Нэр үг

сажлуур [нэр үг] юмыг хоёр тийш нь жигд савлуулан хөдөлгөдөг хэрэгсэл уулын хэжлүүр зам сажилсан явдал.
сажуур [нэр үг] сажих хэрэгсэл сажуур хэнгэрэг хөгжим. (эш бүхий бяцхан хэнгэрэг, хоёр хажууд нь цохиурын чих хийж бариулаас сажлан дуугаргадаг хөгжмийн зэмсэг), замын сажуур хэнгэрэг хөгжим. (нэгэн иш, бариулд их, бага хоёр хэнгэрэг угсруулан хэлхэж бариулаар нь сажуурдан дэлдэх хөгжмийн зэмсэг), аянгат сажуур хэнгэрэг хөгжим. (нэг иш бариулд их, бага гурван хэнгэрэг угсруулан хэлхсэн бариулт хэнгэргийн нэгэн зүйл).
саз [нэр үг] юмыг цэвэрлэх, үрэх зэрэг зүйлд зориулж, шүүр гарган хийсэн хавтгай төмөр ногооны саз (төмс, лууван зэргийг үрж жижиглэх, голдоо шүүр шиг нүхтэй үрүүр төмөр).
сазар [нэр үг] бузар сазар (хоршоо үг) (бузар булай, муу муухай).
сай [нэр үг] ус урсаж байсан ор мөр.
сайван [нэр үг] сайван сайван (мал, амьтны сайрганан явах байдал), сайван сайван хийх (амьтны сайрганан явах).
сайван [нэр үг] хувцас хунар оёдог оёдолчин, үйлчин зузаан, хөвөнтэй хөнжил, хувцас зэргийг оёдог хол хатгаастай, нүдгүй оёдол сайван хаваас (хол хатгаастай далд хаваас), сайван тэвнэ (зузаан хөвөнтэй хувцас зэргийг сайван хаваасаар хавахад тохиромжтой нарийвтар тэвнэ).
сайгүй [нэр үг] газар сайгүй (газар бүр, хааяагүй), хаа сайгүй (энд тэндгүй, ихэд түгэн дэлгэрсэн нь).
сайд [нэр үг] аль нэгэн яамыг удирдах эрх бүхий засгийн газрын гишүүн ерөнхий сайд (засгийн газрын тэргүүн), дэд сайд (орлогч сайд), орлогч сайд (засгийн газар, яамны тэргүүн, удирдагч байхгүй үед албан тушаалыг түр хамаарах эрх бүхий албан тушаалтан), зөвлөх сайд (төр засгийн үйл ажиллагааг доголдуулахгүй, зүй зохистой явуулах талаар засгийн газрын гишүүдэд зөвөлгөө өгөх эрх, үүрэг бүхий албан тушаалтан), төлөөний сайд (эрх мэдэл бүхий төрийн албан тушаалтны өмнөөс ажил хэргийг нь орлон гүйцэтгэхээр томилогдсон хүн), төрийн сайд (засаг төрийн дээд албан тушаалтан), шадар сайд (а.төрийн тэргүүнд бараа болох сайд б.засгийн газрын шадар сайд), элчин сайд (дипломатын нэр томьёо) (улсаа төлөөлж харь улсад суух дипломат төлөөлөгчдийн тэргүүнээр тохоон томилогдсон хүн), яамгүй сайд (эрхэлсэн яамгүй боловч засгийн газрын гишүүн), хөлийн сайд (хөлийн цэц), сайдын тушаал (сайдын гаргасан шийдвэр), сайдын орлогч (сайдын эзгүйд ажил үүргийг нь хариуцан гүйцэтгэх эрх бүхий албан тушаалтан), сайд дарга (хоршоо үг) (удирдах эрх бүхий албан тушаалтан), сайд ноёд (хоршоо үг) (удирдан захирах эрх мэдэлтэн), сайд түшмэд (хоршоо үг) (төр засгийг удирдах, хуулийг хэрэгжүүлэх эрх үүрэг бүхий төрийн албан тушаалтан), амбан сайд хуучир. (манжаас монголд томилон суулгаж байсан төлөөний хүн), тэргүүн сайд хуучир. (а.хаант төрийн засгийн газрыг удирдах эрх бүхий албан тушаалтан б.хууль зүйн дагуу томилогдсон засгийн газрын жинхэнэ албан тушаалтан, жинхэнэ сайд), зөвлөлийн сайдхуувийн сайд хуучир. (төрийн хэрэг явдлыг зөвлөх эрх үүрэг бүхий албан тушаалтан, амбангийн зөвлөх), эрхэлсэн сайд хуучир. (сайд).
сайжрал [нэр үг] сайжрах үйлийн нэр сайжрал олох (урьдын байдлаасаа илүү сайн болох).
сайжруулагч [нэр үг] сайн болгогч.
сайжруулагч хуучир. [нэр үг] жарны гучин есдүгээр оны (нэр үг)
сайз [нэр үг] будаа, гурил зэргийг шигшин цэвэрлэхэд зориулсан хулс, хялгас, төмөр утас зэргээр сүлжиж хийсэн сиймхий ёроолтой хэрэгсэл, шигшүүр элсний сайз (элс шигшихэд зориулсан хэрэгсэл), сайз хийх (шигшүүр хийх).
саймсрал [нэр үг] саймсрах байдал.
сайр [нэр үг] жижиг хайр чулуу бүхий газар сайр газар (хайр чулуутай газар), сайр садарга (хоршоо үг) (хад чулуутай жалга, сархиаг), сайр хөндий (хоршоо үг) (уул нуруу, мөрөн, гол дагуух жижиг хайр чулуутай нам дор газар), сайр шанд (хоршоо үг) (хайр чулуу болон өнгөн хөрсний устай газар), сайр шандын усыг шавхаж аваад барахгүй, сайн хүний үрийг шоолж муулавч болохгүй (зүйр үг) (а.өсч хөгжиж байгаа ямарваа нэгэн үйл хэрэг дарагдашгүй б.эрдэм чадвартай хүнийг дарагдуулж болохгүй) голын голдрил байсан газар голын сайр (усны хөвөө, цээл дэх хайр чулуутай газар), хуурай сайр (хаврын шар усны үер, зуны аадар борооны үеэр усаар дүүрдэг хуурай газар), сайр урсгал (хоршоо үг) (хуурай сайр), сайр чулуу (хоршоо үг) (голын хайрга), жалга сайр (хоршоо үг) (ус урсахаа больсон гуу, жалга).
сайраг [нэр үг] майраг сайраг орш. (муруй саруй, зохимжгүй байдал).
сайрам [нэр үг] хаврын униар.
сайрга [нэр үг] хайрга.
сайргал [нэр үг] усны хөвөөний сайр ихтэй газар.
сайрх [нэр үг] хаврын цас, мөсний усанд дэвтсэн хагд идэж цадсан малын тэвээрэг.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.