Нэр үг

шасартан [нэр үг] шар малгайтан төвдийн нэрт эрдэмтэн бүтонринчиндүв () анх шар малгай өмссөнөөс уламжлан зонхов богдоос эхлэн дэлгэрч гэлүгбаагийнхан цөм шар малгайтай болсноор ийн нэрлэгдэх болжээ.
шастир [нэр үг] (шашны нэр томьёо) нисваанисыг атгагаас засаад, муу заяа ба сансраас аврах үеэс үед уламжилж ирсэн түүхийн бичиг судар шастир (хоршоо үг) (бичиг зохиол, түүх), түүх шастир (хоршоо үг) (намтар түүх, түүхчилсэн тэмдэглэл), үлгэр шастир (хоршоо үг) (томоохон хэмжээний, бичгээр уламжлагдан ирсэн аман зохиолын төрөл).
шастирч [нэр үг] шастир зохиогч, түүхч.
шат [нэр үг] төмөр, мод, чулуу зэргээр хийсэн, өндөр өөд авирах, буухад хэрэглэх хэрэгсэл дүүжин шат (юмнаас дүүжлэн хийсэн өгсөх, буух шат), модон шат (модоор хийсэн шат), цахилгаан шат (өндөр байшин барилгад хүн, ачаа барааг дээш доош зөөх цахилгааны хүчээр ажиллах шат), чулуун шат (чулуугаар хийсэн шат), шатаар буух (шатаар доош уруудах), шатаар өгсөх (шатаар дээш явах), шатаар уруудах (шатаар буух), дэгтэр шат (хоршоо үг) (юм өөд гарах зам, гишгүүр), шат гишгүүр (хоршоо үг) (өгсөж уруудах хэрэгсэл) (шилжсэн утга) үе, зэрэг дэв, алхам анхан шат (анхны үе), шат ахих (зэрэг дэв ахих, сайжрах), боловсролын шат (боловсролын үе, алхам), хөгжлийн шат (хөгжлийн үе), түүхийн гол үе шат (түүхийн гол үе, алхам), үе шат (хоршоо үг) (байгаль нийгмийн тодорхой хөгжилд хүрсэн хугацаа), шатан сүүлт (амьтан судлал) (жирийн хүрэлзгэнэ).
шат [нэр үг] цавчиж зассан хоёр хэсэг нарийн модны дунд бяцхан сэрвээ хийж, доогуур нь хэлхэн, өмнө хойд талыг нь холбон, тэмээ хомноход хэрэглэдэг хэрэгсэл хомны шат (тэмээг хомноход хэрэглэдэг, цавчиж зассан хоёр мод), хом шат (хоршоо үг) (тэмээний ачлагад хэрэглэх хоёр төрлийн хэрэгсэл), шат бамбай (хоршоо үг) (тэмээнд, ачаа ачихад хэрэглэх хос модон хэрэглэл болон эсгий зөөлөвч).
шат [нэр үг] хоол цайны явган ширээ.
шат хуучир. [нэр үг] авгай дээлийн бэлхүүс тушаа хадсан дөрвөлжин оруулга.
шатаагч [нэр үг] ноцоох, түлэх үйлийг гүйцэтгэгч шатаадаг юм шатаагч бөмбөг (дотроо шатах бодос бүхий бөмбөг).
шатаалга [нэр үг] шатаах үйлийн нэр, шатаах явдал.
шаталбар [нэр үг] дэс дараалсан, шат дараалсан юм шаталбар арга хэмжээ (дэс дараатай арга хэмжээ).
шатан [нэр үг] шатан чихэр (элсэн ширхэгт чи хэр, бурам).
шатарч [нэр үг] шатар тоглохдоо гарамгай хүн шатарч залуу (шатар нүүхдээ гарамгай сайн залуу).
шатарчин [нэр үг] шатрын тамирчин шатар сайн тоглодог шатарчин охин (шатар сайн тоглодог охин).
шатахуун [нэр үг] машин техник ажиллуулах шатах, тослох хэрэглэгдэхүүн шатахуун бага хэрэглэдэг (машин техникийн бензин тос бага хэрэглэдэг), шатахуун дуусах (шатах, тослох хэрэглэгдэхүүн барагдах), шатахуун хэмнэх (шатах, тослох хэрэглэгдэхүүнийг арвилах), машины шатахуун (машины бензин тос), бензин шатахуун (хоршоо үг) (шатах, тослох хэрэглэгдэхүүн), түлш шатахууншатахуун түлш (хоршоо үг) (шингэн түлш).
шатлал [нэр үг] шатлах үйлийн нэр үелэл, дараалал.
шатсан сурагтай. [нэр үг] (ярианы үг, хэллэг) (шилжсэн утга) дайн дажин үүсэх дайн шатах (дайн дажин гарах).
шатун [нэр үг] бүлүүр.
шах [нэр үг] шагайгаар наадахад хэрэглэх зүйл сах, цах, тэмдэгт шагай.
шах [нэр үг] перс, араб дахины эзэн хааны цол арабын шах (арабын эзэн хаан). шахаа(н) (нэр үг)хуучир. есөн эрүүний нэг шахаан өгөхшахаанд оруулах (а.бузар муухай юмны доогуур шургуулан ам алдуулах ёс, зэм оноох б.(шилжсэн утга) аливаа хэрэг явдлаас булзах аргагүй байдалд оруулах, дарамтлах).
шахаа [нэр үг] шагай харвахад өөр өөрийн оноож авсан тэмдэгт шагай шах.

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.