Нэр үг

хярам [нэр үг] чацархайн доторх шингэн зунгаг.
хярам [нэр үг] махыг жижиглэн амталж боловсруулсан идээ. хярам (нэр үг)(мал эмнэлгийн нэр томьёо) малын хижиг өвчин.
хярамцаг [нэр үг] өвлийн цагт үхэр болон бог малын гэдэс дотор, цусыг гүзээнд нь хийж хөлдөөсөн идэш хярамцаг идэх (малын нөөцөлсөн гэдэс дотор чанаж идэх) (шилжсэн утга) замбараагүй, холион бантан болгох нь, хярамцаг болгох (а.олигтой биш, юу ч биш болгох б.юмны эмх замбарааг алдуулах).
хярвас [нэр үг] хэншүү үнэртэх (хуйхалсан, түлсэн юмны үнэр гарах), хэншүү тавих (хэншүү гаргах), дайны хэншүү (а.дарийн утаа б.(шилжсэн утга) дайны хор уршиг), хэншүү хярвас (хоршоо үг) (мах, тос, арьс ноосны шарсан, шатсан үнэр), утаа хэншүү (хоршоо үг) (униар хярвас).
хярвас [нэр үг] түлэгдсэн үс ноосны хэншүү, үнс хярвас болтлоо шатах (үнс болтлоо шатах), хярвас үнэртэх (түлэгдсэн үс нооны хэншүү үнэртэх), хярвас ханхлах (хэншүү ханхлах),
хяргаан [нэр үг] хонь малын ноосыг олноороо хяргах хөлтэй ажил намрын хяргаанд явах (намар цагийн ноос хяргах их ажилд оролцох).
хяргагч [нэр үг] хяргах үйлийг гүйцэтгэгч хүн техник хэрэгсэл хонь хяргагч (хонины ноос хяргадаг хүн), хяргагч машин (огтлох, зүсэх, хэрчих үйлийг гүйцэтгэгч төхөөрөмж).
хяргадас [нэр үг] хяргахад гарсан охор үс, үзүүр сор.
хяргуул [нэр үг] гургуулийн төрлийн зарим шувууны (нэр үг)
хяргуулаг [нэр үг] хяргуулаг галуу (амьтан судлал) (халуу (мэргэн үг)ий өөр нэр).
хяргуур [нэр үг] хяргадаг багаж хяргуур цох (амьтан судлал) (биеийн урт нь мм, богино хошуутай, далавчгүй, нийлж ургасан дээд далавчтай, бэлгийн бус үржлээр үрждэг, шөвгөр цохын овгийн төрөл олонх нь хөдөө аж ахуйн таримал, ойн суулгацад хөнөөл учруулдаг).
хярзан [нэр үг] (бие бүтэц, анатоми) хүний өтгөн, шингэн ялгадас гадагшлах хоёр сүвийн хоорондох газар мал, адгуусны хошгиногны ам, эм малын шээх сүв, эр малын чивний угны
хярмаг [нэр үг] газрын хөрсийг бүрхэх төдий ороод шуураагүй байгаа нимгэн цас, хялмаа хярмаг цас (газрын хөрсийг бүрхэх төдий орж, шуураагүй байгаа нимгэн цас).
хярмуул [нэр үг] морины хөлс, тоос хусах модон хэрэгсэл. хярс(ан) (нэр үг) (амьтан судлал) үнэгний төрөл, бие жижиг, боровтор сортой, үс нягт, цайвар саарал зүстэй, бүрэнхий шөнөөр гөрөөлж, жижиг мэрэгчдээр хооллодог үслэг ан мөнхүү амьтны арьсаар хийсэн эдлэл хярсан малгай (хярсны арьсаар хийсэн малгай), хярсан нударга (хярсны арьсаар хийсэн нударга).
хярс [нэр үг] төмрийн дархны хясаа, төмөрлөгийг хайлахад хэрэглэх зуух.
хярсаа [нэр үг] төмрийн дархны хясаа.
хяруу [нэр үг] газарт унасан шүүдрийн, хүйтэнд царцсан цан хяруу буух (агаар доторх чийг шөнийн жихүүнд царцаж, жижиг талст болон газар дээр цайран бүрхэх), хяруу унах (а.хяруу буух б.(зурхай судлал, зурхайн ухаан) хорин дөрвөн улирлын нэг болох намрын сүүл сарын эцэс), өлөн хяруу (үдэш унаж, өглөө нар мандмагц хатдаг хяруу), цан хяруу (хоршоо үг) (хүйтэнд царцсан цас мэт уур ус, шүүдэр), үсэнд хяруу унах (нас ахиж, бууралтаж эхлэх).
хяруул [нэр үг] тэмээн хяруул (амьтан судлал) (явган шувууны төрөл, одоо цагт бүх шувууны дотроос хамгийн том нь мөн гүйх нь хурдан, зарим газар тэжээж өсгөдөг, өд нь их үнэ хүрнэ, мах ба өндгийг иднэ тэмээлжин хяруул), сон хяруул (тэмээн хяруулын эр нь).
хярууч [нэр үг] хярууч галуу (амьтан судлал) (зэрлэг галуу).
хяс [нэр үг] дарханы хөөрөгний хошуу хийж хөөрөгддөг нүхтэй чулуун багаж.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.