Нэр үг

шанзчин [нэр үг] шанз тоглодог хүн шанзчин бүсгүй (шанз тоглодог бүсгүй).
шанлуу [нэр үг] арц хүж уугиулах сав, хэлбэр янз олон, хүлис.
шантав [нэр үг] шамтав.
шантрал [нэр үг] шантрах үйлийн (нэр үг)
шанхавч [нэр үг] шанх үсийг даруулж боох тууз.
шанхаг [нэр үг] шанх, хөхөл.
шанхан [нэр үг] шанхан бялзуухай (амьтан судлал) (бие шар, толгой хар, ой модны хорхой шавьжаар хооллогч, уянгалаг сайхан дуутай бялзуухайн төрлийн бяцхан шувуу алтан гургалдай),
шанхар [нэр үг] шанхар галуу (амьтан судлал) (улаан хошуутай, хээрийн галууны дотроос хамгийн том нь),
шанхат [нэр үг] шанхат малгай (эхнэр хүний үсийг хурааж өмсөх нэг зүйл малгай).
шанхлаг [нэр үг] хиймэл шанх үс.
шанцай [нэр үг] давсалж дарсан ногоо шанцай хийх (ногоог давсалж дарах).
шанш [нэр үг] шанш мод (бөөгийн шүтлэгээр сахиус оршсон гэх, хээрийн ганц мод хайлаас), шанш тэрэг (шанш модоор хийсэн тэрэг).
шар [нэр үг] шар шар (дуу чимээ дуурайсан үг) (цасан дээр гишгэх, булгийн ус ундран гарах зэрэгт гарах дуу чимээ) шар шар хийх (цасан дээр гишгэх, булгийн ус ундран гарах зэрэгт шар гэх чимээ гарах), шар шир хийхшар шор хийхшар шур хийх (шар хийсэн чимээ байн байн гарах), шар хийх (шар гэх чимээ огцом гарах), дэвтрийн хуудсаа шар хийтэл эргүүлэв. (ярианы үг, хэллэг)
шар [нэр үг] шар үсэг (гүймэгхэн татсан төвд үсгийн тиг).
шар [нэр үг] монгол эмнэлгийн гурван махбодын нэг.
шар [нэр үг] уур, омог шар гаргах (уур, омог гаргах), хор шар (хоршоо үг) (атаа хорсол), шар гозойх (ярианы үг, хэллэг) (хор шар хөдлөх, омгорхох), шар буцлах (уур омог ихэд хөдлөх), шар завжтай (нялх, балчир), шар махтайгаа хатах хар (ярианы үг, хэллэг) (ихэд шаналан зовох), шар нар бор хоног өнгөрүүлэх (амь зуулга тааруухан байх, тааруухан амьдрах), шар навчнаар (намар), шар сэмжлэх (муушаасан утга) (нас ахиснаа үл тоомсорлон, шалиг зан гаргах), шар тос шиг (сайхан, гоё, сэтгэлд таатай), шар хөдлөх (уур омог нь хүрэх, шар гозойх), шар хөдөлгөх (уурыг нь хүргэх), шар хөөрөхшар нь хөөрөх (а.шар хусах б.уур омог нь бадрах), шар хусах (уур омог хүрэх), шар шилмүүсэнд асаасан гал шиг (огзом түргэн уурлан хилэгнэх), шар шувтлах (лам байсан хүн хар болох), шарыг нь малтах (муу үг хэлж дургүйг нь хүргэх).
шар [нэр үг] зургаан наснаас дээших, агталсан эр үхэр амбан шар (нас гүйцсэн том шар), монголын шар (монгол үүлдрийн эр үхэр), хайнагийн шар (монгол үхэр, сарлаг хоёрын эрлийз, эр сарлаг), шаранд ишигний ачаа ачих (аливаа зүйлийн тэнцвэргүй байдал).
шар цай хуучир. [нэр үг] (а.шахмал ногоон цайг найм хуваасны нэг б.хуучин цагийн мөнгөний нэгж болох цаасанд боосон задгай цай в.зарим нутагт хэрэглэж байсан тийз хэмээх мөнгөн тэмдэгт), шар шилбэ (хоёр болон хоёр хагас настай тэмээ), шар эсгий (муудаж, навтарсан эсгий), ангир шар (улбар шар), ангир шар уураг (сүүн тэжээлт амьтны төрсний дараа хөхнөөс гарах уургаар баялаг өтгөн сүү), намрын шар нар (намар цагт гарах нар), бор шар (хоршоо үг) (а.бор өнгө дийлэнх шар өнгө б.дотрын өвчин), шар махтай нь хатаах (санаа сэтгэлийг нь ихэд зовоон шаналгах), шар хүний төлөө хар хүн (бусдын өмнөөс сэтгэл зовних), шар нар бор хоног (а.өдөр хоног б.ядуу буурай үе), шарсан мах анддаггүй (юмыг андахгүй сайн мэддэг, (мэргэн үг) түргэн), шарсан мах анддаггүй шар зурхайч (цэцэн (мэргэн үг), дадлага туршлагатай), зүрхэнд шар ус хуруулах (санаанаас гарахгүй болтол айлган сүрдүүлэх), шарыг үзэж шарван, улааныг үзэж урвах (зүйр үг) (урвамтгай тогтворгүй зан ааштай), шар божирго (амьтан судлал) (үнсэн шар чандарт, хар бидэр бүхий нэг зүйл божирго шувуу), шар боролзой (ургамал судлал) (үнэр амт, шим чадал боролзойн адил боловч ногоон үед нь мал идэх дургүй, хужир ихтэй газраас бусад газар ургадаг, өндөр нь нэг төөгөөс илүү нэг зүйл өвс), шар бударгана (ургамал судлал) (бор шар дурстай, заг сухайн адил найлзууртай, үслэг жижигхэн хүрэн бор үртэй нэг зүйл өвс үрийг нь иддэг, шээс элбэгших өвчинд хуурай идэхэд сайн гэдэг), шар зөгий (амьтан судлал) (их бие нь шар эрээн, хүн малыг ээрч хатгадаг, нэгэн зүйл зөгий), шар зээргэнэ (ургамал судлал) (говь цөл газар ургадаг нэг зүйл зээргэнэ, тэмээ зэрэг малд тохиромжтой), шар ирвэс (амьтан судлал) (биеийн нь шаравтар дэвсгэр өнгөн дээр, зоос мэт бидэртэй нэгэн зүйл ирвэс), шар лууван (ургамал судлал) (амттайхан, бүдүүвтэр улбар шар өнгийн үндэстэй, хүнсний ногоо, үндсийг иднэ), шар маахай (амьтан судлал) (нас бие гүйцсэн эр баавгай), шар мод (ургамал судлал) (говь цөл газар ургадаг, өргөстэй, жижиг сөөг), шар мөөг (ургамал судлал) (модонд ургадаг, шаравтар өнгийн нэгэн зүйл хүнсний мөөг), шар ороонго (ургамал судлал) (өвс, тариаг ороож, зэллэн ургах нэг зүйл ногоо, үрийг нь эмнэлэгт хэрэглэнэ), шар өлөн (ургамал судлал) (чийгтэй, нуга газар ургадаг, нэг зүйл улалж өвс), шар салхи (элсээр шуурсан салхи),
шарайд [нэр үг] хорь буриадын шарайд овог.
шарамдаг [нэр үг] модыг ховхидоход хусагдаж гарсан зоргодос.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.