Нэр үг

хил [нэр үг] хөвөө хязгаар улс орон, нутаг, газар орны хоорондын зааг хил давах (улс орны хооронд заагласан шугамын нэвтрэх гарах), хил зааглалт (хил тогтоолтын бичиг баримтад тулгуурлан хилийн дагуу тэмдэг тавих аргаар улсын хилийн шугамыг газар дээр нь тодорхойлох), хил залгах (нутгийн зах хязгаар уулзах), хил нийлэх (хил залгах), хил нэвтрэх (хязгаар давах), хил тогтоох (хил залгадаг хоёр улсын засгийн газраас эрх олгон томилсон тусгай комиссоос гэрээнд заасан газрын зурагт тусгаж, улмаар гэрээгээр бэхжүүлэн бататгасан хоёр улсын хоорондын улсын хилийн тодорхой байршил, үндэслэлийг тодорхойлох үйл ажиллагаа), хил хамгаалагч (хил сэргийлэх үүрэг бүхий хүн), хилийн боомт (гадаадаас орж ирэх, гадагшаа гарах хүн болон барааны баримт, бусад зүйлийг шалган нэвтрүүлэх газар), хилийн будлиан (хил хязгаар зөрчсөний улмаас гарсан будлиан), хилийн журам (улсын хилийн бүсэд нэвтрэх, түр хугацаагаар байх, аж төрөх, шилжин явах, ажил үйлдвэрлэл эрхлэх бусад үйл ажиллагаагаар тодорхойлсон дүрэм журам), хилийн овоо (хилийн тэмдэг овоо), хилийн халхлалт (дайсны хил орчмын нутаг дэвсгэрийн газар, далай тэнгис, агаараас хийсэн цохилтыг няцаах буюу хүчийг сулруулж өөрийн цэргийг дэлгэн байрлуулах, байлдаан хийхэд ашигтай нөхцөл буй болгох, тайван болон дайны цагт дайсны тагнуул, хорлон сүйтгэх тагнуулын бүлэг, тусгай томилолтын хүч, хил нэвтрэх оролдлогыг илрүүлж таслан зогсоох талаар хилийн цэрэг, хилийн ойролцоох цэргийн анги, салбарын хүчээр хэрэгжүүлдэг арга хэмжээ), хилийн харуул (хил хязгаарыг сэргийлэн суулгасан цэрэг), хилийн цамхаг (алсыг харах, хянах зорилгоор хил орчимд босгосон өндөрлөг байгууламж), хилийн чанд (хилийн шугамны цаана), хилийн шугам (хил залгадаг хоёр улсын засгийн газраас зөвшөөрч хил тогтоосон тухай албан ёсны газрын зураг, бусад бичиг баримтыг үндэслэн тэгш эрх бүхий комиссоос тус улсын хил мөн болохыг тодорхойлж тусгайлан онцлон үзэх тэмдэг босгож холбосон шугам), агаарын хил (агаараар зааглагдсан хэсэг), торгон хил (хилийн зааг), улсын хил (улс орны хоорондох газар нутгийн зааг), хил хайч (хоршоо үг) (нутаг орны зах сэжүүр, улс орны зах хязгаар), хил хязгаар (хоршоо үг) (улс орны зах хязгаар хэсэг), хилийн дээс (хилийн торгон зааг), хилийн дээс алхах (гадаадад явах).
хил [нэр үг] хуур, хийл, ятгалиг мэт хөгжмийн зэмсгийн чавхдасыг хөрөөдөн эгшиглүүлэх нумын (нэр үг)
хил [нэр үг] зан, ааш, ааль, хилэн хил ааш (хоршоо үг) (зан байдал), хил зан (хоршоо үг) (ааш авир).
хилсдэл [нэр үг] хилсдэх үйлийн (нэр үг)
хилчин [нэр үг] хил хязгаарыг хамгаалагч.
хилэгнэл [нэр үг] хилэгнэх үйлийн (нэр үг)
хилэм [нэр үг] шувуу барих, агнах тор.
хилэн [нэр үг] хөвөн, мяндас зэргээр нэхэж хийсэн нэгэн зүйл үсэрхэг бараа битүү хилэн (бүдүүвтэр хилэн), тансар хилэн (савх мэт урт судалтай хилэн), хамба хилэн (нарийн сайн хилэн), ямаан хилэнтачир хилэн (нэлээд бүдүүвтэр, тачир үстэй хилэн), хилэн малгай (шовгор оройтой, нарны цацрагийг төлөөлсөн гучин хоёр ширээстэй, оройдоо улаан өнгийн гогцоо бүхий сампинтай, ардаа өлзий зангидсан улаан залаатай монгол үндэсний зуны гоёлын малгай) гялтганасан, зөөлөн хилэн хар (гялтганасан хар).
хилэн [нэр үг] уур, урин хилэн төрөх (уурлах, хилэгнэх), хилэн бадрах (ихэд уурлан бухимдах), хилэн дарагдах (уур бухимдал байхгүй болох), хилэн төрөх (уур хүрэх), урин
хилэн [нэр үг] дурс гуужсан мод хилэн хожгор (огт үсгүй, үс ургахгүй хожгор).
хилэнц [нэр үг] нүгэл, буруу муу үйл хилэнц хүрэх (өөрийн хийсэн нүгэлийн хариуг хүртэх), нүгэл хилэнц (хоршоо үг) (муу үйл), нүгэл хилэнц үүсгэх (буруу, гэм хор бүхий үйл эхлэх) уур уцаар уур хилэнц (хоршоо үг) (уур уцаар) (зурхай судлал, зурхайн ухаан) нарны арван хоёр ордын нэг
хими ш. [нэр үг] у. бодосын дотоод бүтэц бүрэлдэхүүн, чанарын өөрчлөлтийн зүй тогтоол хийгээд түүний задрал, хувирал, түүнчлэн чанарын өөрчлөлтийн эцэст үүсэх шинэ бодос тогтох зүй тогтоолыг судлах, байгалийн шинжлэлийн үндсэн шинжлэх ухаан химийн зэвсэг (хордуулагч бодос тэдгээрийг хэрэглэхээр хордуулагч бодосоор цэнэглэсэн пуужин, сум, мина, бөмбөг гэх мэт хэрэгсэл), химийн мяндас (байгалийн болон нийлэг полимерийг химийн аргаар боловсруулж гаргадаг мяндаслаг эд), химийн технологи (үйлдвэрийн болон хагас үйлдвэрийн хэмжээнд эрдэс, шим түүхий эдийг зөв зохистой боловсруулах химийн арга хэрэгсэл), химийн тэгшитгэл (химийн тэмдэг томъёоны тусламжтайгаар химийн урвалыг илэрхийлэх), химийн ухаан (хувилахуйн ухаан), химийн удаашруулагч (химийн урвалын хурдыг удаашруулах чанартай бодос), химийн урвал (химийн ямар нэг бодос найрлага, бүтцээрээ ялгаатай өөр бодост хувирах үзэгдэл), химийн урвалж (лабораторийн химийн задлан шинжилгээ болон эрдэм шинжилгээ сорилт туршилтын ажилд зориулан хэрэглэдэг бодосууд), химийн томьёо (бодосын бүтэц бүрэлдэхүүнийг үсэг, тоо шифрээр илэрхийлсэн тэмдэглэгээ), органик бус хими (химийн махбодын чанар, тэдгээрийн хувирал нэгдлийг судлах ухаан), органик хими (нүүрс төрөгчийн нэгдэл хийгээд бусад энгийн нэгдлийг судлах ухаан).
химич [нэр үг] химийн ухааны мэргэжилтэн.
химс [нэр үг] тайлгад хэрэглэх, алт мөнгөн цаасаар хийсэн өлгий.
хин хөгжим. [нэр үг] ятга хөгжмийн өөр (нэр үг)
хинжир [нэр үг] хурганы уяа ургамлын зэл.
хиншүү [нэр үг] хэншүү.
хинэ [нэр үг] нойтон газар бүрж тогтох ногоовтор өнгөр, хөвд замаг тэргүүтэн.
хир [нэр үг] буртаг, тоос бүдүүн хир (хувцсанд суусан ихээхэн хир), нарийн хир (хувцсанд суусан багахан хир), өлөн хир (хувцас хунарт суусан ялимгүй хир, нарийн хир), хир буртаг
хир [нэр үг] хир хир (хоршоо үг) (аргагүй аргагүй, чингэх нь аргагүй).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.