Үйл үг

салтаадах [үйл үг] салтаанаас нь шүүрэн барих хонийг салтаадаж барих (хонины салтаанаас шүүрэн барих) салтаагаараа суух, унах салтаанаас нь шүүрэн авч өргөх монгол бөхийн мэх.
салтаалах [үйл үг] салтаандаа хавчуулах (шилжсэн утга)(ярианы үг, хэллэг) сэм авах, нууж үлдэх мөнгө төгрөг салтаалах (мөнгө төгрөг сэм нуун авах).
салхайх [үйл үг] хувцас томдож хүлхийх.
салхайх [үйл үг] залхуурах, бие нозоорч хүндрэх залхуу хүрч бие салхайгаад байна. (ярианы үг, хэллэг), нунж дорой, бие султай болох.
салхалзах [үйл үг] салхгар хувцас хунар нь салбалзах, салмагнах.
салхганах [үйл үг] салхгар юмны байн байн хөдлөх (шилжсэн утга) онгирч хөөрөх.
салхгардах [үйл үг] хувцас хунар нь томдох, хэтэрхий том учраас зохимжгүй харагдах.
салхидах [үйл үг] салхинд зүдэх, ядрах нохой зэрэг үнэрч амьтан салхин талаас ямар нэгэн зүйлийн үнэрийг сэрж мэдрэх, үнэр авах амьтан салхи сөрж явах тэмээ салхидах (тэмээ салхи сөрж явах), салхидсан тэмээ шиг (зорилгогүй тэнэх).
салхижих [үйл үг] салхитай болох.
салхилах [үйл үг] салхи хөдлөх, салхи гарах баруунаас салхилах (салхи баруун зүгээс үлээх), сэвшээлэн салхилах (сэвшээ салхи хөдлөх), сэр сэр салхилах (салхины зөөлөн үлээх), хуралзан салхилах (салхи үе үе хүчтэйгээр үлээх), хуугиж салхилах (салхи исгэрэх), хүчтэй салхилах (хүчтэй, ширүүн салхи дэгдэх), шурхирч салхилах (салхи улих), шуугин салхилах (ширүүн салхины чимээ гарах), санаа осолдвол буруудахын тэмдэг, сар хүрээлвэл салхилахын тэмдэг (зүйр үг) (аливаа зүйл болохын өмнө ямар нэгэн шинж тэмдэг мэдэгдэх) салхинд алхан зугаацах.
салхирах [үйл үг] салхидах.
самалдаглах [үйл үг] самалдаг тус газар цохих, нудрах саархуу эр самалдаглах, самуун хүүхэн уйлагнах (зүйр үг) (онгироо хөөрүү эр юм л бол хүний самалдаг тус газарт нь цохидог, самуун хүүхэн юм л бол уйлан гиншдэг) зодолдох.
самардах [үйл үг] устгах, түйвээлэх, санаархах
самардах [үйл үг] хүн, амьтны маажих, савардах гараараа самардах (гараараа маажих), самардан унах (савардан унах) морь, малын урд хөлөө дээр өргөж газар цавчлах газар самардах (морь мал газар цавчлах).
самбаалах [үйл үг] самбаа гаргах, самбаачлах.
самбаачлах [үйл үг] чөлөө завыг ашиглан, арга ухаан сийлж ажлаа бүтээх самбаачлан ажиллах (сиймхийг ашиглан өөрийн хэргээ бүтээх) (шилжсэн утга) бусдыг завгүй, эзгүй байхад юмыг нь эдэлж хэрэглэх.
самбаганах [үйл үг] сэмбэгнэх намбаганах самбаганах (хоршоо үг) (а.ихэд намбаалахыг хичээн оролдох б.гоёж гоодох) наалинхайлан явах, саамганах.
самбайх [үйл үг] самбагар болох.
самбалзах [үйл үг] сэмбэлзэх.
самбалзах [үйл үг] олон ширхэгтэй урт нарийн юмны намилзан хөдлөх, сагсалзах.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.