Хоршоо үг
зүрх сэтгэл [хоршоо үг]
(чин сэтгэл), зүрх цөс (хоршоо үг) (а.зориг б.сэтгэл) зүрх маажих (сэтгэл догдлуулах), зүрх мэгших (дотроо уйлах), зүрх үхэх (шантрах, бэрхшээх, халирах), зүрх нь чичрэх (айн хэлмэх), зүрхээ авах (ихэд айснаас болж хожим бэрхшээх), зүрхээ зүсүүлэх (ихэд айснаас халгамтгай болох), зүрхэнд шар ус хуруулах (өшил хясал төрөх), зүрхний хийтэй (а.түргэн, цочмог ууртай зүрхний хийтэй хүн (цочмог ууртай хүн) б.хөөрүү, онгироо, сагсуу, дэвэргэн), зүрхэнд орох (хашрах, айн болгоомжлох), зүрхэнд хүрэх (бялуурах, шандуурах), зүрхэнд шар ус хуруулах (санаанаас гарахгүй болтол айлган сүрдүүлэх), зүрхээ авахуулах (юмнаас халширдаг, айж эмээдэг болох), зүрхээ зүсүүлэх (зүрхээ авахуулах), зүрхээрээ мэдрэх (юмыг сайтар ойлгох, ухаарах) бүдүүн зүрх (а.айж ичихийг мэдэхгүй б.хэнэггүй, хайхрамжгүй, цэвдэг сэтгэлтэй) чулуун зүрх (хатуу сэтгэл) бөх зүрхтэй, бүдүүн голтой (зүйр үг) (хэнэггүй, муйхар зоригтой) гол, чухал амин зүрх (амин гол) зүрхний угаас (нэн дотноор, амин хувиасаа), гол зүрхнээс (угаасаа, сэтгэлээсээ), чин зүрхнээс (үнэн санаанаас, үнэн голоосоо), зүрхний нөхөр (хамгийн дотно, итгэлтэй нөхөр), зүрхэн толт (а.(бие бүтэц, анатоми) зүрхний угийн бүдүүн судас бүхий хэсэг, тосгуурын дээд талд орших, товойж гарсан цагаан эд б.(шилжсэн утга) сэтгэлийн уг, санааны мухар в.(хэл шинжлэл)монгол бичгийн хэлний авиа зүйд үндэслэж, үе үсгийн зарчмыг баримтлан зохиосон хэлний зүйн бичиг).
зүтгэл [хоршоо үг]
(хөдөлмөр зүтгэл), гавьяа зүтгэлзүтгэл гавьяа (хоршоо үг) (үнэлэн сайшаагууштай хүч хөдөлмөр, идэвх чармайлт).
зүүрмэг [хоршоо үг]
(унтаа сэрүүн хоёрын дунд, дэн дун).
зүүрмэг дуурмаг [хоршоо үг]
(зүүрмэг нойрмог) нойрмог байдалтай зүүрмэг үг (а.зүүрмэг байхдаа ярьсан үг б.хий хүслийн үүднээс ярьсан бүтэшгүй үйл хэрэг, байж болшгүй зүйл) нойрмог
зэгс [хоршоо үг]
(усанд ургадаг олон наст өвс), зэгсэн лянхуа (ургамал судлал) (бүдүүн хөвөөтэй суман хэлбэрт навч нь ёзоороос ургадаг, газар доорх төмслөг иш нь бөөрөнхий, хортой нэг зүйл олон наст өвс сумалж).
зэд пог [хоршоо үг]
(сүм хийдээс шавь хувраг нартаа өгөх түгээл).
зэргэлдээ [хоршоо үг]
(ойр харалдаа), айл зэргэлдээ (хоршоо үг) (айл хөрш, айл саахалт).
зэрлэг балмад [хоршоо үг]
(ёс зүйгээс гажууд аашилдаг, хэрцгий балмад), зэрлэг бүдүүлэг (хоршоо үг) (харанхуй бүдүүлэг), зэрлэг танхай (хоршоо үг) (ёс зүйгээс гажууд аашилдаг, хэрцгий зан авиртай), зэрлэг тэрс (хоршоо үг) (малын эдлэгдээгүй, атар онгон нь) (шилжсэн утга) (ярианы үг, хэллэг) хүүхдийн ярианд гайхалтай, биширмээр, маш, нэн их гэсэн утга илтгэнэ зэрлэг гоё (үнэхээр гоё), зэрлэг том (маш том), зэрлэг олон (тун олон), зэрлэг амттай (нэн амттай).
зэрэг дэс [хоршоо үг]
(дэс дугаар) (хэл шинжлэл)тэмдэг нэрийн илтгэх утгыг эрчимжүүлэх, бууруулах чадавх тэмдэг нэрийн давуу зэрэг ба бууруу зэрэг (тэмдэг нэрийн утгыг дээш хүчжүүлэх, доош багасгах дагавар бүтээвэр) (тооны нэр) тооны зэргэд зэрэг илтгэгч (ижил тоог хоронд нь хэдий хэр үржүүлэхийг илэрхийлэх тоо).
зэхий [хоршоо үг]
(ичгүүртэй муухай), утил зэхий (хоршоо үг) (а.гутранги муу б.доожоогүй, унхиагүй) аливаа хүнд өгөх нөлөө хүйтэн хөндий зэхий хүн (хүйтэн хөндий зан авиртай хүн).
зэхээ [хоршоо үг]
(зориуд отсон байдал), бэлэн зэхээ (хоршоо үг) (бэлтгэж базаасан, төхөөрсөн байдал) бэлтгэл, төхөөрөг уралдааны зэхээ (уралдааны бэлтгэл).
ив чив [хоршоо үг]
(аг чиг, нам жим, чимээ амиагүй), ив чив ертөнц (а.(шашны нэр томьёо) бурхан болоочийн нутаг б.оршуулгын газар), ив чив сураггүй болох (таг чиг чимээгүй болох, ор мөргүй алга болох).
илэрхий [хоршоо үг]
(хэрэг, юмны өчүүхэн ч нууцгай, далд зүйлгүй, тов тодорхой нь).
инээх наадах [хоршоо үг]
(инээд баясал болох, хөгжин хөөрөх), инээдгийг эр дагадаг, бааранг нохой дагадаг (зүйр үг) (инээж явдаг хүүхэн лүгээ эрчүүд танилцах дуртай), инээх дүр нь царайндаа, идэх санаа нь цээжиндээ (зүйр үг) (зусар зуйлган хүн) сэтгэлийн баяр хөөрлийг бус шоглол, дургүйцэл, эсэргүүцлийн өнгө аясыг илэрхийлэн гаргах албаар инээх (хүчээр инээх), дооглон инээх (шоглон инээх), хуурамчаар инээх (инээх дүр үзүүлэх), шоглож инээх (а.дооглож инээх б.ичээх зорилгоор хий инээх), инээх хөхрөх (хоршоо үг) (баясан инээд алдах), инээсэн хүнээс асуу, уйлсан хүнээс бүү асуу (зүйр үг) (баярлах шалтаг олон, зовох шалтаг нэг) нүд, сормуусаа хөдөлгөн сэтгэлийн дотоод илрэлийг гаргах инээх байдал илтгэх нүдээрээ инээх (харцанд нь баяр хөөр илрэх), инээхтэй манатай (инээх бололцоогүй, инээх аргагүй), инээхтэй ханиахтай болох (а.дуртай дургүй, тоохтой тоохгүйтэй байдал б.уйтгар шаналал өндөрлөж, тайвшран уужрах в.урам нь сэргэх байдал) инээнгүүт инээхтэй зэрэг (инээнгүүт, инээмэгц).
ичиг ичиг [хоршоо үг]
(хүнийг ичээхээр шавдуулах еэ еэ, бөө бөө).
курс дугуйлан [хоршоо үг]
(сургалтын дамжаа, дугуйлан) тодорхой хугацаанд хийгдэх иж бүрэн эмчилгээний цогц үе хугацаа бүхий зүйл курс эмчилгээ (цогц эмчилгээ), курс тариа (угсарсан цогц тариа эмчилгээ).
луу барс [хоршоо үг]
(ертөнцийн дөрвөн хүчтэний хоёр нь), луу могой (хоршоо үг) (лусын гэгдэх мурилзсан урт нарийн биетэй амьтад), луу буулгах (зүйр үг) (гуйлгаж байж хөдөлдөг хүнийг хэлсэн үг хэцүү), луу ихэдвэл бороогүй (зүйр үг) (эрх мэдэлтэн олширвол тустай зүйл болохгүй), луунаас могой төрөхгүй, мориноос хүн төрөхгүй (зүйр үг) (бололцоогүй зүйлийг ёжилсон хэллэг) эрт цагийн аварга гүрвэл, түүнтэй төстэй амьтан луу хүрхрэх (луугийн хүржигнэсэн их дуу гаргах), лууны сахал (хэрээний нүд хэмээх эм), лууны яс (эртний зарим хөхтөн амьтны араг яс) (зурхай судлал, зурхайн ухаан) билгийн тооллын арван хоёр эрхтний тавдугаарх нь луу жил (билгийн тооллын тавдугаар, луугаар бэлгэ тэмдэг болгосон жил), луу өдөр (арван хоёр хоног бүрийн тавдугаарт тохиох өдөр), луу сар (хаврын сүүл сар), луу цаг (билгийн он тооллын цаг, өглөөний долоогоос есөн цаг), муу нэртэй луу данстай (муу муухай хэрэгт байнга нэр холбогдож байдаг хүн) байгалийн сүрт үзэгдэл луу буух (луу унжих), луу унжих (а.лууны сүүл унжих б.(шилжсэн утга) амласнаа өгөхгүй цааргалах), лууны сүүл унжих (а.луу унжих б.байгалийн үзэгдлийг хэлэх ардын тайлбар) луугийн дүрс, луугийн шинж бүхий луу зурах (бага хүүхдийн ор дэвсгэр дээр шээхийн ёжлол), луугийн нүх (гяндан), луун бэл (лууны дүрс ба хээтэй), луун баганат (луу ороолгосон чимэгтэй багана бүхий ихэс дээдсийн орд, өргөө), луун хээ (лууны дүрсийг гаргасан хээ).
маани мэгзэм [хоршоо үг]
(буддын шашны ёсны нэгэн зүйл уншлагын ном) арьяабал бурхны зургаан үсэгт зүрхэн тарни маанийн хүрд (маанийн зургаан үсэг тэргүүтнийг олонтоо хуйлсан хүрд), маанийн овоо (а.маанийн судар буюу хорлоор хийж босгосон овоо б.маанийн зургаан үсэгт чулуугаар овоолсон овоо), маани тоолох (ажил хэрэгт залхуурч, удаан хойрго хандах), мааниас өөр номгүй, махнаас өөр хоолгүй (зүйр үг) (эрдэм номгүй, чадвар муутай махсаг хүн).
магтаал сайшаал [хоршоо үг]
(сайшаан магтах үг), муу хүн магтаалд дуртай, сохор үхэр усанд дуртай (зүйр үг) (хэрээ мэдэхгүй байх нь). магтаал (нэр үг)(аман зохиол) аман зохиолын нэгэн төрөл, аливаа юмны сайн сайхан шинж чанарыг нь сайшаан магтсан шүлэглэл богд уулын магтаал (богд уулыг магтсан шүлэглэл), гэрийн магтаал (шинэ гэр барих үед гэрийн эд анги тус бүрийг магтан хэлэх үг), баян ходоодны магтаал (улс хувьсгалын баяр наадмын дааганы уралдаанд хамгийн сүүлд ирсэн, барианд орж чадалгүй таслуулсан даагыг ирэх жил түрүү магнай болоорой хэмээн магтан хэлэх үг), бөхийн магтаал (бөхийн барилдааны гурав, тав, долоогийн даваанд өндөр цолтой бөхчүүдийг магтсан шүлэглэл), хурдан морины магтаал (наадамд айргийн тавд давхисан бүх морьдыг шүлэглэн магтаж хэлэх үг), магтаал шүлэг (сайшаан магтсан шүлэг), ерөөл магтаал (хоршоо үг) (ерөөн магтсан шүлэглэл).
мал [хоршоо үг]
(хонь тэргүүтэй бусад мал), адуу мал (хоршоо үг) (адуу голлосон бусад мал), үнээ мал (хоршоо үг) (үнээ болон бусад мал), үхэр мал (хоршоо үг) (а.үхэр голлосон мал б.таван хошуу мал), мал хар (хоршоо үг) (мал, хөрөнгө), мал хөрөнгө (хоршоо үг) (өмч, хөрөнгө), хадаасны мал хуучир. (тогтоож өгсөн тооноос илүү гарган бэлтгэсэн албаны мал), мал болох (хэт их согтох), мал гаргах (нядлах), мал хүүлэх (бусдын малыг залилж завших), мал ятгах (малыг бэлчээрт нь тогтоох), мал малын захтай (таван хошуу малын аль алин нь цөөнгүй байдаг сүрэгтэй), газар гишгэх малгүй, ган хийх нохойгүй (ядуу зүдүү амьдрах), малд нүдтэй (мал зүсэлж танихдаа сайн, гярхай), мал дагавал ам тосдоно цэцэн (мал малласан хүн малынхаа ашиг шимийг хүртэн амьдрах), мал гэвэл хойшоо, мах гэвэл урагшаа (зүйр үг) (а.ажилд хойрго, залхуу хүн б.зүгээр сууж бэлэн юм идэх гэсэн хүн), мал эзнээ дууриадаг, малгай толгойгоо дууриадаг (зүйр үг). (алив бүхэн орчноо даган өөрчлөгддөг), мал муугаа сэжнэ, малгай толгойгоо дарна (зүйр үг) (дээрэлхүү зан гаргах) (шилжсэн утга)(доромжилсон үг) бусдыг мал мэт үзэн доромжлох үг яадаг муу мал вэ (ярианы үг, хэллэг)