Үйл үг

тэсийх [үйл үг] тэсгийх, тэсгэгэр болох, хөөх, бүдүүрэн томрох тэсийсэн бөгстэй (тарган том бөгстэй), тэсийсэн гуятай (том бүдүүн гуятай).
тэслэх [үйл үг] хүний оролцоотойгоор дэлбэлэх, хагалах бөмбөг тэслэх (бөмбөг дэлбэлэх), газар тэслэх (газар дэлбэлэх), чулуу тэслэх (чулуу хагалах, бутлах), тэслэх дэлбэлэх (хоршоо үг) (битүү зүйлийг өөрийнх дотоод даралт болон шатамхай бодосын тусламжтайгаар эвдлэх, устгах).
тэсрэх [үйл үг] шатамхай хий, бодос зэрэг өөрийн хүчээр аяндаа дэлбэрэх, дэлбэ үсрэх тэсрэх бодос (тодорхой нөхцөлд хоромхон зуур их хэмжээний дулаан, хий ялгаруулан дэлбэрдэг химийн нэгдэл, бодосын хольц), агаарт тэсрэх (агаарт дэлбэрэх), уурхай тэсрэх (уурхай дэлбэрэх), дэлбэрэх тэсрэх (хоршоо үг) (тэсэрч хагарах, зад үсрэх) тэлэгдэн тэсрэх (шилжсэн утга) тэсэлгүй хилэгнэн уурлах, тэчъяадах тэсэртлээ уурлах (тэсрэх шахталаа уурлах).
тэсхийх [үйл үг] тэсгэгэр болох, бүдүүн тарган болох.
тэсэргэх [үйл үг] тэсрүүлэх дэлбэлэн тэсэргэх (дэлбэлэн тэсрүүлэх).
тэсэх [үйл үг] хүлцэх, давах, туулах тэсэхэд бэрхтэй (тэсвэрлэж гарахад бэрхтэй), тэсч ядах (а.тэвчээр алдах б.байж суух газраа олж ядах), тэсэхүйеэ бэрх (тэсэхийн аргагүй маш бэрх), тэсэн хүлээх (тэвчээртэй хүлээх), зовлонг тэсэх (зовлонг даах), тэснэ тэснэ гэхэд яаж тэсэх вэ (тэсвэр алдах), тэсч ядаад тэс үсрэх, тэмээн дээрээс бут үсрэх (зүйр үг) (тэвчээр алдах), тэсч суухын оронд тэмцээд авсан нь дээр (зүйр үг) (зүгээр байхаар үзээд алдах хэрэгтэй) эвдэрч устахгүй бөх бат байх галд тэсэх тоосго (халуунд тэсвэртэй тоосго), халуунд тэсэх (халууныг тэсвэрлэх, дааж гарах).
тэтгэвэрлэх [үйл үг] тэтгэвэр өгөх, тусламж дэмжлэг үзүүлэх зээлдэн тэтгэвэрлэх (а.тусламж болгон хэрэглүүлэх зээл б.тэтгэврийн мөнгө өгөх в.халамж үзүүлэх, тэтгэмж өгөх).
тэтгэмжлэх [үйл үг] тэтгэмж олгох, тэтгэмж үзүүлэх, тэтгэх ядарсан цагт нь тэтгэмжлэх (ядарсан цагт нь туслах).
тэтгэх [үйл үг] туслан дэмжих, харгалзан үзэх, тэтгэмж үзүүлэх өндөр настанг тэтгэх (өндөр настанг халамжлах, туслан дэмжих), хүүхдийг тэтгэх (хүүхдийг асран халамжлах), ядуусыг тэтгэх (ядууст туслах, тэтгэмж үзүүлэх), харгалзан тэтгэх (анхааран үзэж тусалж дэмжих), тэтгэх дэмжих (хоршоо үг) (туслан дэмжих, асран халамжлах), тэжээх тэтгэх (хоршоо үг) (тэжээж өсгөх, асрах), туслах тэтгэх (хоршоо үг) (туслан дэмжих), өргөх тэтгэх (хоршоо үг) (бусдад тус дэм болох, асрах) дэм болох, дэмнэх настныг моринд нь тэтгэн мордуулах (настанд дэм болон моринд мордуулах) өршөөх өршөөн тэтгэх (нигүүлсэн энэрэх, ивээх), тэнгэрийг тэтгэсэн (түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо) (манжийн чянь лун хааны үе буюу он) асрамжлах, халамжлах асран тэтгэх (асран халамжлах, хүмүүжүүлэх), тэтгэн тэнхрүүлэх (халамжлах, санаа тавих, элбэрэн ачлах) мэдлэг боловсролоо дээшлүүлэх юм бичих зуур балласан үсгээ дахин сэргээх тэмдэг тавих.
тэтгэх [үйл үг] бичгийн он, сар, өдрийг тавих бичиг тэтгэх (бичигт он, сар, өдрийг тавих).
тэхдэх [үйл үг] тэх бавтнах саваагүй үг дуугарч чалчихыг дургүйцэх.
тэхрэх [үйл үг] хойш буцах, буцах замдаа орох мал бэлчээртээ хүрээд тэхрэх (мал бэлчээртээ хүрээд буцах) муу байснаасаа сайн тийш хандах, сайжрах бие тэхрэх (ядарч сульдсан бие сайжрах, тэнхээ тамир орох), мал ногоонд ороод тэхрэх (мал ногоо идэж тэнхрэх).
тэхүүрхэх [үйл үг] тэхүүн зан гаргах, танихгүй мэт дээрэнгүй увайгүй аашлах.
тэчьяадах [үйл үг] тэсч ядах, тэсвэр алдах, арайхийн тэсэх.
тэших [үйл үг] тэмээний давхих хазгай газар халтиран унах тэшин ойчих (халтиран ойчих) тэшүүрээр гулгах тэшүүрээр тэших (мөсөн дээр тэшүүрээр гулгах) (шилжсэн утга) харвасан сум газарт хавирах сум тэших (харвасан сум газар шүргэх).
тэшүүрдэх [үйл үг] тэшүүрээр гулгаж явах, тэших.
тээвчлэх [үйл үг] чөдөр, тушааны тээвч ба үүдний хаалганы тээвчийг өлгөх буюу углах.
тээвэрлэх [үйл үг] тээж явах тээвэр хийх ачаа бараа тээвэрлэх (ачаа бараа зөөх, тээх), тариа ногоо тээвэрлэх (тариа ногоо зөөх, тээх), мал хөсгөөр тээх (ердийн хөсөг хэрэглэн тээх).
тээглэх [үйл үг] тээгээр торгоох, тогтоох тээгээр тээглэх (тээгээр торгоох) торох, саад болох хоолойд юм тээглэх (а.хоолойд юм торох б.(шилжсэн утга) үг хэлж чадахгүй болох), хадаасанд тээглэх (юм хадаасанд торох, хадаас саад болох), торох тээглэх (хоршоо үг) (ямар нэгэн юманд тулж саад болох) замд саад болох хөлд тээглэх (хөлд саад болох, тээр болох), торох тээглэх (хоршоо үг) (явах хөдлөхөд саад болох, тээг болох) (шилжсэн утга) бусдын хариуд хэлэх үггүй болох хэлэх гэсэн үг цээжинд тээглэх (хэлэх гэсэн үээ хэлж чадахгүй болох).
тээлдэх [үйл үг] санаа хоёрдох, шийдэж чадахгүй болох ажил хэрэг давхцаж самгардах.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.