Нэр үг
самтан [нэр үг]
самтан өөш (бялзуухай барих хорго).
самуурай [нэр үг]
эртний японы дайчин баатар эр (шилжсэн утга) япон цэргүүд.
самуурал [нэр үг]
үймж самуурах байдал дотоодын самуурал (улс орны дотор үүсч дэгдсэн үймээн), будлиан самуурал (хоршоо үг) (ээдрээ будлиан), эвдрэл самуурал (хоршоо үг) (эвдэрч сарних байдал) хөндлөнгөөс оролцох байдал тэмцэл самуурал (хоршоо үг) (эмх замбараагүй, эх толгойгүй байдал).
самуурал [нэр үг]
завхайрал.
самхай [нэр үг]
өмхий самхай (хоршоо үг) (муухай эхүүн үнэр).
самшуу [нэр үг]
хоол боловсруулах зам ходоод гэдэсний самшуу (амнаас хошгиногийн сүв хүртэлх урт цорго).
сан [нэр үг]
улсын мэдлийн өмчид холбогдох эд хөрөнгө улсын сан (улсын өмч хөрөнгө), сангийн яам (улсын мөнгөн хөрөнгө, түүний эргэлт, төсөв зээллэг зэргийг хариуцдаг яам), сангийн гэр (улсын өмчид хамаарагдах гэр), сангийн орон сууц (улсын мэдлийн орон байр), сангийн мөнгө (улсын мөнгө), сангийн хогшил (сангийн эд хөрөнгө), сангийн нярав (эд хөрөнгийг хариуцан хадгалагч), сангийн аж ахуй хуучир. (газар тариалан, мал аж ахуй эрхэлдэг улсын аж ахуйн нэгж), санд хураан авах (бусдын хөрөнгө хогшлыг улсын өмч болгох), сан тонох (сангийн эд хөрөнгийг хулгайлах, сэм нууцаар хэрэглэх), сан тоногч (сангийн эд зүйлсийг тонон дээрэмдэгч), сан хөмрөг (хоршоо үг) (а.хурааж хуримтлуулсан зүйл б.улсын хөрөнгө, зоорийг хурааж хадгалах газар в.үнэт зүйлс, эрдэнэс хуран цогцолсон газар), хүү сан (хоршоо үг)хуучир. (хурааж хуримтлуулсан зүйл, түүний өсөн нэмэгдэх хувь), санд шингэх босгуул (хутагт тэргүүтэй ихэс лам нарын мэдэл бүхий хүмүүс), сан хөмрөгөө хулгайчаас, саруул талаа түймрээс (зүйр үг) (гэнэтийн аюул ослоос үргэлж сэрэмжтэй байх хэрэгтэй), сангийн гэрийн үүдэнд сайхан дэнлүү хэрэггүй, сайныг мэдэхгүй хүнд сайхан сэтгэл хэрэггүй (зүйр үг) (аливаа зүйлд зүй зохисыг тааруулахгүй бол үр дүнгүй болдог) хуучир. хутагт нарын хувийн аж ахуй арвин сан (хутагтын бурхан тахил, нандин эд агуурс, мандал, даншиг, өргөл барьц авах, түүнийг хадгалах, зарцуулах ажил эрхэлдэг аж ахуй), бадрах сан (мал сүрэг адуулах, гэгээний орд өргөө барих, хурал номын зардал нийлүүлэх зэрэг ажлыг хариуцдаг аж ахуй) аливаа чухал зүйлсийг хуримтлуулан хадгалж нөөцлөх газар, хөмрөг бурхны сан (бурхан шүншиглэхэд хийх эд зүйлс), номын сан (а.ном судрын зүйлийг хөмрөглөн хадгалах газар б.олон нийтэд хэрэгцээт ном, сэтгүүл зэргээр үйлчлэх газар), эмийн сан (а.эм худалдах газар б.ойр зуурын хэрэглээний чухал эмийг хийсэн сав, эмийн хайрцаг), усан сан (а.усыг нөөцөлж нийтэд түгээх газар б.ус хуримтлуулан хашсан цөөрөм), дуу хуурын сан (дуу хуурын хөмрөг), зэвсгийн сан (зэвсгийн хөмрөг), мэдээллийн сан (мэдээ мэдээллийн хуримтлал), тарианы сан (түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо) (сангийн тарианы агуулах), шавийн сан (түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо) (сүм хийдийн хөмрөг), (шилжсэн утга) их нандин, алдартай, үнэт зүйлс, өв оюуны сан (оюуны өв), урын сан (уран сайхны өв, хуримтлал), эрдмийн сан (эрдмийн уурхай), эрдэнэсийн сан (эрдэнэс агуулсан их хөмрөг), сан дарах (эд хөрөнгө, баялгаа нуух), сан олох (эд баялаг олох), сан хураах (эд хөрөнгө, үнэт зүйлс зэргийг нөөцлөн хадгалах).
сан [нэр үг]
онгон шүтээний тайлгын чанартай магтаал шүлэг, монгол ардын аман зохиолын нэгэн төрөл галын сан хуучир. (галын тахилга үйлдэхэд уншдаг судар), ганзагын сан хуучир. (ан авд олз омогтой явахыг хүсч уншуулах магтаал).
сан [нэр үг]
байшингийн туурганы хошуулжин, мөөрөлжин хэлбэртэй орой.
сан [нэр үг]
сан үс (шашны нэр томьёо) (бурхны хөмсөгний хооронд байх хэсэг үс).
сан [нэр үг]
ан сан (хоршоо үг) (санд мэнд, эмх замбараагүй).
санаа [нэр үг]
хүний дотоод сэтгэлийн хөдөлгөөн ариун санаа (үнэн бодол, чин сэтгэл), ахар санаа (богино жолоотой, холч биш ухаан бодол), агуу санаа (их том үйл хэргийн тухай сэтгэн бодсон нь), буруу санаа (өөр, ондоо бодол санаа), (мэргэн үг) санаа (оновчтой бодол), уужим санаа (а.саруул бодол б.аливаа зүйлд тайван, хүлээцтэй хандах нь), үнэн санаа (чин үнэн бодол), үнэн санаанаасаа (чин сэтгэлээсээ), хомхой санаа (шунаг бодол), хэтийн санаа (ирээдүйн төлөө санагалзах бодол, хэтийн зорилго), цагаан санаа (цайлган цагаан бодол, бусдад хар муу санадаггүй байдал), муу санаа (хорон муухай бодол), сайн санаа (бусдад тус дэм болох гэсэн хүсэл эрмэлзэл), хар санаа (хөнөөлт муу сэтгэл), хорон санаа (а.хорт санаа б.урхаг ихтэй зүйл), хорт санаа (хорлол хөнөөл бүхий бодол), санаа сайтай (хар хоргүй, сайхан сэтгэлтэй), санаа муутай (хор хүргэх муу сэтгэлтэй, муу бодол агууламтгай), хорон санаа агуулах (муу санаа бодол өвөрлөх), хорт санаа өвөрлөх (бусдад хор хөнөөл хүргэхийг санаархах) бодож сэтгэж буй зүйл, хүсч зорих бодол санаа авах (ямар нэгэн юмнаас сэдэвлэн шинэ бодол ургах), санаа авахуулах (санаа төрүүлэх), санаа төрүүлэх (бусдыг өдөөж шинэ бодол сэдүүлэх), санаа сэрэх (ямар нэгэн зүйлээс сэдэвлэн шинэ бодол төрөх), санаа сэдэх (шинэ содон санаа олох), санаа өдөх (санаа төрөх), санаа үүсгэх (ямар нэгэн үйл явдал, зүйлийн талаар санаачилга гаргах), санаа сүвэгчлэх (арга зам хайх, эрэх), санаа олох (шинэ бодол төрж ухаарах), санаанд орох (гэнэт бодогдох), санаанд оромгүй (бодогдож сэтгэгдэхгүй зүйл), санаанд багтамгүй (байж боломгүй, маш хачин), санаа төрөх (ямар нэгэн юмыг хийж бүтээх, хэлж ярихад шинэ зүйл сэрэгдэн бодогдох), санаа дагах (санааны аяар элдэв зүйл бодогдох), санаа амрах (сэтгэлийн зовлон арилж тайвшрах), санаа амар (а.тайван, уужуу б.хэр баргийн зүйлд сэтгэл зовдоггүй, тайван), санаа уужрах (сэтгэл тайван болох), санаа алдах (шүүрс алдах), санаа зовних (сэтгэл шаналах), санаа зовох (сэтгэл санаа тайван бус болох, тавгүйтэх), санаа нийлэх (үйл ажил зохицон сэтгэлд нийцэх), санаа нэгдэх (тухайн асуудалд бүгд нэг үзэл бодолтой байх), санаа тохирох (бусдын үзэл бодол хоорондоо зохицон нийлэх), санаанд таарах (тухайн зүйл бодож сэтгэж байсантай нь таарч нийлснээс зохистой санагдах), санаанд нь тааруулах (хийж гүйцэтгэж буй ажил хэргээ бусдын таалалд нийцүүлэх), санаанд хүрэх (бусдын хэлсэн үг болон өөрийн хийсэн ажил сэтгэлд анийцэх), санаа өвөрлөх (а.далд зорилго агуулах б.(шилжсэн утга) муу зүйл санаж бодох), санаа өртөм (явдал хэтрүү, уур ихтэй), санаа тавих (анхааран үзэх, анхаарал тавих), санаа суух (а.ямар нэгэн зүйлээс сэдэвлэн шинэ бодол төрөх б.(шилжсэн утга) аливаад нухацтай, хэрсүү ханддаг болох), санаа шулуудах (ямар нэгэн зүйлийг хийж бүтээхээр эргэлт буцалтгүй шийдэх), санаандаа хүрэх (ямар нэгэн зүйлийг бодож санаж байснаараа хийж гүйцэтгэх, зорилгодоо хүрэх), санаагаа гүйцэлдүүлэх (зорьж хүссэн нь ёсоор болж бүрэн биелэх), санаагаа хэлэх (тухайн зүйлийн талаарх өөрийн үзэл бодлоо илэрхийлэн гаргах), санаагаа хэлж амрах (өөрийн үзэл бодлоо бусдад хэлж сэтгэл уужрах, тайвшрах), санаа эргэх (урвах, няцах), санаа буруулах (сэтгэл санаа өөрчлөгдөж урвах), санаа буцах (санаж бодож байснаасаа ухран няцах, зорилгоосоо шантрах), санаагаар унах (ямар нэгэн золгүй, бүтэлгүй явдал тохиолдсоноос сэтгэл зовнин гутрах, урам хугарах), санааг хураах хуучир. (бусдын сэтгэлийг татах), санаанаасаа зохиох (а.сайн мэдэхгүй зүйлээ өөрийн бодолдоо бий болгож бүтээх б.бодот бус зүйлийг үнэн болсон мэт хийсвэрлэн ярих), санаагаараа хийх (а.бусдаар шахаж шаардуулдаггүй ажил төрлийг хийж гүйцэтгэх б.ямар нэгэн зүйлийг өөрийн хүслийн дагуу хийх), санаандаа дүрслэх (сэтгэлдээ ургуулан бодох), санаанаас гарахгүй байх (огт мартагдахгүй, үргэлж санагдан бодогдох), санаанд үлдэх (бодол сэтгэлд хадгалагдах), санаанд хадах (ямар нэгэн зүйл сэтгэлээс гарахгүй үргэлж бодогдох), санаан дураар (бодсоноороо, зоргоороо), санаан зоргоор (дур, тааваар), санааны өвчин (хэн нэгэн эсвэл ямар нэг зүйлийг ихэд санан мөрөөдөх гансрал), санааны гаднах хуучир. (урьдчилан таамаглаагүй, гэнэтийн), санаа оноо (хоршоо үг) (бодож сэтгэж буй зүйл, бодол), санаа сэтгэл (хоршоо үг) (бодол сэтгэл), санаа
санаархал [нэр үг]
санаархах үйлийн нэр, санаашрал дайн хийх санаархал (дайн дэгдээхийг горилон хүсэх нь), санаархлаа биелүүлэх (санаж бодож буй зүйлээ гүйцэлдүүлэх).
санаатан [нэр үг]
ямар нэгэн санаа бодол агуулсан хүн сайн санаатан (санаа сайтай хүн), муу санаатан (санаа муутай хүн), хар санаатан (хар, муу бодол санаа агуулсан хүн), сайн санаатан өөдөлнө, муу санаатан доройтно (зүйр үг) (санаа сайтай хүн үргэлж дэвшин дээшилж байдаг, муу санаатай хүн уруудан доройтож байдаг).
санаачилга [нэр үг]
шинэ үйл ажиллагааны эхлэлт, үүсгэл шинэ санаачилга (сэдэж санаачилсан шинэ зүйл) идэвх, зүтгэл, оролдлого санаачилга гаргах (ажил хэрэгт ихэд идэвхтэй, шуурхай хандах), санаачилгыг дээшлүүлэх (идэвх, оролдогыг нь нэмэгдүүлэх), хувийн санаачилга (өөрийн идэвх, зүтгэл), идэвх санаачилга (хоршоо үг) (ямар нэгэн зүйлийг хийж бүтээхэд гаргах зүтгэл, шинээр сэдэж хийсэн зүйл).
санаачлагч [нэр үг]
санаачилга гаргагч, шинийг сэдэгч.
санаашрал [нэр үг]
санаашрах байдал.
санагалзал [нэр үг]
санагалзах үйлийн (нэр үг)
санагч [нэр үг]
санан бодох хүн.
санал [нэр үг]
бодон санаж буй зүйл, хүсэл, эрмэлзэл оновчтой санал (тухайн асуудлыг шийдвэрлэхэд тус болохуйц санаа оноо), өрөөсгөл санал (аливаад хандахдаа зөвхөн нэг талыг нь илүүтэй анхааран баримталсан үзэл бодол), санал авах (юу хүсч байгааг нь анхаарч мэдэх, хүслийг нь сонсох), санал асуух (хүсэл бодлыг нь асууж сонсох), санал гаргах (бодол хүслээ хэлэх), санал өгөх (бодож санаснаа бусдад хэлэх, хүслээ илэрхийлэн гаргах), санал дэвшүүлэх (а.тухайн асуудлын талаарх үзэл бодлоо илэрхийлэх б.шинэ санаа оноо гаргах), санал илэрхийлэх (ямар нэгэн асуудлын талаар бодож санаснаа хэлэх), санал зөрөх (үзэл бодол таарахгүй зөрчилдөх), санал зөрөлдөх (санал үл нийлэх), санал хуваагдах (асуудалд өөр өөрийн байр сууринаас хандаж үзэл бодол нийлэхгүй байх), санал оруулах (ямар нэг газарт бодлоо илэрхийлэх), санал нийлэх (бодол санаа нь таарч тохирох), санал нэгдэх (илэрхийлэн дэвшүүлж буй үзэл бодол нийлэх), санал нэгтэй (бусдын үзэл бодолтой адил), санал хэлэх (өөрийн бодлыг хэлэх), санал тавих (өөрийн үзэл бодлыг бусдад дуулгах, илэрхийлэх), санал солилцох (аливаа зүйлийн талаарх өөрсдийн үзэл бодол, туршлага зэргээ хэлэлцэн ярилцах), саналаар нь болгох (хүссэнээр нь хийлгэх), саналаараа ирэх (хүслээрээ ирэх), санал алдах (а.гомдох б.нэр дэвшигч сонгогчидгүй болох), санал алдагдах (урам хугарах), санал асуулга (хоршоо үг) (дэвшүүлэн тавьж буй асуудлын талаар олон нийт болон зохих албаны хүний үзэл бодлыг асууж хариу авах нь), санал бодол (хоршоо үг) (санаж бодож буй зүйл), санал гомдол (хоршоо үг) (ямар нэгэн асуудлын талаарх тухайн хүний хүсэл, гомдол), санал хүсэл (хоршоо үг) (хувь хүний санаа бодол, эрмэлзэн мөрөөдөх сэтгэл), санал шүүмжлэл (хоршоо үг) (тухайн асуудалд хандах үнэлэлт дүгнэлт, бодол санаа), санал шүүмжлэл өрнөх (тухайн асуудлын хүрээнд үзэл бодлоо хуваалцан ярилцах), саналын эрхэт хуучир. ((мэргэн үг) ухаантан) олон нийтийн байгууллага, төрийн төлөөллийг сонгоход өөрийн бодлыг илэрхийлэх эрх саналын хуудас (санал бичсэн хуудас), олны санал (олон түмний үзэл бодол), санал хураалт (санал хураах явц), олонхын саналаар болох (тухайн асуудлыг шийдвэрлэхдээ олонхын саналыг баримтлан шийдэх), санал хураах (санал авах, санал цуглуулах), нууцаар санал хураах (саналыг бичгээр авах), санал хуваагдах (а.эргэлзэх тээнэгэлзэх б.асуудлыг шийдвэрлэхэд хүмүүсийн бодол зөрөлдөх, ацдах), санал боогдуулах (санал бодлыг нь хяхан хавчих).