Нэр үг

хэлцэл [нэр үг] хэлцэх үйлийн нэр, хэлцээ, хэлэлцээ, яриа хэлцэж тохирох (ярьж тохирох) иргэний эрх, үүргийг үүсгэх, өөрчлөх, дуусгавар болгоход чиглэсэн иргэд хийгээд хуулийн этгээдийн үйлдэл.
хэлэгч [нэр үг] хэлэх, ярих үйлийн эзэн.
хэлэлцэгч [нэр үг] харилцан ярилцах хүн.
хэлэлцэл [нэр үг] хэлэлцэх үйлийн (нэр үг)
хэлэлцэх [нэр үг] хуугинан хэлэлцэх дуртай өвгөн (санаснаа ил хэлэх дуртай өвгөн).
хэлэлцээр [нэр үг] ямар нэгэн асуудлын талаар хэлэлцэн зөвлөлдөж тохиролцсоны дараа байгуулсан гэрээ хэлэлцээрийн бичиг (а.зөвлөлдөөний дараа хамтаар санал нэгтэй журамлан сахих тогтоолын бичиг б.нэг зүйлийн гадаад харилцааны бичиг), нууц хэлэлцээр (нууц зөвшилдөөн), гэрээ хэлэлцээр (хоршоо үг) (улс орон, албан байгууллага, мөн хувь хүмүүс хоорондоо ажиллахаар хэлэлцэж тогтсон албан бичиг) аль нэгэн асуудлын талаар харилцан тохиролцохын тулд хийсэн яриа зөвлөлгөөн хэлэлцээр хийх (зөвшилцөөн тохиролцоо хийх), хэлэлцээрт оролцох (хэлэлцэн зөвших хуралд оролцох).
хэлэн [нэр үг] хэлэн халан (хоршоо үг) (а.нарийн нямбай, тогтвортой бус б.тамир дорой хүний гуйвах дайвах байдал).
хэм [нэр үг] цаг хугацааны хэмжээ өдрийн уртын хэм (өдрийн үргэлжлэх хэмжээ), шөнийн богинын хэм (шөнийн богинын хэмжээ) юмны их бага, өргөн нарийн, өндөр нам, багтаамж зэргийн хэр хэмжээ дулааны хэм (цаг уур судлал, цаг уурын нэр томьёо) (дулааны хэмжээ), нимгэн зузааны хэм (юмны нимгэн зузааны хэмжээ), өндрийн хэм (өндрийн хэмжээ), өргөний хэм (өргөний хэмжээ), хол ойрын хэм (хол ойрын хэмжээ), хэм хэмжээ (хоршоо үг) (а.аливаа зүйлийн их багын хэр хэмжээ б.тогтоосон норм, дэг ёс) (шилжсэн утга) юмны уг байсан янз байдал өвчин нь хэмдээ байх (өвчин нь уг янзандаа байх) (шилжсэн утга) зүрхний цохилт зүрхний хэм алдах (зүрхний цохилтын хэмжээнээс алдагдах) (шилжсэн утга) аливаа зүйлийн горим, журам халаалтын хэм алдагдах (халаалтын горим зөрчигдөх) (шилжсэн утга) ариг гам
хэм [нэр үг] хэмжээ авах (юмны урт богино, хүнд хөнгөнийг зориулалтын багажаар хэмжиж тогтоох), хэмжээ өгөх (хэрэглэх зүйлийнхээ хэмжээг хэлж өгөх), хэмжээ тавих (юмыг хэмжиж тусгайлан тэмдэг тавих), хэмжээ тогтоох (хэмжээ хугацаатай болгох), хэмжээ хязгааргүй (маш их, хэмжихэд бэрхтэй), дээд хэмжээ (дээд хэмжүүр), ялын дээд хэмжээ авах (ялын хамгийн дээд заалтаар шийтгэл оноох), насны хэмжээ болох (а.насны туйлд хүрэх б.нас эцэслэх), багцаа хэмжээ (хоршоо үг) (баримжаа, тойм жишиг), хэмжээ дамжаа
хэмжигдэл [нэр үг] тоогоор илэрхийлэгдсэн хэмжээ буюу тооны ухааны илэрхийллийг бодож олсон дүн.
хэмжигдэл [нэр үг] хэм болохуй.
хэмжигдэхүүн [нэр үг] (хэмжих ухаан, геометр) бодот ертөнцийн үзүүлэлт болсон урт, талбай, масс зэргийг ерөнхийлсөн ухагдахуун, хэмжээ талбайн хэмжигдэхүүн (талбайн урт богино өргөн нарийний нийт хэмжээ) хэмжих үйлд өртөх юмс.
хэмжигч [нэр үг] хэмжих үйлийг гүйцэтгэгч хэмжүүр газар хэмжигч (газар хэмжих багаж хэрэгсэл).
хэмжил [нэр үг] хэмжих үйлийн нэр хэмжил хийх (хэмжих үйлийг гүйцэтгэх) (хэмжих ухаан, геометр) геометр ба огторгуйн онолын үндсэн ухагдахуун хэмжил зүй (хэмжих ухаан).
хэмжлэг [нэр үг] хэмжих үйлийн (нэр үг)
хэмжүүр [нэр үг] тогтсон хэмжээтэй, хэмжих багаж хэмжүүрийн ухаан (хэмжилт, хэмжих нэгжүүдийг судалж, тэдгээрийг нарийвчлах, нэгтгэх аргыг эрхэлдэг ухаан), жин хэмжүүр (хүндийг хэмжих багаж хэрэгсэл), хурд хэмжүүр (хурд хэмжих багаж), хүнд хөнгөний хэмжүүр (юмны хүнд хөнгөний жин хэмжээ) хэмжил (шилжсэн утга) юмыг үнэлэх баримжаа хэмжүүрээс дээр цэг үгүй, хэлнээс хурц зэвсэг үгүй (зүйр үг) (үг хэлээр бусдад нөлөөлж болно).
хэмжүүрэг [нэр үг] байгалийн шинжлэх ухааны туршилтын бодосыг хэмжих нарийн багаж
хэмжээ [нэр үг] юмны урт богино, өргөн нарийн, өндөр нам, хүнд хөнгөн, их бага зэргийн
хэмжээ [нэр үг] хуруу хэртэй (хурууны орчим хэмжээтэй), хуруун чинээ (хуруу шиг, бяцхан, жижигхэн), хоёр хуруу зайтай (хоёр хуруу дарам зайтай), хуруу зузаан өөх (хуруу дарам зузаан өөх), хуруу дарам (нэг хуруу орчим хэмжээ), хуруу шил (лабораторийн туршлагад хэрэглэдэг, нэг үзүүрийг нь битүүлсэн нимгэн гуурс шил).
хэмжээлэгч [нэр үг] хэмжээлдэг хүн.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.