Үйл үг

нэвчих [үйл үг] шингэн зүйл юмны цаанаас дааварлан гарах нь ус нэвчих (ямар нэгэн зүйлд ус шингэж жигд норгох) өндгөн доторх ангаахай хальсаа цоолох хоёр болон олон төрлийн бодос бие биедээ уусан шингэх хоорондоо нэвчих (өөр хоорондоо холилдон жигд тархах).
нэвчрэх [үйл үг] нэвчилт нь нэмэгдэх, улам нэвчих булаг нэвчрэх (булгийн ус даацлан гарах).
нэвшрэх [үйл үг] ихэд ядарснаас бие хүндрэн залхуу хүрэх хэтрэх, дэндэх нэвширтэл нь зодох (хөдөлж чадахгүй болтол нь ихэд зодох) новшрон заваарах нэвшрэн суух (хог новшиндоо дарагдан суух). нэг(эн) (тооны нэр) хамгийн бага бүхэл тоо дан, ганцаар байгаа зүйл, үндсэн тооны эхнийх нь нэг ном (ганц ном), нэг хүн (ганцаар байгаа хүн), нэг суурь (а.ганц зүйлийн олон малыг таслан сүрэглэсний нэгэн хэсэг нэг суурь хонь б.хонин сүрэг дагнан хариулж малладаг суурь), нэг суурь хивс (хүн ганцаар суух хэмжээтэй бяцхан хивс), нэг суурь харуул (ганц газар байх харуул), нэг амиар уух (таслалгүй ууж дуусгах), нэг амьсгаагаар хийх (огт амралгүй хийж дуусгах), нэг дор (ганц газар), нэг удаа (ганц удаа), нэг бүр (тус бүр), нэг бүрийн үнэ (тус бүрийн үнэ), хүн нэг бүр (хүн бүрийг харах), ганц нэг (хоршоо үг) (тооны хувьд дан, ганцаар байгаа нь) дан нэг төрлийн, хольцоогүй нэг ай (ганц аймаг, бүлэг, ганц хэсэгт багтах), нэг аймаг (а.ганц бүлэгт хуваасан нь б.аймгаар хуваасан хуваарилал), нэг төрлийн бараа (ганц төрлийн бараа бүтээгдэхүүн), нэг үе (нас ойролцоо), нэг үеийн залуучууд (нас ойролцоо залуучууд), нэг талыг баримтлах (ганц талыг нь өрөөсгөлөөр баримтлах), нэг нэгээр (ганц ганцаар), нэг нэгээр нь зурах (ганц ганцаар цувуулан зурах), нэг мөр болох (дэг журам, дэс дараалал сайтай, нэг чигийн болох), нэг энд, нэг тэнд (хаа сайгүй), нэг энд, нэг тэнд явах (хаа сайгүй явах), нэгд нэгэнгүй (нэг бүрчлэн, тодорхой), нэгд нэгэнгүй ярих (маш тодорхой ярих), гэрээр нэг (ямар нэгэн зүйл гэрт замбараагүй хөглөрсөн нь), цаас гэрээр нэг тарах (цаас гэр дүүрэн хөглөрсөн нь), аль нэг (тодорхой бус зүйлийг заан нэрлэсэн нь), хэн нэгэн (тодорхой бус хүн, амьтныг заан нэрлэсэн нь), нэгийг санах (ямар нэгэн зүйл сэтгэлд нь сэр хийн бодогдох), нэгийгээ үзэх (хэн нь хэнийгээ дийлэхийгээ үзэх, тэмцэлдэх), нэгийгээ үзэж, нэхий дээлээ тайлах (а.тухайн хэрэг явдлын эцэс, сайн мууг үзэх б.учраа ололцох), нэг нүдээр үзэхгүй (үзэн ядах), нэг гараараа нөгөө гараа барих (тэвчих, биеэ барих), нэг гэрт багтахаа болих (таарч тохирохгүй болох), нэгээс мянга, мянгаас зузаан (ямар ч юм багаасаа эхлэн олон болж хөгждөг), нэг чихээрээ оруулаад нөгөө чихээрээ гаргах (цэцэн үг) (хүний хэлснийг үл тоомсорлох), нэг хуруугаар хоёр сур дарах (зүйр үг) (а.нэг хөдөлсөн дашрамд хоёр явдлыг бүтээхээр оролдох б.хаширмаар илүү ажил хийх), нэг эхээс цувж гараад нэг гэрт багтахгүй (зүйр үг) (ах дүү хүмүүс өөр хоорондоо эв найргүй, таарч тохирохоо байх), нэг лууг тэжээхээс биш арван баавгайг тэжээхгүй (зүйр үг) (хэрэггүй олноос хэрэгтэй цөөн нь дээр), нэгийг мэдээд хоёрыг мэдэхгүй, нүглийг мэдээд буяныг мэдэхгүй (зүйр үг) (алив юманд өрөөсгөл, өнгөц хандах), нэгийг хоёр болгож, нимгэнийг зузаан болгох (зүйр үг) (эд хөрөнгөтэй болох, баяжих), нэг үхрийн эвэр доргивол мянган үхрийн эвэр доргино (зүйр үг) (нэг нь муу хэлэгдвэл бүгдэд нь хамаатай) сарын эхний өдөр есдүгээр сарын нэгэн (есдүгээр сар эхэлж буй өдөр, сарын эхний өдөр), шинийн
нэгдмэлжих [үйл үг] хэсэг бусаг байсан зүйлүүд нийлж нэгэн бүхэл цогц, нэгдмэл шинжтэй болох.
нэгдэлжих хуучир. [үйл үг] нэгдэл байгуулах нэгдэлжих хөдөлгөөн (нэгдэл байгуулах өрнүүн үйл явц) нэгдлийн гишүүн болох. нэгдэлч(ин) (нэр үг)хуучир. нэгдлийн гишүүн нэгдэлч малчид (хоршоо үг) (нэгдлийн гишүүн малчин ард).
нэгдэх [үйл үг] тархай бутархай зүйл нийлж хамтрах нэг болох малчид нэгдэх (малчид өөрсдийн хүслээрээ хоршин нийлэх), сайн дураараа нэгдэх (өөрсдийн хүслийн дагуу хамтрах), санал нэгдэх (үзэл бодол нь нэг болох), нэгдэн тохиролцох (харилцан ойлголцож нэг үзэл санаатай болох), элбэж нэгдэх (хамтран зүтгэх, бие биенээ дэмжин туслах), нэгдэх нийлэх (хоршоо үг) (а.ажил үйлийг хамтран гүйцэтгэх б.үзэл бодол таарах).
нэгжих [үйл үг] хууль бус эд хөрөнгө, бичиг данс гэх мэт зүйл нуусныг эрж олохоор тусгайлан хайх, байцаах нэгжин үзэх (ямар нэгэн зүй бус баримтыг олохоор тусгайлан хайх), биеийг нь нэгжих (биед нь ямар нэгэн зүй бус зүйл байгаа эсэхийг хянан нягтлах), гэр нэгжих (гэр орных нь эд зүйлийг уудлан шалгах), уулаар хэрэн нэгжих (ямар нэгэн зүйл хайн ууланд тэнэх), нэгжих байцаах (хоршоо үг) (хууль бус зүйлийг илрүүлэхээр шалгах).
нэгжлэх [үйл үг] юмыг тодорхой шалгуураар нэгж болгон хуваах, нэгээр салгах нэгжлэн хуваах (нэг бүрчлэн хуваах).
нэгтгэх [үйл үг] саланги зүйлийг нэг болгох нэгтгэн бичих (а.салангид бичсэн зүйлийг нэг болгох б.дүгнэн бичих), нэгтгэн дүгнэх (олон зүйлийн ерөнхий шинжийг нийлүүлэн дүгнэлт хийх), ажлын дүнг нэгтгэх (ажил хэргийнхээ үр дүнг багцлан дүгнэх), аж ахуйг нэгтгэх (олон аж ахуйг нийлүүлэн нэг болгох), дэр нэгтгэх (гэр бүл болох) зөрчил зөрөлдөөнгүй адил болгох саналаа нэгтгэх (санал зөрөлдөхгүй болох).
нэгчлэх [үйл үг] нэг нэгээр болгох нэгийг нь ялган үзэх.
нэгших [үйл үг] нигших.
нэлбийх [үйл үг] том зүйлийн хүлхийн унжих нэмнээ нь нэлбийх (нэмнээ нь хүлхийн чирэгдэх).
нэлбэлзэх [үйл үг] томдож нэлбийсэн зүйл салхи зэрэг гадны нөлөөгөөр үргэлжлэн хөдлөх.
нэлгэрдэх [үйл үг] цэлгэрдэх.
нэлдгэнэх [үйл үг] нэлдгэр зүйлийн үргэлжлэн хөдлөх.
нэлдийх [үйл үг] нэлдгэр болох.
нэлийх [үйл үг] шингэн зүйлийн их хэмжээгээр тунах, нэлий болох бэх нэлийх (бэх ихэд асгаран тунах) цэлийх нэлийсэн их тал (цэлийсэн их тал).
нэлмийх [үйл үг] өмссөн болон хулдаж бүрхсэн юмны томдон нэлмэгэр болох, хүлхийн үзэгдэх.
нэлмэгнэх [үйл үг] нэлмэгэр юмны үргэлжлэн хөдлөх нэлмэн нэлмэн хийх (томдож хүлхийсэн зүйлийн олон дахин хөдлөх).
нэлмэгэрдэх [үйл үг] хэтэрхий нэлмэгэр болох, нэлмэгэрийн учир зохимжгүйдэх тохом нь нэлмэгэрдэх (тохом нь хэтэрхий томдон унжих).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.