Үйл үг

хангатах [үйл үг] бусдад атаархан үгээр дайрах.
хангах [үйл үг] эрэлт хэрэгцээ, хүсэл шаардлагыг биелүүлэх бах хангах (бах тавыг нь гүйцэлдүүлэх), хүслийг нь хангах (хүслийг нь биелүүлэх, хүслийг нь гүйцээх), элдүүрийг нь хангах (ажил хөдөлмөрт сургаж хатуужуулах) дутагдаж гачигдаж байгаа зүйлийг нь бүрэн өгөх ханган нийлүүлэх бааз (элдэв бараа таваар, техник хэрэгсэл бусад хэрэгцээтэй зүйлийг нь бэлдэх үүрэг бүхий албан байгууллага), аюулгүй байдлыг хангах (осол аюулгүй байхаар бүх зүйлийг зохицуулах), хүнс тэжээлээр хангах (хүнс тэжээл бүрэн дүүрэн олгох), цахилгаан эрчим хүчээр хангах (цахилгаан эрчим хүчээр таслахгүй байх) тавьсан шаардлагад нийцэх болзол хангах (тавьсан шаардлагыг нь биелүүлэх, тавьсан нөхцөлд нь тэнцэх).
хангилзах [үйл үг] хангинах, дуугарах, шуугиан гарах.
хангинах [үйл үг] төмөрлөгийн зүйлийг харшуулснаас дуу гарах төмөр хангинах (төмөр хан хийн дуугарах) хүн, амьтны нарийн жингэнэсэн дуугаар дуугарах хүүхдийн дуу хангинах (хүүхдийн цангинасан дуу гарах), хангинах жингэнэх (хоршоо үг) (нарийн жингэнэх чимээ гарах), хангинах цангинах (хоршоо үг) (а.төмөрлөгийн зүйл харшин дуу чимээ гарах б.хүн, амьтан нарийн дуугаар дуугарах в.(шилжсэн утга) өндөр дуугаар аашилж загнах г.(шилжсэн утга) дуу хөгжим зэргийг чанга дуугаргах, хүн чанга дуулах), хангинах тэрэг булын хүчинд (зүйр үг) (өмөг түшгийн сайнаар) (шилжсэн утга) дуу хөгжим зэргийг чангаар дуугаргах, хүний чанга дуулах хонх хангинах (хонх үргэлжлэн чангаар дуугарах), хөгжим хангинах (хөгжим чангаар дуугарах), хангинатал дуулах (ихэд чангаар дуулах), хангинах хүнгэнэх (хоршоо үг) (машин техник, хөгжим зэрэг зүйл дуугарах) (шилжсэн утга) өндөр дуугаар аашилж загнах, зандрах дарга хангинах (дарга загнах, зэмлэх) (шилжсэн утга) хүйтэн эрч улам чангарах хүйтэн хангинах (жаварлах, хүйтрэх, хүйтэн дангинах), хангинах янгинах (хоршоо үг) (ихэд хүйтрэх байдал) (шилжсэн утга) үнэр ханхлах, ханхлан үнэртэх өмхий хангинах (өмхий ханхлах) (шилжсэн утга) янгинах, янгинан өвдөх гар хөл хангинах (гар хөл янгинаж өвдөх) (шилжсэн утга) хөнгөн гавшгай хөдлөх хангинасан сүрхий хүн (гавшгай хөдөлгөөнтэй сүрхий хүн)
хангирах [үйл үг] хангинах, цангинах.
хангирах [үйл үг] наасан эд юм хуурах, ховхрох (шилжсэн утга) дуусах.
хангисрах [үйл үг] юмны хяхнах, хавирах, хахинах.
хандах [үйл үг] зүглэх, чиглэх, нэгэн зүг рүү болох дээш хандах (а.дээшээ чиглэсэн байх б.төр засаг, эрх мэдэлтний сонорт хүргэх), доош хандах (а.доошоо чиглэсэн байх б.өөрийн удирдлаганд байх хүмүүст үүрэг даалгавар өгөх, халамж анхаарал тавих), нутгийн зүг хандах (нутгаа зүглэх, нутаг руугаа явах), бичгээр хандах (санаа бодлоо бичгээр уламжлах), залуучуудад хандах (залуучуудад зориулан, залуучуудыг онцгойлон харах), зарчимч байдлаар хандах (ажил хэргийн үүднээс хийх), шүүхэд хандах (шүүхэд очиж хэрэг заргаа нэг тийш болгуулах) эерэх, зөвших эс зөвших хандлага гаргах таатай болон таагүй байдал үзүүлэх ариг гамтай хандах (ариг гамтай хэрэглэх), дайсагнан хандах (сэтгэл буруулан хандах), дуусах тийшээ хандах (дуусах дөхөх), зөвөөр хандах (эерэх хандлага гаргах), итгэл төгс хандах (үйл хэргийн үнэн зөвд бат итгэж хийх, найдвар дүүрэн харах), муугаар хандах (тааламжгүй байдлаар хүлээн авах), нухацтай хандах (ихэд буурь суурьтай хийх), хайр гамгүй хандах (хайр гамгүй эдлэх), хайхрамжгүй хандах (үл тоох), хянуур хандах (маш сэрэмж болгоомжтой хийх), эсрэг хандах (эс зөвших хандлага гаргах).
хандах [үйл үг] байшингийн суурийн шороо чулуу зэргийг модон муна, чу луугаар давтаж дагтаршуулах барилгын суурь хандах (барилгын суурийн хөрсийг дагтаршуулах).
хандивлах [үйл үг] тус нэмэр болох, өрлөг буян өгөх, мөнгө хөрөнгө нэмэрлэх.
хандлах [үйл үг] юмыг ханд болгох хандалсан эм (амьтан, ургамлын гаралтай эмийн түүхий эдийг эмийн ханд хийх тусгай технологиор боловсруулж гаргасан эм) гоньд хандлах (гоньдоор ханд хийх) цай шөл зэргийг удаан буцалгаж ширгээн шимийг шингээн авах цай хандлах (цай идээшүүлэх, цайг удаан буцалгаж сайтар аагшуулах).
хандрах [үйл үг] ханд болох, идээшиж өтгөрөх.
хандших [үйл үг] ханд шинжтэй болох юмны охь шим нь ялгарч ирэх цай хандших (цай идээших).
ханжаарлах [үйл үг] ханжаар өмсөх эмжээрлэн оёх дээл ханжаарлах (дээл эмжээрлэн оёх), хантааз ханжаарлах (хантааз эмжээрлэн оёх).
ханзлах [үйл үг] ханз дээр юм дэлгэж хатаах (шилжсэн утга) удаан өвчилж босч чадахгүй хэвтэх, хэвтэрт орох ханзлан хэвтэх (удаан хэвтэрт байх).
ханзлах [үйл үг] юмыг задлах, онгойлгох, нээх авдар ханзлах (авдар нээх, онгойлгох), архи ханзлах (архи задлах) хувцас хунарыг оёогоор нь татаж урах, салгах дээл ханзлах (дээлийг оёогоор нь салгах), цамц ханзлах (цамц оёогоор нь салгах), хайнгууд үйлчин ханзлах нь олон, хайнга хүний асуух нь олон (зүйр үг) (ажил хэрэгт анхаарал болгоомжтой, хянуур хандаж байх хэрэгтэй).
ханзрах [үйл үг] хувцас зэрэг эд зүйл оёдол болон наалтаараа салах ул ханзрах (гутлын ул салах), суга ханзрах (дээл хувцасны суга оёогоороо урагдах), оёдолт дээл ханзрах нь элэгдэхийн ёс (зүйр үг) (жамтай юм жамаараа) төмөрлөг эд зүйлс гагнаас, ширээс, заадас зэргээрээ салах, ангайх зуухны хүхээ ханзрах (зуухны хүхээ заадсаараа ангайх, салах), яндан ханзрах (яндан гагнасан заадсаараа салах) (шилжсэн утга) хаврын улиралд цас мөс хайлж, газар бараантаж эхлэх мөс ханзрах (голын ус гэсэх), цас ханзрах (цас хайлж газар бараантах).
ханиалгах [үйл үг] өөрийн эрхгүй ханиах, байн байн ханиах.
ханиах [үйл үг] амьсгалын замыг цочроосноос амьсгалаа хураан огцом хүчтэйгээр хахиран гаргах бүгшүүлж ханиах (амьсгал давхцан тасралтгүй удаанаар ханиах), сулхан ханиах (хүч багатай хахирах), хөхүүлж ханиах (бүгшүүлэн ханиах), хуурай ханиах (цэр гаргалгүй ханиах).
ханилах [үйл үг] хүнд хань болох, нөхөрлөх үнэнч ханилах (үнэн сэтгэлээсээ дотносох, шударгаар нөхөрлөх), хүний сайныг ханилан байж мэднэ, хүлгийн сайныг унан байж мэднэ (зүйр үг) (хүний сайн мууг нөхөрлөж байж мэднэ) гэр бүл болох үүрд ханилах (эхнэр нөхөр болж нэгэн насаар хамт амьдрах), ханилах нийлэх (хоршоо үг) (гэр бүл болох), ханилбал өтөлтлөө, хайрлавал өсгөтлөө (зүйр үг) (гэр бүл болсон бол насан турш хамтдаа байх),

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.