Үйл үг

загнах [үйл үг] гутал, шаахайд зан тавих, тахлах гутал загнах (гутал тахлах).
загсах [үйл үг] агшаасан амуу тариа, будаа зэрэг юмны өтгөн аглуун болж, ширхгээрээ салах будаа загсах (будаа агшуун болох), гоймон загсах (чанасан гоймонгийн ус, гал тэнцэж биежүү өтгөн болох) чанасан, буцалгасан халуун юмны уур намжиж хөрөх, царцанги болох мах загсах (мах сэврэх), өрөм загсах (хөөрүүлж самарсан сүүний хөөс нь өрөм болж зузааран биежих), тараг загсах (тараг бүрэлдэж хөрөх).
загтах [үйл үг] заг хүйтэн өвчин хүрэх, хүйтэнтэх.
загьсах [үйл үг] нялх төл өөрийн болон өрөөлийн эхийг хулууж хөхөх, гувших унага загьсах (унага зэлнээс эхийгээ хөхөх) хүүхэд, нялх төл эхийнхээ ширгэсэн, сүүгүй болсон хөхийг лавших хүүхэд хөхөө загьсах (хүүхэд хөхөө лавших) өнчин, эх нь цатгахгүй байгаа нялх төлийг өөр эхэд хөхүүлэх ботго загьсах (ботгыг өөр эхэд хөхүүлэх), хурга загьсах (хурга авахуулах, хурга хөхүүлэх).
задайх [үйл үг] үүд хаалга, товч шилбэ, амсар хашилга сул задгай дэлгэгдэх, ангайж хоёр тийш далбайх ороолт нь задарч задайх (ороолт нь задарч дэлгэгдэх), үүд хаалга задайх (үүд хаалга нээгдэх).
задаргах [үйл үг] задраах, задруулах хамаг нууцаа задаргах (нууж хаах бүх зүйлээ илчлэх, хамаг нууцаа алдах).
задархайдах [үйл үг] задархайн учир тохироогүй болох.
задархайтах [үйл үг] задархай яриа ярих.
задгайдах [үйл үг] задгайн учир тохиромжгүй болох.
задгайлах [үйл үг] задгай болгох үс задгайлах (а.үсний сүлжээс, боодлыг задлах б.үсийг сүлжилгүй задгай тавих), энгэр задгайлах (а.дээл хувцасны энгэрийн товчийг тайлах б.танхай, зэрлэг байдал гаргах) гол, мөрөн үерлэж савнаасаа хальж урсах ус задгайлах (а.булаг шанд, голын усны ундарга ихсэж, голдрилыг тэлэх б.үертэй гол, мөрний ус савнаасаа хальж хавь орчноо бялдан нэлийх).
задгайрах [үйл үг] задрах уужим тэнүүн, задгай болох бэлчээр задгайрах (бэлчээр тэлэх), ус задгайрах (ус эрэг хашлагаа давах, нэлийх) эмх замбараагаа алдаж танхайрах ажил задгайрах (ажлыг дэг журам, эмх цэгц алдаагдах), задгайрсан танхай амьтан (сахилга дэг байхгүй, даруулгагүй этгээд) өтгөн шингэнээ тэвчихээ байх, ойр ойрхон бие засдаг болох шээс задгайрах (шээрэн болох, шээсээ барьж чадахгүй болох).
задгайтах [үйл үг] задгай байдалд автах.
задгалах [үйл үг] гэнэт задганан хөдлөх.
задганах [үйл үг] сул задгай юмны олонтоо хөдлөх нөмгөн задганах (нөмгөн самбалзах).
задлах [үйл үг] битүү, баглаа боодолтой юмуу, далд юмыг онгойлгох, тайлах, нээх, ил болгох архи задлах (шилтэй архины бөглөөг авах), ачаа задлах (ачаа барааг хайрцаг савнаас гаргах, баглаа хүлээг нь авч нээх), дугтуй задлах (дугтай нээх) ширэлдсэн, нягт юмыг хөвсийлгөх, сэвсгэр болгох ноос задлах (ноосны ширэлдээ, даахирааг гаргах, ноос сэвсийлгэх) дэлгэх, дэлгэрүүлэх эвдлэх, бутлах, нэгж хэсэг болгох задлах урвал (хэсэглэх урвал, бутлах урвал), задлан шинжлэх (хэсэгчлэн шинжилж тодорхойлох), мотор задлах (машин тэрэгний хөдөлгүүрийг эд ангиар нь задлах), мөнгө задлах (бүхэл мөнгийг бутархайгаар солих, мөнгө бутлах) хэсэг хэсгээр нь ангилж, шинжлэн судлах.
задлах [үйл үг] зад барьж, догшин салхи бороо үүсгэх, зад тавих.
задранхайтах [үйл үг] задархай байдалтай болох.
задрах [үйл үг] юм цуцран алдрах, тайлагдах баглаа задрах (баглаа алдрах), боодол задрах (боодол тайлагдах), дээс задрах (дээсний эрч алдрах), утас задрах (утасны эрч, нийтгээс тавигдах), хүлээс задрах (хүлээс алдрах) далдуур хийсэн, нууц зүйл илрэх мэдээ задрах (мэдээ ил болох), нууц задрах (нууц мэдэгдэх, илчлэгдэх) цогцлон бүтсэн юм задрах, бутрах авдар задрах (авдар углуурга, наалтаараа салах), сал задрах (салны бэхэлгээ задрах), нүүрс задрах (нүүрс бутрах), хэрэг
задрах [үйл үг] тэнгэрийн байдал муухайрч, гэнэт хуйсганан бүрхэх, хувьсах тэнгэр задрах (агаарт үүл манан бүрхэж, ширүүн бороо орох юмуу, салхи шуурга, цас шамарга дэгдэн эвгүй болох).
задуудах [үйл үг] задуугаар юмыг хэрчих.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.