхэх (а.ямар нэг муу зүйл сонссоноос сэтгэл санаа таагүй болох б.дотор муухайрч бие сулрах) эегүй зан байдал гаргах.
эвгүйтэх [үйл үг] хүмүүс эвгүй, тохиромжгүй, нийцгүй болох бие сэтгэл тааламжгүй болох бие эвгүйтэх (ямар нэг зүйлээс болж бие махбод хямрах).
эвгүйцэх [үйл үг] биед тааламжгүй байдал мэдэгдэх дургүйцэх уурлан унтууцах.
эвдлэх [үйл үг] юмыг санаатайгаар сүйтгэх сандлаа эвдлэх (сандлаа хэмхлэх) (шилжсэн утга) орчин тойрны тайван байдлыг алдуулах (шилжсэн утга) юмны эвийг нь алдуулах.
эвдрэх [үйл үг] юмны бүрэн бүтэн байдал алдагдах авдар эвдрэх (авдар сав хэмхрэх), гэмтэх эвдрэх (хоршоо үг) (эвдэрч хэмхрэх), эвдрэх сүйдэх (хоршоо үг) (юмны хэмхэрч үгүй болох),
эвдчих [үйл үг] байн байн эвдэх, юмыг олон хэсэг болгон хэмхчих.
эвдэх [үйл үг] юмыг санаатайгаар хэмхлэх сандал эвдэх (сандал хэмхлэх), хамгаалалтыг эвдэх (эсэргүүцэн хориглохоор барьсан цэргийн байгууламжийг сэт татах, хэмхлэх),
эвийлэх [үйл үг] хүнийг өршөөн өрөвдөх хүүхдээ эвийлэх (хүүхдээ хайрлан эрхлүүлэх, энхрийлэх) хүнийг хөөрхийлөх эмгэнийг эвийлэх (настай хүнийг хөөрхийлөх).
эвлүүлэх [үйл үг] энд тэнд байгаа эмх замбараагүй болсон зүйлийг эмх цэгцтэй болгох түлээ эвлүүлэх (хагалсан түлээг эмх цэгцтэй хураах) эвдэрсэн хэмхэрсэн зүйлийг ормоор нь нийлүүлэх эвлүүлэх дэвлүүлэх (хоршоо үг) (эвдэрсэн хэмхэрсэн зүйлийг засаж сэлбэн бүрэн бүтэн болгох) юмыг эмх журманд нь оруулах (шилжсэн утга) хоорондоо муудалцсан хүмүүсийг итгэлцүүлэх, эвд нь оруулах хүүхдийг эвлүүлэх (муудалцсан хүүхдийг хооронд нь эвлэрүүлэх).
эвлэрэх [үйл үг] зохицон найрамдаж нэгдэх эвлэрэх бодлого (урьд хийсэн муу зүйлээ цагаатган эв эеэ хичээх бодлого), нөхөдтэйгөө эвлэрэх (буруу хийсэн зүйлдээ гэмшиж нөхдөөсөө уучлал гуйх), эелэх эвлэрэх (хоршоо үг) (хүмүүс бие биеэ бүрэн ойлгож нөхөрлөх),
эвлэх [үйл үг] хүмүүс хоорондоо зохицон найрамдах, нэгдэх хоорондоо эвлэх (хүмүүс үг үгээ ойлголцож, эвсэх), эвлэх нэгдэх (хоршоо үг) (хамтарч ажиллах), эвлэвэл бүтнэ, ховловол гутна (цэцэн үг) (ажил үйлийг эвлэж зөвлөж хийвэл бүтэмжтэй, анд хань зуураа маргаж муулалдаж явбал хохиролтой), эвлэвэл эвэр туурай хоёр ч нийлнэ, эвлэхгүй бол элэг бөөр хоёр ч нийлэхгүй (зүйр үг) (аливаад эвийг хичээвэл хоёр өөр зүйл ч хоорондоо тохирч зохицож болдог), эвлэвэл элсээр хэрэм барина, дэмнэвэл дээсээр чулуу тасдана (зүйр үг) (эвтэй найртай бол ямар ч үйлийг бүтээнэ) эвдэрч салсан эд юмсын хоорондоо яв цав нийлэх, хуучин хэвдээ орох эвдэрсэн юм эвлэх (хэмхэрч салсан эд хэрэглэлийг хуучин хэвээр нь эвлүүлэн наах) элбэх эвлэх элбэх (хоршоо үг) (ажил хэрэгт хамтрах, хамжих).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.