Үйл үг

идэнгэтэх [үйл үг] идэнгэ байдалтай болох идэнгэртэх.
идэнгэших [үйл үг] идэнгэ шинж байдал орох.
идэржих [үйл үг] бие бялдар өсөн чангарах, идэр насанд хүрэх идрийн шинжтэй болох.
идэрлэх [үйл үг] идэр хүч байдал гаргах.
идэрхэх [үйл үг] ид хав хүчээ гаргах, эрдэх (шилжсэн утга) залуугаараа түрээ барьж дээрэлхэх, омгорхох.
идэрших [үйл үг] бие бялдар суун идрийн шинжтэй болох.
идэх [үйл үг] хүн, амьтан юмыг зажлан, хоол тэжээл болгон хэрэглэх алим идэх (алимаар хооллох), барьж идэх (а.ноцож амийг нь таслан идэх б.(шилжсэн утга) сүрхий уурсан нэхэж шаардан давшлах), мах идэх (а.мах зажлан залгих б.(шилжсэн утга) зовоох, ядраах, туйлдтал нь зүтгүүлэх), ногоо идэх (хүнсэндээ ногоо хэрэглэх), талх идэх (талхаар хооллох), идэх мах (хоол хийх мах), идэх юм (хүнсэнд хэрэглэх юм), ялаа барьж иддэг аалз (ялаагаар хооллодог аалз), идэх унтах (хоршоо үг) (а.бие амар сул хэвтэх амрах б.(шилжсэн утга) залхуурч хойргоших), идэх уух (хоршоо үг) (хооллох), багалзуур идэх хуучир. (ургийн холбоогоо бат бэх болгон бататгахаар уриг залах ёслол), олон нохой хүн идэх, олон хүн, хүн үл
идэшлэх [үйл үг] мал, амьтан бэлчиж өвс ногоо идэх бэлчээрлэх үхэр идэшлэх (үхэр бэлчих), хонь идэшлэх (хонь бэлчээрлэх).
идээлэх [үйл үг] идээ хоол идэх үр жимсний цөмд идээ суух.
идээлэх [үйл үг] үрэвссэн эд эрхтэнд нянгийн нөлөөллөөр идээ бээр бий болох шарх идээлэх (шарх бээрлэх).
идээлэх [үйл үг] тусгай найруулсан идээнд арьс шир дүрэх, түрхэж боловсруулах арьс нэхий идээлэх (арьс нэхийнд идээ суулгах) идээ түрхсэн ба ганд дүрсэн арьс ширэнд идээ тогтох, суух.
идээмэртэх [үйл үг] хавдсан үрэвссэн газарт идээ мэт юм үүсэж эхлэх, яр шархын буглах, бээрлэх.
идээмэрших [үйл үг] идээмэртэх шинж орох.
идээрлэх [үйл үг] идээ бээр болох, яр шархны баалж идээ татах.
идээших [үйл үг] цай, эм зэргийг чанахад аагших, шим шүлт орох цай идээших (цай аагших), эм идээших (эм уусан найрах) жимс, самар боловсрох (шилжсэн утга) хүн, амьтан газар нутаг, байгаа юм зүйлд дасах, суурьшин суух идээшсэн нутаг орон (дасч дотноссон нутаг орон), идээшихгүй газар (дасахгүй газар), говьд идээшсэн мал (говьд нутагшсан мал), идээших дасах (хоршоо үг) (зохицон дасах, сурах).
идээших [үйл үг] ганд хийсэн арьс шир идээ орох.
идээшлэх [үйл үг] мал сүргийн тархан бэлчиж идэшлэх юмны шүлт юманд буух (шилжсэн утга) хүн, амьтны аль нэг газар, гэр оронд удаанаар дасан суух.
ижилгүйдэх [үйл үг] хүн, амьтны ганцаардах, ижилгүй болох морь ижилгүйдэх (морь ижил сүрэггүй ганцаардах).
ижилдэх [үйл үг] юмны хэлбэр, өнгө, үйлдэл утга зэрэг нь адил болох, байх.
ижилдэх [үйл үг] хүн, амьтны харилцан дасах ижилдэн дасах (харилцан дасах).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.