Хоршоо үг

хөнгөн уриалаг [хоршоо үг] (хөнгөн шингэн болоод эелдэг), гар хөнгөнтэй (а.хүний хөнгөлсөн, агталсан мал эдгэхдээ түргэн б.гардан тарьсан нь өвдөхгүй байх, гараар илж барихад зөөлөн в.нум тэлэхдээ муу, харвахад оносон зүйлийг даалгах нь муу) хүчир биш, хүч бага зарцуулах онцлогтой), хөнгөн ажил (биеийн хүч бага шаардах ажил) гэнэн, наагуур, хийсвэр, хуумгай хөнгөнд үзэх (хуумгай бодлогогүй хандах), хөнгөн бодох (юмны наагуур хуумгай бодох), хөнгөн сэтгэл (юмыг сайтар боддоггүй, хөөрүү сэтгэл), гэнэн хөнгөн зантай хүн (лавдуун бус, наагуур, хөвсөргөн хүн), хөнгөн хуумгай
хөндий [хоршоо үг] (уул хоорондын өргөн уудам зай болон тэгш нам дор газар), хөндий цайдам
хөнжил дэвсгэр [хоршоо үг] (нөмөрч унтах, дэвсэж хэвтэх зүйл), хөнжил гудас (хоршоо үг) (хөнжил дэвсгэр), хөнжилдөө хөлөө жийх (жаргал цэнгэл эдлэх, амар заяа үзэх, бие сэтгэл амар байх), хөнжлийн хэрээр хөлөө жийх (зүйр үг) (хэр чадлаараа байх, чадлынхаа хэрээр хий чадахгүй зүйлд бүү санаарх).
хөнөөл [хоршоо үг] (зовлон зүдрэлээс үүссэн хохирол).
хөрвөх [хоршоо үг] (а.нааш цааш болж холбирох б.(шилжсэн утга) өөрчлөгдөх).
хөрөнгө [хоршоо үг] (хурааж цуглуулсан эд, зүйл), эд хогшил (хоршоо үг) (хувь хүн албан байгууллагын эд хөрөнгө, эд зүйл), гэр хогшил (хоршоо үг) (хүний амьдрах сууц болон түүн доторх эд зүйл) эд агуурс, хөрөнгө зоорь хогшилтой айл (чинээлэг айл), эд хогшлын данс (эд хөрөнгө, юмсын данс).
хөрөнгө [хоршоо үг] (эд зүйл, мөнгө төгрөгний хэмжээ), хүч хөрөнгө (хоршоо үг) (а.тухайн ажил хэргийг гүйцэтгэхэд хэрэгтэй хүн хүч болон түүнд шаардагдах эд мөнгө б.нийт олны бүтээсэн оюуны болон эдийн зүйл) мөнгөн хөрөнгө, бэл хөрөнгө оруулалт (үйлдвэрлэлийг хөгжүүлэхийн тулд үндсэн капитал, бараа материалын үнэт зүйлд хөрөнгө мөнгө зарах ажиллагаа), хөрөнгө оруулалтын санхүүжилт (үнэт цаасыг зах зээлд гаргах замаар хөрөнгө оруулагчдын хөрөнгийг төвлөрүүлж, үнэт цаасыг худалдан авах, борлуулах үйл ажиллагаа), хөрөнгийн бирж (үнэт цаасны худалдаа арилжаа, түүнтэй холбоотой үйлчилгээ явуулах ашгийн бус байгууллага), хөрөнгийн бөөгнөрөл (нэмүү өртөг нь дахин хөрөнгө болж хөрөнгийн ерөнхий хэмжээ нэмэгдэх явдал), хөрөнгийн нууц (зөвхөн эд хөрөнгө, оюуны өмч, эрхийн эзэн эсвэл түүний итгэмжлэгдсэн хүмүүс мэдэх, түүнчлэн эрх бүхий байгууллага албан тушаалтны албан үүргийнхээ дагуу олж мэдсэн мэдээ, баримт бичиг, тоо, гэрээ хэлцэл, биет зүйл), хөрөнгийн орчил (мөнгө үйлдвэрлэлд орж таваар болох, таваар нь дахин мөнгө болох явц), хөрөнгийн өсөлт (мөнгөн хөрөнгө нь үйлдвэрлэлийн явцаар дамжиж, арвижин хуримтлагдах явц), үл хөдлөх хөрөнгө (байшин, хашаа, газар зэрэг томоохон өмч, хөрөнгө), үндсэн хөрөнгө (барилга, байшин, машин зэрэг томхон өмч), хатуу хөрөнгө (алт мөнгө зэрэг үнэ бүхий зүйл, хөрөнгө), бэлтгэл хөрөнгө (нөөц хөрөнгө), гүйлгээний хөрөнгө (түүхий эд, түлш зэрэг эргэлтийн хөрөнгө), нөөц хөрөнгө (хөмрөгт хадгалж байгаа эд юм, мөнгө), эх хөрөнгө (суурь, үндэс болсон өмч, хөрөнгө), мөнгөн хөрөнгө (улсын үнэт хатуу хөрөнгө), хөрөнгө мөнгө (хоршоо үг) (хүний хураан хуримтлуулсан эд зүйл), хөрөнгө мөнгөгүй (хоршоо үг) (хураан хуримтлуулсан зүйлгүй).
хөрөнгө зөөр [хоршоо үг] (хөрөнгө зоорь), хөрөнгө зоорь (хоршоо үг) (а.бүхий л байгаа эд зүйл б.агуулж хадгалсан зүйл в.алт мөнгө зэрэг үнэ бүхий зүйл), хөрөнгө малмөл хөрөнгө
хөтөл [хоршоо үг] (унах унаа, хөтлөө морь, ачлага уналгад хэрэглэх юм).
хуар [хоршоо үг] (юмны дүр төрх, гоё ганган байдлыг буулгасан дүрс), угалз хуар (хоршоо үг) (зурж сийлсэн, гоёмсог хэлбэртэй чимэглэл), хээ хуар (хоршоо үг) (угалз хээ, цэцэг), зураг хуар шиг (гоё, хээнцэр, дэгжин) (шилжсэн утга) бодоо өвчний цээрлэсэн (нэр үг)
хувцас [хоршоо үг] (хүний хөл болон биед өмсөх эд хэрэглэл), дээл хувцас (хоршоо үг) (хувцас хунар), хувцас бурхан, бие чөтгөр (зүйр үг) (а.хүний зан чанарыг өмссөн хувцсаар дүгнэх аргагүй б.сайхан хувцас хүнийг өөрчилдаг), хувцасны сайн хуяг боловч хурим найранд өмсдөггүй, үгийн эрхэм тангараг боловч өглөө үдэшгүй хэлдэггүй (зүйр үг) (юм бүхэн хэр хэмжээ, ёс журамтай байдаг).
худ худгуй [хоршоо үг] (а.ураг барилдсан эр эмийн аав ээжүүд харилцан бие биеэ нэрлэх үг б.эр эм бологсдын хоёр талын овог, айл өрхийн харилцаа).
худал хуурамч [хоршоо үг] (үнэн биш, хуурмаг), худал хуумгай (хоршоо үг) (лавтай үнэнийг мэдэж хянахгүй, хааш яаш хэлж, хийх байдал), худал хуурмаг (хоршоо үг) (үнэн биш, бодот байдалд нийцэхгүй), үнэн худал (хоршоо үг) (бодот байдалд нийцсэн болон үл нийцсэн байдал), худал хойноо, хусран хавартаа (цэцэн үг) (худал хэлсэн үг заавал илэрдэг), худал гэдэг мэх, хулгай гэдэг заль (зүйр үг) (худал, хулгай хоёр адилхан муу зүйл).
худалдаа [хоршоо үг] (юм зарж борлуулах явдал) худалдах, худалдан авах замаар таваарын гүйлгээнд оруулдаг аж ахуйн салбар худалдааны биш төлбөр (аялал жуулчлал, албан томилолт, урлагийн айлчлан тоглолт, дипломат төлөөлгчдийн газрынхны зардал зэргийг багтаасан худалдааны биш үйл ажиллагааны талаар хийх олон улсын тооцоо), худалдааны газар (худалдаа хийх ажлыг эрхлэн явуулдаг газар), худалдааны гарам (худалдааны онгоц зогсох газар), худалдааны зар (зарж борлуулж буй бараагаа олонд таниулах зорилгоор радио, телевизээр нэвтрүүлэх сурталчилгаа), худалдааны нэгж (худалдааны хугацаат бирж дээр борлуулах гэрээний тогтоосон хэмжээ), худалдааны хонжвор (бараа таваарын гүйлгээний дундаас олсон ашиг), худалдааны саад хориг (гаалийн хураамж, хувь хэмжээ, валютын хяналтаар дамжуулан бараа гүйлгээ, үйлчилгээний солилцоог хязгаарлах ажиллагаа), худалдааны хөнгөлөлт (худалдах бараа бүтээгдэхүүний татварыг хөнгөлөх явдал), худалдааны хөрөнгө (гүйлгээнд гаргаж байгаа бараа таваар), худалдааны хүн (а.худалдаа наймаа эрхэлж аж төрөх хүн б.худалдааны байгууллагад ажилладаг хүн), гадаад худалдаа (бараа бүтээгдэхүүнийг экспортлох, импортлох улс хоорондын худалдаа), гадаад худалдааны яам (улсын гадаад худалдааг удирдах төрийн байгууллага), дуудлага худалдаа (хөтлөгчийн удирдлагаар, олны өмнө зарагдаж байгаа бараанд хамгийн өндөр үнэ хэлсэн хүн худалдаж авдаг, үнэ хаялцуулах худалдаа), олон улсын худалдааны танхим (улс орнуудын эдийн засгийн асуудлыг шийдвэрлэхэд тусламж үзүүлэх зорилготой, дэлхийн улс гүрэнд өөрийн салбар бүхий байгууллага), хувийн худалдаа (хувиараа наймаа эрхлэх нь).
хуйгуур зусар [хоршоо үг] (зусар зальхай).
хулгай худал [хоршоо үг] (хулгай хийж худал хэлэх явдал), хулгай гэзэг (толгойн хонхор шилний дээдхэн хэсэг газар), хулгай нүдээр харах (бусдад анзаарагдахгүйгээр сэм харах), хулгайг цээрлүүлж, худлыг мохоох (зүйр үг) (үнэн зөвийг тогтоож, гэмтэнд цээрлэл үзүүлэх хэрэгтэй), хулгайн үндсийг эс тасалбал, хожмын хор нь их (зүйр үг) (муу юмны уршиг их байдаг) юмыг хулгадаг, хулгайлдаг хүн хулгай авах (хулгайч бусдын эд зүйлийг зүй бусаар нууж авах), хулгай орох (хулгайч бусдын эд хөрөнгөнд халдах), хулгай үүрлэх (а.хулгай дээрэм хийгчид нэгэн газарт нуугдан хоргодох б.хулгай хийгчдийн сүлбээлдэн бүлгэлэх), хулгайд алдах (хулгай авах), хулгайн уяа (а.хулгайлсан малыг уях нууц газар б.хулгайчийг хүлэх нэгэн зүйлийн тусгай уяа в.хуучир. ялтаны хулгайлсан юмыг далдлан шилжүүлж, ялтаныг хамтран хуулиас зайлуулах ажиллагаа) хуучир. улс төрөөс урваж тэрсэлсэн этгээд урвасан хулгай (төрд тэрсэлсэн этгээд) нууц далдуур буюу мэдэгдэлгүй болох байдал хулгайгаар гарах (нууцаар гарч одох), хулгайгаар явах (нууцаар явах), хулгай салхи (дулааны улиралд гэр, байшингийн сүүдэр талын цонх, үүд, хаяа хатавчны завсраар үлээх сэрүүн салхи), хулгай сум (а.далдаас гэнэдүүлэн харвасан сум б.(шилжсэн утга) далдуур хийсэн хор хөнөөл).
хулчганах [хоршоо үг] (үйл явдлаас айж бэрхшээх, шийдвэр гаргаж чадахгүй хулчийх) хэлсэн хийсэндээ эзэн болохгүй дахин дахин урвах, хөрвөх хулчганах зантай (хэлсэн үгэндээ хүрдэггүй урваж хөрвөх зантай).
хумбан цомбон [хоршоо үг] (юмны хумбагар хэлбэртэй нь), хумбан бор цэцэг (ургамал судлал) (хумбан хэлбэртэй, бор өнгийн цэцэгтэй нэг зүйл зэрлэг навч).
хураах хумих [хоршоо үг] (цуглуулах, эмхлэх) боож баглах, хумхих гарыг нь хумих (гарыг нь баглаж барих), далавчаа хумих (шувуу дэлгэсэн далавчаа хураах), дэлбээгээ хумих (цэцэг дэлбээгээ хаах, хураах) хүүдийний ам хумих (хүүдийний ам боох) дэлгэж тавьсан юмыг цуглуулах, эмхлэх аргалаа хумих (дэлгэж хатаасан аргалаа хурааж, цуглуулж авах), дэлгэцтэй ааруулаа хумьж авах (дэлгэцтэй ааруулаа хурааж авах) (шилжсэн утга) хэрэггүй дэмий зүйл хийх, хэлэхийг болих амаа хумихамаа хумхих (дэмий олон юм үл өгүүлэх, амаа татах), хөлөө хумих (а.хөлөө татаж авах б.(шилжсэн утга) гадуур дэмий тэнүүчлэн явахаа болих). хумс(ан) (нэр үг) (бие бүтэц, анатоми) хүн, амьтны хөл гарын хурууны үзүүр дэх эвэрлэг хатуу хавтгай зүйл хумс мөөгөнцөртөх (хумсны завсар, үзүүрээс эхэлж нийтдээ өвчилдөг хумсны халдварт өвчин), хумс нээх (гэмтсэн хумс аажмаар ургаж, гэмтсэн хэсгээ туух, түрэх), хумсны будаг (хумс будах, өнгөлөх зүйл), хумсны гөгий (хумсны зэтэрт халдвар орсноос хумсны угийг тойрон идээлэх үрэвсэл), хумсны зэт (хүний гар хөлийн хумсны угийн арьсан нугалаас), хумсны зэтэр (хумсны зэт), хумсны зээг (хумсны зэт), хумсны толь (хумсны гялгар гадаргуу), хумсны уг (хумсны, хурууны үзүүрийн булчинтай залгалдаж байгаа хэсэг), хумсны хайч (хумс авах хавчуур иртэй хэрэгсэл), хумсаа авах (хумсны үзүүрээс тайрах) хумсаа ургуулах (хумсаа урт болгох), хумсан хээ (хумс хэлбэртэй хээ угалз), хумс савар (хоршоо үг) (хурц хумстай хөл хуруу), хуруу хумс (хоршоо үг) (гар хөлийн сарвуу, түүнд ургасан эвэрлэг хатуу зүйл), хуруу хумсаа малтах (а.хурууныхаа хумсан доторх хирийг ухах б.(шилжсэн утга) хүчээ шавхан ажиллах, шаргуу хөдөлмөрлөх), хумс хуруутай (шилжсэн утга) (хулгай хийх зантай), хумсаа нуух (а.муу санах, амиа бодох б.үйлдсэн гэмээ далдлах), хумсан будаг цэцэг (ургамал судлал) (цэцэрлэг болон өрөө тасалгаанд тарьдаг нэг наст өвслөг ургамал,), эмгэн хумс (амьтан судлал) (хэвэл хөлт, зөөлөн биетний ангид багтах амьтан, төрөл зүйл олон), хумсаан нуусан дайсан аюултай, худлаа хэлсэн хүн осолтой (зүйр үг) (муу санаатан, худал хэлдэг хүнээс болгоомжлох хэрэгтэй), хумсан төдий (өчүүхэн төдий, тун бага) хумсын чинээ (хумсан төдий, өчүүхэн бага), хумсны толион чинээ (хумсны толио мэт хэмжээтэй) (шилжсэн утга) бууны сумыг, сумны хэвтэшнээс татан гаргадаг хумс мэт төмөр гох (шилжсэн утга) цахиур бууны хөлийн, газар руу хатгадаг үзүүрт угласан төмөр, эвэр шор бууны хөлний хумс хугарах (цахиур бууны хөлний үзүүрт угласан төмөр шор хугарах) (шилжсэн утга) саримсагны нэг бөндгөр хэсэг.
хурал ном [хоршоо үг] (лам нар олноороо цуглаж, шашны ном уншиж элдэв зан үйл хийх нь), хурал ном гэвэл хойшоо ухрах, хувь түгээнэ гэвэл ханцуйгаа шамлах (зүйр үг) (эрдэм номонд дургүй байх) (шилжсэн утга) лам нар цуглаж шашныхаа зан үйлийг гүйцэтгэх багахан газар хийд, жас хуралд очих (хийдэд очих).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.