Хоршоо үг
наадам тохуу [хоршоо үг]
(бусдыг элэглэн шоолж, доог тохуу хийх нь), инээдэм наадам (хоршоо үг) (олуул ихэд хөгжин баясах нь), тоглоом наадам (хоршоо үг) (а.бие биесээ явуулж тоглоом наргиа болох нь б.тоглон наадах зүйл), наадам наргиан (хоршоо үг) (биенээ цаашлуулж тохуурхан тоглох үгэн зугаа), нар байгаад хур болно, наадам байгаад хэрүүл болно (зүйр үг) (доог тохуу хэтрэх) тоглоомын хэрэгсэл хүүхдийн наадам (хүүхдийн тоглоом).
наадах наргих [хоршоо үг]
(зугаацан цэнгэх) (шилжсэн утга) ичгүүртэй явдал тохиолдож хөглөх.
наадгай [хоршоо үг]
(хүүхдийн тоглон наадаж зугаагаа гаргах хэрэглэл).
наалдах нагтах [хоршоо үг]
(зууралдан салахгүй байх).
наана цаана [хоршоо үг]
(а.юмны хоёр тал б.хол ойр) дэргэд, хажууд ямар нэгэн цаг хугацаанд хүрэхээс өмнө улсын баяраас наана (улсын баяр болохоос өмнө), наана ирэх (ирвэл зохих хугацаанаас өмнө ирэх), наана уу, цаана уу гэж явах (хүнтэй эвсэг, найрсаг байх), наана цааныг бодохгүй (юмны учир начрыг тунгаадаггүй, бодлогогүй байдал), наана цаана болох (ихэд самгардах, сандрах), наана цаанагүй (илүү дутуугүй, яг таарсан нь), амь наана, там цаана (маш их сандарч тэвдэх байдал), наана бодох (ямар нэгэн зүйлийн талаар өнгөц бодох), өнгөө наанаа, өргөсөө цаанаа (сайхан байдал гаргаж муу санаагаа дотроо нуух).
назгай [хоршоо үг]
(унтаа сэрүүн хоёрын дунд, идэвхгүй байдал).
назгай [хоршоо үг]
(идэвхгүй, хөшүүн хойрго байдал).
най найрал [хоршоо үг]
(найз нөхдийн эвсэг дотно байдал, найр тал) олон хүний дуу хөгжмийн
намба маяг [хоршоо үг]
(гадаад байдал), намба төрх (хоршоо үг) (хүний ерөнхий төлөв байдал, төрх).
намуун дөлгөөн [хоршоо үг]
(а.уян дөлгөөн зан б.их усны тогтуун урсгал), зөөлөн намуун (хоршоо үг) (аядуу, дөлгөөн), зөөлөн намуун харц (дөлгөөн харц).
наргианч наадамч [хоршоо үг]
(наргиан наадам хийхдээ сайн, алиа хошин хүн).
нарийн нямбай [хоршоо үг]
(болгоомжтой, хянамгай), нягт нямбай (хоршоо үг) (чамбай, хичээнгүй).
нас [хоршоо үг]
(амь нас), нас сүүдэр (хоршоо үг) (амьдарч буй жил), насан хутаг (хоршоо үг) (нас өндөр болоод буян жаргал ихтэй), насан хутаг олох (үхэх), насан хутаг орших (аз жаргалтай, урт наслах), нас гүйцэхгүй ажил (хийж барахааргүй их ажил), насаа идэх (насандаа тэнцэмгүй жижиг, давжаа биетэй байх), нас талийх (хөгшрөх), насны хэмжээ болох (амьд явах хугацаа дуусах, үхэх цаг нь ойртох), алтаар солихгүй цаг эрдэнэ, ахиад олдохгүй нас эрдэнэ (зүйр үг) (цаг хугацаа хамгийн үнэтэй зүйл) хүн, амьтан, ургамлын амьдралын тодорхой үе шат амьдран ахуй жил бага нас (а.арван хоёроос арван найман насны үеийн хүүхэд ахуй цаг б.соёолонгоос доош насны морь), орь нас (арван наймаас хорин таван насны үе), залуу нас (хорин таваас гучин таван насны үе), идэр нас (гучин таваас дөчин тав орчим насны үе), хижээл нас (дөчин таваас жаран насны үе), өтөл нас (жараас наян настай өтөлж яваа үе), өндөр нас (наян наснаас дээшхи үе), их нас (а.өтөл нас б.соёолонгоос дээш насны морь), ахар нас (амьдралын үе богино, удаан наслаагүй), урт нас (урт удаан амьдарсан нь), урд
нахиа [хоршоо үг]
(ургамлын навчлан ургаж буй жижиг хэлтэс), навч найлзуур (хоршоо үг) (ургамлын агаар солилцох эрхтэн болон үзүүрийн зөөлөн хэсэг), навч цэцэг (хоршоо үг) (ургамлын агаар, тэжээл солилцох эрхтэн болон цэцэгт ургамлын бэлгээр үржих эрхтэн), нартай газар гэрээ барь, навчтай газар малаа бэлчээ (зүйр үг) (тохилог газар амьдрах), навч шарлавал намаршина, наадам хэтэрвэл хэрэлдэнэ (зүйр үг) (а.намар цаг болоход ургамал, модод шарлан гандах б.найр наадам ихэдвэл үймээн гарах) (ёгт нэр, ёгтлол) чихний ёгт нэр навчинд бараалхах (чихдэх, чих няслах) (шилжсэн утга) нимгэн хавтгай зүйл навчин алт (нимгэлэн давтсан алт), навчин төмөр (нимгэн төмөр), навчин боорцог (а.навчинд жигнэж болгосон нэг зүйл идээ б.гурил амттаны зүйлийг үе үеэр давхарлан тавьж хийсэн нэгэн зүйл нарийн боов), навчин тамхи (нүдэж нунтаглаагүй тамхи), навч өртөө (түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо)хуучир. (улиастайн жанжин, ховд, их хүрээний сайд, хиагт аймгийн жасаад, олон хошуу, шавийн тамгын газрын хооронд элч бичиг нэвтрүүлэхийн тулд манж нарын байгуулсан орон нутгийн өртөө), намрын мөс навч шиг нимгэн ч даана, хаврын мөс хана шиг зузаан ч даахгүй (зүйр үг) (аливаа зүйл орчин, цаг улирлын байдлаас шалтгаална).
нийт [хоршоо үг]
(ард түмэн, олон хүн), улс нийт (хоршоо үг) (нэгэн улсын хүн ард).
ногоо [хоршоо үг]
(хүнсний ногоо, жимс жимсгэнэ сэлт), ногоо тариа (хоршоо үг) (хүнсэнд хэрэглэх төрөл бүрийн тариа будаа болон ургамал), төмс ногоо (хоршоо үг) (төмс болон хүнсэнд хэрэглэх бусад ногоо).
ногт [хоршоо үг]
(малын толгой болон хөлд зүүх тушаа, оосор), чөдөр ногт зангидах (чөдөр, ногт хийх), ногт гүйлгэх (адуу хулгайлан алс газар худалдах), номхон морины ногт, догшин морины чөдөр болох (зүйр үг) (үг дуугүй, үнэнч шударгаар зарагдах), ногтгүй мориноос цулбуур олохгүй, ёсгүй охиноос үнэн олохгүй (зүйр үг) (мэдэх боломжгүй зүйл) гутлын боолт уяа хүний нүүр царайд гарсан бор толбо ногт суух (хүний нүүр царайд бор толбо гарах).
нойрмог назгай [хоршоо үг]
(унтаа сэрүүн хоёрын дунд, идэвхгүй байдал), залхуу назгай (хоршоо үг) (ажил хэргээс хойш суумтгай), удаан назгай (хоршоо үг) (ажил төрөл хийхдээ шаламгай бус, хойрго), цалгар
ном [хоршоо үг]
(а.сурч мэдсэн зүйл б.юм сурч мэдэх газар), ном барлах хуучир. (барын хэвээр ном дармаллах), ном хаялцах (мэдлэгтээ тулгуурлан, ямар нэгэн асуудлаар цэц булаалдан маргах), нойрт сэргэг, номд (мэргэн үг) (зүйр үг) (цовоо сэргэлэн, ухаалаг), номоос салахгүй хүний эрдэм их, нойроос салахгүй хүний зүүд их (эрдмийг хичээл зүтгэлээр сурдаг юм) эрдэм мэдлэг, боловсрол ном заалгах (эрдэм заалгах), ном заах (эрдэм заах), ном сурах (сургуульд орж эрдэм сурах), ном муутай (а.мэдлэг боловсрол багатай б.уншлага муутай), ном сайтай (а.мэдлэг боловсрол ихтэй б.уншлага сайтай), эрдэм ном (хоршоо үг) (эрдэм мэдлэг), номын мөр (эрдмийн ажил) номын мөр хөөх (а.номд эрдэмд шамдан суралцах б.эрдмийн ажил хийх), номын хурим (эрдмийн зэрэг хамгаалсны баяр найр), номын хур буух (ном сонсох), хүний номоор явах (өөрийн үзэл бодолгүй байх) (шашны нэр томьёо) буддагийн гүн ухааны чухал ухагдахуун жаяг бурхны ном (бурхны уншлага, дэг жаяг), ном айлдах (уншлага унших), ном бясалгах (а.уншиж судалсан зүйлээ тунгаан бодох б.шашны уншлага үйлдэх, судлах), ном залах (уншлага уншуулахаар ламыг урих), номд суух (хийдэд ном хурах үеэр очиж суух), буян ном (хоршоо үг) (өргөл барьц өргөн, ном гүрэм унших нь), ном гүрэм (хоршоо үг) (уншлага), ном гүрэм уншуулах (уншлага уншуулах), хурал ном (хоршоо үг) (лам нар олноороо цуглаж, шашны ном уншиж элдэв зан үйл хийх нь), ном номлох хуучир. (а.номыг сэнхрүүлэн мэдрүүлэх б.учир утгыг ухуулан сургаал айлдах, мэдлэг олгох), ном тавих хуучир. (а.бурхны ном заах б.сургаал айлдах), номын дуу сонсох (а.мэдлэг эзэмшихээр суралцах б.бурхны номлол сургаалаас сонсох), номдоо муу боловч, цавдаа сайн (зүйр үг) (эрдэмгүй боловч идэхдээ сайн) (шилжсэн утга) ёс дүрэм, журам номоороо болох (дүрэм журмын дагуу болох, ёсоороо болох), номын дагуу хийх (аливаа зүйлийг зохих ёс дүрмээр нь хийж гүйцэтгэх), номд нь оруулах (ёс дүрэмтэй болгох), номоор нь явах (ёс журмыг нь баримтлах).
номой номхон [хоршоо үг]
(даруу төлөв), номой нунж (хоршоо үг) (авхаалж самбаа муутай, дорой), бүрэг номой (хоршоо үг) (ичимхий даруу), номхон бурхны толгой дээр нохой шээнэ, номой хүний бие дээр хүүхэд тоглоно (зүйр үг) (дорой буурайг нь далимдуулан дээрэлхэх).