Үйл үг

удаадах [үйл үг] хэтэрхий удаан болох, хэтэрхий удаан учир тохиромжгүйдэх.
удаалах [үйл үг] удаа болох, дараалах.
удаандах [үйл үг] хэтэрхий удаан болох, удааны учир тохиромжгүйдэх.
удаарах [үйл үг] дараалах, дэслэх, удаа дараагаар болох удаарч явах (дараа дараагаар явах),
удаасах [үйл үг] улам удаан болох.
удаатгах [үйл үг] улмаар удаан болгох.
удаах [үйл үг] удаан байлгах ажил удаах (а.хийж буй ажлаа хийхгүй удаан байлгах б.хэрэг төвөг гаргах в.ажил явдал болгох, чирэгдүүлэх).
удаах [үйл үг] өдөх, сэдэх төвөг удаах (хэрэг төвөг тарих), хэрүүл удаах (хэрүүл өдөх), хэрүүл удаах үг (хэрүүл өдсөн үг).
удаашрах [үйл үг] удаан болох алхаа гишгээ нь удаашрах (явдал нь удаан болох), хариу ирэхгүй удаашрах (хариу ирэхгүй удах) хурд нь багасах.
удамлах [үйл үг] удмаа залгамжлах удмаа дууриах (шилжсэн утга) удам угсааг нь үе дараалан хөөн олох.
удамших [үйл үг] бие махбодын гадаад төрх бодосын солилцооны хэвшил, хөгжлийн онцлог үе удамд дамжин давтагдах шинж чанар, удам угсааны онцлог шинж уламжлах эцэг эхээс удамших (эцэг эхээс удам угсааны онцлог шинж уламжлах) улс үндэстэн, ард түмний хэв заншил, ёс суртахуун, үзэл санаа хойч үедээ уламжлан ирэх.
ударлах [үйл үг] хээл аваагүйг нь ялгах.
удах [үйл үг] цаг улирч нөхцөх удаж удаж (нэлээд удаж), юу удах билээ (цаг нэг их орохгүй, удаахгүй), явахгүй удах (явахгүй цаг нөгцөөх), удаж төдөхгүй (нэг их удахгүй), удаж шалихгүй (нэг их цаг нөгцөхгүй, нэг их цаг орохгүй), он жил удах (олон жил өнгөрөх), удаж байгаад уулзсан янаг, ундаасч байгаад уусан ус адил (зүйр үг) (ихэд хүсч, санаж явсан хүнтэйгээ учрах) удаан байх хотод удах (хотод удаан байх), би удна шүү (би удаан байна шүү, удаан явна шүү).
удах [үйл үг] дэгдээх, үүсгэх гай удах (төвөг чирэгдэл учруулах), хов жив удах (хов жив гаргах), хэл ам удах (хэл ам гаргах, хэрүүл үүсгэх) хэрүүл удах (хэрүүл ам үүсгэх, хэрүүл тарих), ёр удах (муу ёр зөгнөх).
удгалах [үйл үг] морины гурван хөл нэгэн зэрэг газар гишгэн, нэгэн зэрэг газраас хөндийрөн явах.
удирдах [үйл үг] хойноосоо дагуулах газарч удирдан явав (газарч хойноосоо дагуулан явав), эрдмийн замд удирдах (эрдмийн замд дагуулан явах, заан авч явах) тэргүүлэх, толгойлох, жолоодох удирдах ажил (бусдыг жолоодон заах ажил), удирдах албан тушаалтан (албан байгууллагын эрх бүхий хүн), удирдах газар (удирдан чиглүүлж заавар зөвлөгөө өгөх газар, удирдлага байрлах газар), удирдах зөвлөл (тухайн албан байгууллага, хувь нийлүүлсэн компани, сургуулийн тодорхой асуудлыг шийдвэрлэх үүрэг бүхий хэсэг), удирдах хүмүүс (а.жолоодон залж явах хүмүүс б.албан байгууллагын эрх бүхий хүмүүс), удирдах хүч (тэргүүлэн жолоодох хүч удирдах боловсон хүчин), удирдан жолоодох (тэргүүлэн авч явах, заан чиглүүлэн авч явах), удирдах ухаан (аливаа улс орны нийгэм, улс төр, соёл аж ахуйн бүх салбарыг шинжлэх ухааны үндэстэй зохион байгуулах арга) аж ахуй удирдах (аж ахуйн байгууллагыг даргалах, авч явах), дугуйлан удирдах (ажил, хичээлээс гадуур чөлөөт цагаа өнгөрүүлэх олон нийтийн үйл ажиллагааг зохион байгуулж ажиллуулах), нислэг удирдах төв (онгоц нисч, буух явцыг удирдан зохион байгуулах хэсэг), өөрийгөө удирдах (өөрийгөө хянах, биеэ авч явах), төвлөн удирдах (нэг цэгт төвлөрүүлэн жолоодох) удирдах жолоодох (хоршоо үг) (ажил хэргийг нь заан чиглүүлэх, бусдыг манлайлан дагуулах).
удмархах [үйл үг] удмаараа гайхуулах удмаа дагахыг хичээх.
удрах [үйл үг] задрах, ханзрах гэрийн бүрээс удрах (гэрийн бүрээс ханзрах), дээл удрах (дээл ханзрах) (шилжсэн утга)(ярианы үг, хэллэг) гаарах, ихдэх өвчин удрах (өвчин гаарах, хүндрэх), хэрэг удрах (хэрэг ихдэх).
ужиглах [үйл үг] хүний хэрэг явдалд ужиг хандах.
ужиграх [үйл үг] юм, үзэгдэл удаашрах, удах, ужиг болох өвчин ужиграх (өвчин эдгэхгүй удаж ужиг болох).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.