Үйл үг

хатуудах [үйл үг] хэтэрхий хатуу болох, хэтэрхий хатуу учир тохиромжгүйдэх хатуудаад хуурайгаар үрж эс чадав (хэтэрхий хатуу учраас хуурайгаар үрж эс чадав), зуурсан гурил хатуудах (зуурсан гурил хэтэрхий хатуу болж тохиромжгүйдэх) (шилжсэн утга) хэтэрхий ширүүн хандах, хэрцгий хандах шийтгэл хатуудах (шийтгэл хүнддэх).
хатуужих [үйл үг] тэсвэртэй болох, тохиолдсон бэрхшээлийг давж, дааж чадах чадвартай болох бие хатуужих (ажил хөдөлмөр хийж амьдрал мэдэх, тэсвэр тэвчээртэй болох), сэтгэлээр хатуужих (сэтгэлийн тэнхээтэй болох, аливаа зүйлд хүлээцтэй хандаж сурах), зовлонг хатуужин давах (зовлонг тэсвэрлэн давах), тэмцэлд хатуужих (тэмцлийн явцад тэсвэр, дааж давах чадвартай болох).
хатуулах [үйл үг] хүчтэй болгох, хатуу болгох, чанаржуулах гутлын зуузай хатуулах (гутлын зуузайг хатуу болгох) (шилжсэн утга) бага зэрэг хатуу зан авир гаргах, чангалах, шаардлагыг чангатгах зоргоор нь тавихгүйн тул нилээд хатуулах (зоргоор нь тавихгүйн тулд нэлээд чангахан хүмүүжүүлэх).
хатуурах [үйл үг] юмны хатаж эгших, хэвийн хэмжээнээс хатуу болох бяслаг хатуурах (бяслаг хатаж хатуу болох) (шилжсэн утга) идээ ундааны зүйлийн исэж хахуун амттай болох айраг хатуурах (айраг ихэд исэж уухад исгэлэн болох) (шилжсэн утга) усны хатуулгын хэмжээ ихсэх ус хатуурах (усан дахь хатуулаг бодосын хэмжээ ихсэх) (шилжсэн утга) хатуу зан авиртай болох сэтгэл хатуурах (сэтгэл хатуу болох) (шилжсэн утга) цагийн байдал муудах, хүндрэх (шилжсэн утга) журам дэглэм чангарах, сайжрах сахилга, дэг журам хатуурах (сахилга, дэг журам чангарах).
хатуурхах [үйл үг] хатуу зан, байдал гаргах, ширүүлэх энэрэх хатуурхах (хоршоо үг) (алив юманд ууч өршөөнгүй сэтгэлээр болон хатуу зан байдлаар хандах) муухай зан авир гаргах, хүссэн гуйсан зүйлийг авсаар зөвшөөрөхгүй цааргалах.
хатууших [үйл үг] улмаар хатуу болох.
хахах [үйл үг] залгисан юм хоолойд тээглэн бөглөхөд сандран огцом огцом огих хуурай идэх юманд хахах (идэх юм хуурай оргин горойж огих) хахаж цацах (а.шингэн юм буруу хоолой руу орж цацуулан ханиах б.амьсгаа давхцах, багтрах в.хоолойд юм торж сандарсан хүчиндээ цацан гаргах), үгэндээ хахах (хэлсэн үгэндээ буцаж ороогдох), хахсан дээр нь нудрах (ядарч буруутаж явахад нь нэрмэх), хазайсан дээр нь түлхэх,
хахинах [үйл үг] тослоогүй юм хоорондоо хавиран чийхарч дуугарах тэрэг хахинах (тослоогүй тэрэг хавиран дуугарах).
хахинах [үйл үг] хүн, амьтан хөлсөн үймцэх битгий хахинаад бай, ажилд садаа болно (хий дэмий хөлсөн үймэх нь ажилд садаатай байна).
хахирах [үйл үг] хоолойд тээглэсэн зүйлийг амьсгалын түрэлтээр чаргагдуулан гадагш гаргах хахирч цэр гаргах (хоолойгоо чаргагдуулан цэр гаргах), цусаар хахирах (цустай цэр гарах).
хахирдах [үйл үг] хэтэрхий хахирын учир тохиромжгүйдэх.
хахирших [үйл үг] хахир шинжтэй болох, хахир хатуу болж эхлэх.
хахитнах [үйл үг] тослоогүй төмөр зэрэг зүйл хоорондоо хавирч дуугарах.
хахих [үйл үг] хатуурхаж чангалах, боож хавчих.
хахих [үйл үг] цагаан бурхан зэрэг өвчний туурсан яр хатаж хогжруутах.
хахнах [үйл үг] хатуу юмны харшилдах дуу гарах.
хахрах [үйл үг] айраг, тараг зэрэг идээний амт хатуурах, хэтэрхий исгэлэн болох хахарсан айраг (хатуурч иссэн айраг), хахарсан тараг (ихэд исэж, амт нь хатуурсан тараг).
хахуулдах [үйл үг] загас барихаар хахуул тавих.
хахуулдах [үйл үг] юм тээглэх данхны цоргонд юм хахуулдах (данхны цоргонд юм тээглэх) юмыг хахуулаар чангалах.
хахуулилах [үйл үг] хахууль өгөх хахуульдах.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.