Үйл үг

далбиганах [үйл үг] далбигар юмны үргэлжлэн хөдлөх согтон хөлчүүрхэх хүн хүнд долгинох.
далбигардах [үйл үг] хэтэрхий далбигар болох, далбигарын учир тохиромжгүйдэх.
далбийх [үйл үг] далбигар болох орой нь далбийх (хажуу тийш ташуу болох), толгой нь далбийх (толгой нь далбигар болох) (шилжсэн утга) архи уун далбиганан явах, согтох тэр бас л далбийчихсан явна. (ярианы үг, хэллэг)
далбилзах [үйл үг] далбигар юмны далбис далбис хөдлөх.
далбирах [үйл үг] мод, хулс, бургас зэрэг юм үзүүрээс эхэлж ширхэгээ даган жишүү цуурах олон хэсэг цуурах, салбарах далбирсан үзүүртэй мод (цуурч салбарсан үзүүртэй мод).
далганах [үйл үг] далбан юм чичгэнэн хөдлөх, салбалзах тасын жигүүр далганах (тасын жигүүрийн өд сөд сэрвэлзэн хөдлөх).
далдавчлах [үйл үг] далдавчинд далдлах юмыг далд болгох.
далдайх [үйл үг] хавтгай том юмны далбайн харагдах далдгар болох.
далдалзах [үйл үг] далдгар юмны байн байн хөдлөх.
далдах [үйл үг] дал хавиас барих далдаж аваад гуядах (дал хавиас барьж гуядах) морины дал, харьтын үеийн завсар гэмтэж доголон болох.
далдах [үйл үг] далд байгаа юм.
далдганах [үйл үг] далдгар юм хөдлөх хүний аясаар хөдөлсөн хөнгөмсөг зан байдал далдганасан хөнгөн хүн (хүний аясаар хөнгөмсөг хүн).
далддах [үйл үг] хэтэрхий далд болох утга нь далддах (утгыг нь ухан ойлгож тайлахад төвөгтэй байх).
далдирах [үйл үг] бусдад цохигдохоос зайлсхийн нүдээ анивчин толгойгоо гэнэт хажуу тийш татах айн далдирах (айснаас нүүрээ эгцэлж чадахгүй байх), цочин далдирах (цочисноос нүүрээ гэнэт буруулах) (шилжсэн утга) айж буцах, бэрхшээх.
далдичах [үйл үг] байн байн далдирах айн далдичах (айснаас байн байн далдирах), сандран далдичах (балмагтан сандарч гэнэт гэнэт далжгасхийх), түгдчин далдичах (түгдрэн байн байн нүүр буруулах).
далдлах [үйл үг] далд болгох, хучих бүтээх бүтээн далдлах (бүтээлгээр хулдаж харагдахгүй болгох), нууж далдлах (далд болгох), хучиж далдлах (дээгүүр нь битүү хулдаж харагдахгүй болгох), нуух далдлах (хоршоо үг) (нүдэнд үзэгдэхгүй, мэдэгдэхгүй болгох, нүднээс далд хийх) биеэ бусдаас нуух гэж халхлах юмны цаагуур орох (шилжсэн утга) үйлдсэн хэрэг, бодсон бодлоо нуухаар оролдох санаагаа далдлах (санаагаа нууцлах).
далдрах [үйл үг] далд орох далдарч холдох (далд орж холдох).
далжганах [үйл үг] далжгар юмны хөдлөх хэт нэг тал руу наалинхайтсан зан байдал гаргах
далжгардах [үйл үг] хэтэрхий далжгар болох.
далжийх [үйл үг] далжгар, далжгай болох.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.