Нэр үг

үйтэнхуар [нэр үг] цулгуй өнгөнд хээ товолгойж үйлдсэн нэгэн зүйл зузаан торго.
үлбэг [нэр үг] үлбэг үлбэг (үлбэгэр юмны олонтоо хөдлөх байдал) үлбэг үлбэг хийх (тамир тэнхээгүй, үлбэгэр биетэй хүн, амьтны хөдлөх), үлбэн үлбэн хийх (үлбэгэр юмны үргэлжлэн хөдлөх).
үлбэр [нэр үг] үлдэгдэл, шавхруу.
үлгэн [нэр үг] үлгэн салган (хоршоо үг) (а.ухаан мэдрэл, тамир тэнхээ нь доройтсон байдал б.арай ядан, дөнгөн данган), үлгэн салган хөдлөх (арайхийж хөдлөх). үлгэр (нэр үг)(аман зохиол) ардын аман зохиолын нэгэн төрөл болох бөгөөд гол төлөв ид шидтэй хүн, амьтан, мангас тэргүүтэн гардаг хүүрнэл зохиол үлгэр цаг (цаг хугацааны дохиог радиогоор дамжуулах эгшинд харгалзсан дэлхий нийтийн цаг хугацаа), үлгэрийн баатар (үлгэрт гардаг дүр), бадарчны үлгэр (монголчуудын хэлэлцдэг хэрмэл ламын тухай хошин үлгэр), ёгт үлгэр (далд сургамжит утгатай богино зохиол), үлгэр домог (хоршоо үг) (ард түмний аж амьдрал, түүхэн үйл явдлаас сэдэвлэсэн богино хэмжээний, хүүрнэн өгүүлсэн аман зохиолын төрөл), үлгэр тууль (хоршоо үг) (ардын аман зохиолын томоохон хэмжээний төрөл), үлгэр шастир (хоршоо үг) (томоохон хэмжээний бичгээр уламжлагдан ирсэн аман зохиолын төрөл), үлгэр түүх (хоршоо үг) (домог, хууч яриа), зангууны үлгэр (огт бүтэхгүй юм), үлгэрийн юм шиг (а.санаанд оромгүй, үлгэрт гардаг шиг сайхан, гайхалтай б.маш хурдан, үлгэрт гардаг шиг санаагаар болох), үлгэрт үнэний учир олон, худалд хулгайн утга олон (зүйр үг) (үлгэрт ч гэсэн үнэний хувь байдаг).
үлгэр [нэр үг] эсгүүр хийхэд хэрэглэх загвар, хэв хувцасны үлгэр (хувцсыг олон тоогоор үйлдвэрлэхийн өмнө загвар болгон хийсэн цөөн тооны хувцас), үлгэр янз (хоршоо үг) (дээл хувцасны загвар, хэлбэр янз), үлгэр маяг (хоршоо үг) (жишээ болгон хийсэн анхны загвар) даган дуурайх, жишээ болгох зүйл үлгэр үзүүлэх (ямар байхыг өөрийн биеэр жишээлэн үзүүлэх), үлгэр дууриал (хоршоо үг) (хүний үйл ажил болоод сахилга дэг журмын тал дээр даган дууриах жишээ), үлгэр дүр (хоршоо үг) (а.даган баримтлах дүрэм болон хүний ажил хөдөлмөрийн бахархан дуурайх хувь б.хүн амьтан ба эд зүйлийн хэлбэр янз, төрх), үлгэр загвар (хоршоо үг) (хийх зүйлд жишээ болгосон зүйл), үлгэр жишээ (хоршоо үг) (а.үлгэр дуурайл б.даган дуурайж болохуйц сайн), үлгэр дүрэм (хоршоо үг) (даган дууриах зүйл, баримтлан дагавал зохих юм), үлгэр жишээ сурагч (бусдад дуурайл болохуйц сайн сурагч), үлгэр сайн бол үйл нь сайн (зүйр үг) (ажлын бэлтгэл сайн бол төгсгөл сайн).
үлгэрлэгч [нэр үг] үлгэр дуурайл үзүүлэгч.
үлгэрлэл [нэр үг] үлгэрлэх үйлийн (нэр үг)
үлгэрч [нэр үг] үлгэр хэлдэг хүн.
үлгэрч [нэр үг] үлгэр загвар хийгч.
үлд [нэр үг] үлд өвс (ургамал судлал) (зузаалайтан овгийн, түрүүрхүү багцагтай олон наст өвс газрын ожгой).
үлдвэр [нэр үг] үлдэгдэл, илүү гарсан зүйл үлдвэр дусвар (хоршоо үг) (шингэн зүйлийн ор мөр, дуссан ором).
үлдэгдэл [нэр үг] үлдсэн юм барааны үлдэгдэл (бараанаас үлдсэн хэсэг), дансны үлдэгдэл (дансанд үлдсэн мөнгө), хуучны үлдэгдэл (а.хуучны эд зүйл б.хоцрогдсон, бүдүүлэг хүн),
үлдэгч [нэр үг] үлдэн хоцрогч.
үлдэгч [нэр үг] үлдэн хөөж, явуулж буй этгээд үлдэгч хүн (үлдэн явуулж буй хүн, үлдэн хөөж буй хүн).
үлдэл [нэр үг] үлдэгдэл, үлдсэн юм үлдэл хэтрэл (хоршоо үг) (үлдсэн, хэтэрсэн юм).
үлдэц [нэр үг] үлдсэн хэмжээ, үлдсэн хэсэг.
үлий [нэр үг] оготно, хулганын газар доогуурх онгичин хөндийлж ухсан олон салаалсан олон амсартай орд нүх үлийтэй газар (үлий ихтэй газар), үлийд унах (оготно хулганы онгичин хөндийлсөн газарт цөмрөн унах), үлий манхан (хоршоо үг) (үлий онгичин сэндийлсэн газар), үлий сахисан сар шиг (холдохгүй, салахгүй).
үлтгэл [нэр үг] адилтгал, жишил, харьцуулал.
үлтэс [нэр үг] үлтэрсэн юм, хэмхэрч эвдэрсэн юм.
үлхий [нэр үг] уруулын хөрс яршиж эдгэрэхгүй улцайх нэгэн зүйл өвчин үлхий амтай (яран амтай), үлхий болох (уруул өвчилж ярших), үлхий амруу (хоршоо үг) (хүн, малын уруул ам цэврүүтэн улайх өвчин).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.