Үйл үг

өрхлөх [үйл үг] намаг шавартай газар цөмөрч өрх гарах өрхлөсөн шавар цөмөрнө шүү. (ярианы үг, хэллэг) гүн нүх тогтох өрхлөн тогтох (галт уул дэлбэрч, гүн нүх тогтох).
өрцлөх [үйл үг] өрцийг цоож голийг нь таслах мал муулах өрцлөн алах (өрцийг нь цоолж алах).
өршөөх [үйл үг] гэм зэмийг нэхэмжлэлгүй уучлах, хэлтрүүлэх өршөөх бичиг (ял зэмийг хэрэгсэхгүй болгосон буюу хөнгөтгөсөн тухай бичиг), өршөөн хэлтрүүлэх (алдаа дутагдал, ял зэмийг нэхэн хэлэлцэлгүй уучлах), соёрхон өршөөх (өршөөл соёрхох), нигүүлсэн өршөөх (алдаа дутагдлыг нь хэлтрүүлэн, тусалж дэмжих) зовж зүдэрсэн хүнд туслах, аварч энэрэх өршөөж хайрлах (хайрлан энэрч туслах), бурхан өршөө (найтаахад хэлдэг үг).
өсгийдөх [үйл үг] өсгийнөөс барих өсгийдөж авах (а.өсгий дээрээс нь барьж авах б.(шилжсэн утга) ам мөлтөс таарах), өсгийг долоох (бялдуучлан дагаж гүйх) бөхийн мэх өсгийдөх мэх (барилдаж буй бөхийнхөө өсгийг хөлөөрөө дэгээдэн өргөж барьж аваад татаж унагадаг мэх).
өсгийлдөх [үйл үг] өсгий дээрээ зогсох, явах өсгийнөөс барьж унагах бөхийн мэх хийх (шилжсэн утга) хуурч мэхлэх (шилжсэн утга) хүний ул шагайх.
өсгөх [үйл үг] бойжуулах, торниулах, асрах хүүхдээ өсгөх (хүүхдээ асарч том болгох), өсгөх торниулах (хоршоо үг) (үр хүүхдээ эрүүл саруул бойжуулж нас биед хүргэх), өлөн өвс ургасан газар тариа бүү тарь, өсгөж торниулсан эхийн ачийг бүү март (зүйр үг) (эх хүний ач тусыг бүү март) нэмэгдүүлэх, олшруулах мал сүргээ өсгөх (мал сүргийнхээ тоо толгойг олон болгох), өсгөх үржүүлэх (хоршоо үг) (тоо хэмжээг нэмэгдүүлэх, олшруулах) (шилжсэн утга) юмыг хэтрүүлж хэлэх өсгөж ярих (бодот байдал дээр нэмж чимж, хэтрүүлэн ярих).
өсөглөх [үйл үг] исэглэх.
өсөглөх [үйл үг] өсгөөр цацал өргөх өсөглөн цацах (багаар цацах).
өсөгчлөх [үйл үг] исэгчлэх.
өсөх [үйл үг] нялх бие махбод бойжиж торних, том болох хүүхэд өсөх (хүүхэд томрох, том болох), өсч хүмүүжих (сурч боловсрох), өсөх бойжих (хоршоо үг) (амьд бодосын ургах, торних), өсөх торних (хоршоо үг) (том болох), өсөх ургах (хоршоо үг) (амьд бие махбодын өсч томрох), эр өсч, эсгий сунах (зүйр үг) (нас бие гүйцэж эрийн цээнд хүрэх), өсөх тавилантай, өтлөх жамтай (зүйр үг) (жам ёсоороо болох), өсөхдөө чармайхгүй бол, үс цайсан хойноо гэмшинэ (зүйр үг) (залуу байхдаа эрдэм сурах хэрэгтэй) үржих, олшрох мод өсөх (а.мод улам ургах, өндөр болох б.мод олон болох), мал өсөх (малын тоо толгой нэмэгдэх), өсөх үржих (хоршоо үг) (олон болох) арвидах, хөөх, исэх будаа өсөх (дэвтээсэн будаа хөөх).
өтгөдөх [үйл үг] хэтэрхий өтгөн болох, өтгөн болсноос тохиромжгүйдэх будаг нь өтгөдөх (будаг хэтэрхий болсноос будаж болохгүй зууралдах).
өтгөрдөх [үйл үг] хэтэрхий өтгөр болох, үрчийж хатсан учраас тохиромжгүйдэх.
өтгөрөх [үйл үг] шингэн зүйлийн аглуун болох шөл өтгөрөх (шөл өтгөн болох) олшрох, үржих өнөржин өтгөрөх (үржин нэмэгдэх) сийрэг, цөөн зүйлийн шигүү, нягт болох өвс өтгөрөх (өвс ургаж, шигүү болох), үүл өтгөрөх (үүл хуралдан бөөгнөрөх), утаа өтгөрөх (утаа улам нэмэгдэх) дуу бүдүүрэх дуу өтгөрөх (дуу бүдүүн, анир ихтэй болох) (шилжсэн утга) малын шим татарч, сүү нь
өтийх [үйл үг] арьс шир зэргийн атиран хатах арьс өтийх (арьс үрчийж хатах).
өтлөх [үйл үг] мал, амьтны шарханд үүрлэсэн өтийг нь арилгах.
өтлөх [үйл үг] хүн, амьтны хөгшрөх, насжих насан өтлөх (хөгшрөх), өтөлж хөгшрөх (нас ахих, настай болох), өтлөх зөнөх (хоршоо үг) (нас ахиж ухаан муудах), өтөлтлөө ухаан суудаггүй, буцалтлаа шөл гардаггүй (зүйр үг) (хөгшрөхөөсөө өмнө ухааждаггүй), өшихийн түрүү улаан халзан, өтлөхийн түрүү цагаан буурал (зүйр үг) (урьтал шинж тэмдэг илрэх), өлсөөд идсэн хоол амттай, өтлөөд авсан эхнэр амраг (зүйр үг) (хүн зовоогүй байхдаа жаргалыг мэдэрдэггүй) ногоо, жимс зэргийн ургац хэтэрч хөгшрөх мод, ургамлын өмхөрч хөгшрөх өтөлсөн мод (он жил удсан, муудаж ялзарсан мод) (шилжсэн утга) хөгширсөн мэт харагдах залуугаараа өтлөх (наснаасаа илүү хөгшин харагдах).
өтөвхийх [үйл үг] арьс, шир зэргийн хатаж хорчийх арьс шир өтөвхийх (арьс шир зэрэг зүйлийн үрчийж хорчийх).
өтөгжих [үйл үг] мал, адгуусны өтөг хуримтлагдан зузаарах бууц нь өтөгжих (бууц нь өтөг ихтэй болох).
өтөглөх [үйл үг] өтөгтэй болох, өтөг бууц хураах өтгөөр бордох тариагаа өтөглөх (тариагаа өтөг бордоогоор бордох).
өтөгших [үйл үг] өтөг шинжтэй болох буурь нь өтөгших (буурь малын аргал, хорголын хэмхдэг ихтэй болох).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.