Нэр үг
хядаач [нэр үг]
хядаж, хөнөөгч (этгээд үг хэллэг)
хядагч [нэр үг]
олноор хядах үйлийг үйлдэгч этгээд алан хядагч (олноор нь алан хөнөөгч харгис этгээд).
хядлага [нэр үг]
хядах үйлийн нэр аллага хядлага (хоршоо үг) (алах хядах нь), аллага хядлага болох (алан хядах, алаан хядаан болох).
хязгаар [нэр үг]
улсын хил, орон нутгийн хилийн зааг, хил дагуух газар хязгаар боомт газар (улс орны хилийн боомт орчмын газар), хязгаар нийлэх (хэд хэдэн улсын хил нийлэх), хязгаар нэвтрэх (хил нэвтрэх), хязгаар нутаг (алс хол нутаг), хязгаар нутгийг тохинуулах хуучир. (улсын хил, алс нутгийг төвшитгөх, засах), улсын нутгийн хязгаар (улсын хилийн зааг орчмын газар), хил хязгаар (хоршоо үг) (орон нутгийн хилийн зааг, алс хол газар) алс хол, зах хөвөө зах хязгаар (хоршоо үг) (а.зах хөвөө б.орон нутаг, улс хоорондын хил нийлсэн хэсэг в.эцэс, туйл, төгсгөл), зэлүүд хязгаар (хүн амьтангүй эзгүй хязгаар), нутаг хязгаар (нутгийн зах), хойд хязгаар (нутгийн хойд зах хязгаар), хөвөө хязгаар (хоршоо үг) (зах хязгаар) юмны туйлын хэмжээ, төгсгөл хязгаар тогтоох (юмны эцсийн хэмжээ, зааг тогтоох), насны хязгаар тогтоох (насны зааг, хэмжээ тогтоох), үзүүр хязгаар (хоршоо үг) (юмны төгсгөл, дуусгавар), хэмжээ хязгаар (хоршоо үг) (а.юмны барагцаалсан хэмжээ б.юмны туйлын хэмжээ), юм бүхэнд хэмжээ хязгаар гэж бий (цэцэн үг) (бүх зүйлд эцэс төгсгөл байдаг) (шилжсэн утга) хүсэл сэтгэлийн үзүүр.
хязгаар [нэр үг]
хязгаар үзэгдэл (тооны нэр) (хорин долоон оронтой тооны нэр), их хязгаар үзэгдэл (тооны нэр) (хорин найман оронтой тооны нэр).
хязгаарлал [нэр үг]
хязгаарлах үйлийн нэр, хязгаарлах явц байдал.
хялаа [нэр үг]
хялмаа хялаа ихдэх (цасны ширхэг, хялмаа их болох), хялаа ихэдвэл зуд болно, хялайх ихэдвэл хэрүүл болно (зүйр үг) (бусдад эв найргүй хандвал сайн үр дүнд хүрэхгүй тул эв эеэ хичээх хэрэгтэй).
хялайсан [нэр үг]
арван настай тэмээ.
хялам [нэр үг]
шувуу агнаж барих тор.
хялам [нэр үг]
хялам хийх (а.юмыг нүдний булангаар зэрвэс, хоромхон зуур харах б.(шилжсэн утга) ахас дээдэс хүний энэрч, өршөөн үзэх), хялам хялам хийх (үе үе хялайн харах), айн гэлмэж хялам хийх (айн сүрдэж, зэрвэс харасхийх).
хялбарчлал [нэр үг]
хялбарчлах үйлийн (нэр үг)
хялгасаар хийсэн эртний монгол цэргийн туг. [нэр үг]
хар сүлдний орой нь жадны хэлбэртэй, нэг тохой шахам урт, хоёр талдаа иртэй, голоороо зузаан, дороо онгитой төмөр эд бай(дагавар үг) онгины дээр дугираг мөнгөн цар байх ба царны хөвөөг дагуулан наян нэгэн нүхнээс хар
хялгасан гөхлөө ямааны зүсмэл арьсаар тогтооно. [нэр үг]
энэ арьсыг тасам гэдэг. царны голын нүхээр тугныхаа ишийг оруулан жадныхаа онгинд шургуул(дагавар үг)энэ ишийг сүлдний шилбэ гэдэг), хар сувай (ерөөс хээл авдаггүй эм мал), хар талх (хөх тарианы гурилааар хийсэн талх), хар тос (олсны үрийг шахаж авсан тос), хар тугалга (хорголж, зөөлөн бөгөөд хүнд, хөхөвтөр өнгийн төмөрлөг), хар ус (а.ширгэхгүй, дороос ундарга бүхий тогтмол ус б.(шилжсэн утга) архи), хар хас (эрдэс судлал) (бараан хар өнгөтэй нэгэн зүйлийн хас чулуу), хар хөл (буржгар бөгөөд тачир үстэй хонь, каракуль), хар хөлийн арьс (каракуль арьс), хар хөрс (тариалан тарихад тохиромжтой үржил шим бүхий бор хөрс), хар хөх (гүн хөх), хар хусам (түлэгдэж харалсан хусам), хар хээр (харавтарт улаавтар, шаравтар өнгө бяцхан холилдсон зүсэм), хар цай (а.нэгэн зүйл цай, шахмал, задгай хоёр зүйл бий б.сүлээгүй цай), хар шороо (хар хөрсний шороо), хар нүд (а.хүний хүүхэн хараа цэцгий б.хонины ухархайн хар үс), хар цагааны газар (хар, цагаан юм ялгагдах хэмжээний газар), хар саарь (хар сарьс), хар сарьс (битүү туурайтны хондлойн арьсаар элдэж хийсэн илэг), хар тавхай (тавхайны ёроол), хар хувцастнууд (улсын аюулгүй байдалд онц ноцтой хор хохирол учруулах гэмт халдлага, гэмт хэрэгтний эсрэг ажиллах тусгай бэлтгэгдсэн цэрэгжсэн бие бүрэлдэхүүн), хар чийг (үдэш, шөнийн цагт буух чийг), хар шал (жинхэнэ банзан шалны доорх шургааг шал), хар ямаацах (тоглоом) (хүүхэд ямаа, чоно, эзэн хүн, хоточ нохой болон, хүн нохой нь чононоос ямаагаа хамгаалж наадах), ертөнцийн гурван хар (тостойгоос тогоо хар, билигтэйгээс бэх хар, амттайгаас архи хар, айраг цагаанаас гарч байвч архи нэг хар, арчиж зүлгэж байвч тогоо нэг хар, алт мөнгөөр чимж байвч үс нэг хар), хар нүдэн (нүднийхээ тойронд хартай малын зүсэм), хар хяруу (хүйтэн, дулаан ээлжлэн өөрчлөгдөх нөхцөлд хөрсний гадарга дээр үүсэх нимгэн мөсөн бүрхүүл), хар бараан (хоршоо үг) (а.хар өнгө нь дийлсэн б.гэгээлэг, өнгөлөг шинж чанар дутмаг байдал), хар бор (хоршоо үг) (а.хар өнгөнд цайвар өнгө хольцолдсон нь б.эгэл боргил, хатуу хөтүү), хар цагаан (хоршоо үг) (а.харилцан эсрэг тэсрэг хоёр өнгө б.сайн муу), хар хайрцагны бодлого (төрийн нууц бодлого), хар цагаан дуугүй (сайн муу үггүй, таг дуугүй), хар нүд хага татах (нойрноос дөнгөж сэрэх), хар нүд хамхих (унтах), хар нүд хуулах (хар нүд хага татах), хар нүдэн хийх (айрганд архи холих), хар толбо (гутамшигт муу нэр), хар ус (архи), хар хамраараа таслуулах (ээлж дугаартай юманд орох гээд орж чадалгүй яг урдуураа таслуулах), хар цагаан дуугүй (таг дуугүй, сайн муу ямар ч үгүй байх), хар цагааныг ялгах (зөв буруу, сайн мууг ялгах), хар элэгтэй (а.дотно биш б.төрөл садан биш), хар шоргоолж шиг (тоймгүй олон, маш олон), хар гэртээ хаан, бор гэртээ богд (зүйр үг) (муу ч гэсэн өөрийн юм дээр, өөрийн гэрт эрх дураараа), хар амар (амьтан судлал) (амар загастай адил болоод хөх гэрэлтэй нэгэн зүйл загас, мах сайнгүй, зохимж муутай, цөсөөр нь нүдний өвчин засна), хар галуу (амьтан судлал) (бие хар, хошуу матаастай, хэрээнээс томхон, нэгэн зүйл галуу), хар голио (амьтан судлал) (үнсэн өнгөтэй болоод харавтар, жигүүргүй, хэвэл том, түрс орхихгүй, хэвлээсээ хорхой гаргадаг голио), хар гургуул (амьтан судлал) (хэлбэр гургуултай адил бөгөөд бараан өнгөтэй шувуу), хар дэлэнч (амьтан судлал) (нэгэн зүйл жижигхэн ялаа, төрөл зүйл олон), хар нүдэн (амьтан судлал) (начин шувууны адил болоод бяцхан нэгэн зүйл махчин шувуу), хар овууна (амьтан судлал) (ар жигүүр бараан, улаан таш гэдэг шувуу), хар өрөв (амьтан судлал) (бие цагаан, омруу чандар харавтар өрөв), хар сойр (амьтан судлал) (сойр шувууны нэгэн зүйл), хар тогоруу (амьтан судлал) (тогоруу шувууны нэгэн зүйл), хар үнэг (амьтан судлал) (цагаан сортой, хар үстэй үнэг), хар хайга (амьтан судлал) (өргөн хавтгай хэлбэртэй нэг зүйл загас), хар хөхөө (амьтан судлал) (толгой, нуруу бараавтархан, сүүлэндээ цагаан чандартай, охор хөлтэй, тавгийн өмнө хойноо хошоод хуруутай нэгэн зүйл шувуу), хар хул (амьтан судлал) (барс шиг бидэртэй, таван хумстай, өргөн цагаан нүүртэй нэгэн зүйл араатан амьтан, гавшгай бөгөөд догшин), хар хулан (амьтан судлал) (янз үнэгтэй адил болоод хар, үхрийн толгой шиг толгойтой, ганц эвэртэй, жил удвал хайрс ургадаг, сүрхий махчин араатан амьтан), хар агар (ургамал судлал) (цайвар хөхөвтөр өнгөтэй, сайхан үнэртэй мод), хар балчиргана (ургамал судлал) (агширганын өөр нэр), хар будаа (ургамал судлал) (хар хальстай жижиг шар будаа, зэрлэг, таримал хоёр зүйл байдаг), хар бурам (ургамал судлал) (чихрийн ургамлын чихрийг боловсруулан аваад үлдсэн шаарыг хорхоглон өтгөрүүлж хийсэн нэгэн зүйл чихэрлэг идээ, зэрлэг ургасан зэгс, хулсны түрүүнээс гарах нь бий), хар гүйлс (ургамал судлал) (модноос ургадаг, түүхийдээ ногоон, боловсормогц шаравтархан өнгөтэй болно, утаагаар утвал харавтархан өнгөтэй болно, маш исгэлэн амттай нэгэн зүйл жимс), хар даль (ургамал судлал) (далийн төрлийн ургамал), хар зээргэнэ (ургамал судлал) (морин зээргэнийн өөр нэр), хар маалинга ургамал (хальсны өнгө хар нэг зүйл маалинга), хар майлс (ургамал судлал) (илжгэн чих, хурмагийн мод), хар мод (ургамал судлал) (харгай мод), хар мөөг (ургамал судлал) (доторх салбан нь хатахдаа хар болдог дэлбэгэр мөөг), хар нэрс (ургамал судлал) (нэгэн зүйл жимсгэнэ), хар тамхи (ургамал судлал) (а.намуу цэцгийн төрөл, урт бөгөөд том навчтай, шар буюу улаан цэцэгтэй ургамал б.мөн ургамлын гүйцэд боловсроогүй байхад огтолж, сүүн мэт шүүсийг авч хатаасныг нь), хар
хялгаст [нэр үг]
хялгаст мод (ургамал судлал) (дулаан бүсэд ургадаг, дөрвөөс найман зүйлтэй, мөнх ногоон дал мод. навч нь ишийн оройд багларан ургах ба навчаар нь өвсөн нөмрөг, загасны тор, шаахай, дээс томох зэрэгт хэрэглэх бөгөөд үрийг, хүнс эмд ашигладаг байна).
хялмаа [нэр үг]
цасны хялаа хялмаа ихэдвэл зуд болно, хялайх ихэдвэл хэрүүл болно (зүйр үг) (а.цасны хялаа ихэдвэл зуд болохын шинж б.эв эеэ хичээж яв).
хялмаа [нэр үг]
олон гөх уяж, хөвүүлэн тавих загасчны хэрэгсэл.
хялуу [нэр үг]
хутганы хялуу.
хялуу [нэр үг]
өвөл, хаврын туранхилж доройтсон үест тэмээ, үхрийн хэлэнд гардаг гүвдрүү өвчин.
хямга [нэр үг]
юм хумыг хадгалж гамнах, хайрлах, хичээл, ариг гам хямга муутай (хадгалж гамнах нь муу), хямга сайтай (хадгалж гамнах нь сайн).
хямдрал [нэр үг]
хямдрах үйлийн нэр хямдрал зарлах (юмны үнэ хямд болсныг зарлах).