Нэр үг
хугацаа [нэр үг]
орчлонгийн бүх юмс, үзэгдэл, цаг хугацаа, орон зайн дотор үйл ажиллагааны явагдах цагийн үр гэлжлэх хэмжээ хугацаа алдах (цагийг үр ашиггүй өнгөрүүлэх), хугацаа гүйцэх (хугацаа дуусах), хугацаа дуусах (тогтоосон цаг, өдөр төгсөх), хугацаа өнгөрөх (тогтоосон цагийн хэмжээ хэтрэх), хугацаа сунгах (тухайн ажил үүргийг гүйцэтгэхээр, төлөвлөсөн өдөр, хоног, цаг хугацааг хойшлуулах), хугацаа тулах (товлосон хугацаа нэн ойртох), хугацаа тогтоох (ажил хэргийг гүйцэтгэхэд зарцуулах өдөр, хоног, хийгээд цагийг урьдчилан төлөвлөх), хугацаа хэтрэх (тогтоосон хугацаа өнгөрөх), буцах хугацаа (эгэж очих хугацаа), хугацаа хэмжээ (хоршоо үг) (төлөвлөсөн цаг) секунд, минут, цаг, өдөр, сар, жилээр нэгж болгосон цаг тооны хэм ахархан хугацаа (богинохон хугацаа), нэг сарын хугацаа ( хоног), түр хугацаа (тогтоосон тоотой хоног, өдөр, цаг, минут), урт хугацаа (удаан, олон он жил үргэлжилсэн их хугацаа), хоног хугацаа (хоршоо үг) (цаг хугацаа), цаг хугацаа
хугацлага од. [нэр үг]
орон. сарны хиртэлт тодорхой дарааллаар давтагдах хугацааны үе.
худ [нэр үг]
эр эм бололцогсдын хүргэний төрлийн хүмүүс худ аав (эгч нь охин дүүгийнхээ аавыг болон ах дүүгийнхээ хадам аавыг хүндэтгэн хэлэх үг), худ анд (худ худгуй, урагласан хүү охин хоёрын ах дүү нарын харилцаа), худ ах (хүргэн ахын ах, бэргэний ах), худ барилдах (ураг бололцох), худ дүү (хүргэн ахын дүү, бэрийн дүү), худ овог (өөр овгийн ураг удам), худ хүргэн ах (худгуй эгчтэй гэрлэсэн эрэгтэй), худын түрүү (хуримд хүүхэн хүргэн хоёрын талаас тус тус төлөөлөн дагаж оролцох хоёр хүүхдийн нагац ба авга нар), худ ураг (хоршоо үг) (эр эм бологсдын аав ээж болон төрөл садны хүмүүс), худ худгуй
худ [нэр үг]
худ худ (дуу чимээ дуурайсан үг) (хунгийн дуу).
худаг [нэр үг]
газрыг гүнзгий ухаж гаргасан устай нүх худаг автах (а.худаг газардах б.худаг үерт өртөн эвдрэх), худаг бараадах (худагт ойртон буух), худаг газардах (худгийн ус ёроолдоо тултал хөлдөх), худаг гаргах (газрыг гүнзгий ухаж, устай нүх гаргах), худаг зайдлах (а.худгийн аман дээр алцайн зогсох б.худгийн зүүн баруун талд айл буух), худаг лайдах (худгийн доторх хог шороо зэрэг буртгийг арилган цэвэрлэж, ундаргыг ихэсгэх), худаг сахих (ангасан адуу мал, худгийн хонхроор цуглах), худаг сундлах (худгийн өмнө талд айл буух), худаг улдах (худаг газардах), худаг ухах (ус гаргахаар газар ухах), худаг харьдах (худаг лайдах), худаг ширгэх (худгийн ус татрах, шалбаагтай болох), худаг юүрэх (худгийн хана нь хэсэг хэсгээрээ нурж унах, хашлага нь нурах), худгийн ам (худгийн амсар, худгийн дээд тал), худгийн амсар (худгийн ам), худгийн бураа (худгийн амсар дагуулж бэхэлсэн мод, чулуу), худгийн бүрхээ (худгийн амыг цомбойлгож, газраас дээш товойлгон барьсан хэсэг), худгийн бүүрэг (худгийн амны, газраас дээш чулуу, мод зэргээр өндөрлөж барьсан хэсэг), худгийн давс (худаг малтаж газар доорх шорвог усыг татаж гаргаад түүнээс ялгаруулан авсан давс), худгийн лай (худгийн ёроолд тунасан элс шороо мэтийн зүйлс), худгийн мэлхий (а.(амьтан судлал) худагт амьдрах мэлхий б.хошин. үзсэн сонссоноор бага, мэдлэгээр мөхөс мөртлөө мэдэмхийрэх дуртай хүн), худгийн онгоц (мал услах урт нарийн сав), худгийн өрх (худгийн нүх, цооног), худгийн соруул (худгийн усыг сорж, дээш татан гаргах багаж төхөөрөмж), худгийн ундарга (худгийн усны ундран гарах нь), худгийн ус (малтаж гаргасан гүний ус), худгийн хараа (худгийн амсар дагуулж бэхэлсэн мод, чулуу, худгийн бураа), худгийн хашлага (худгийн хана нурахаас сэргийлж бэхлэн доторлосон мод, чулуу), худгийн хоолой (төмөр худгийн, газарт шургуулсан хоолой), худгийн цээл (худгийн өрхийн хамгийн том зай), өрөмдмөл худаг (гүний худаг), устай худаг (ус сайтай худаг), хашаатай худаг (тойруулан хашаа барьсан худаг), хуурай худаг (ус нь ширгэсэн худаг), худаг ус (хоршоо үг) (ухаж гаргасан гүний ус), худгийн мэлхий далайн ихийг мэдэхгүй, далайн мэлхий худгийн багыг мэдэхгүй (зүйр үг) (үзэж хараагүй зүйлийг баримжаалахад хэцүү).
худалдаа [нэр үг]
юмыг үнэ өртөгтэйгээр харилцан өгч авах нь худалдаа бэлтгэл хуучир. (худалдаалах мал, түүхий эдийн зүйл), худалдаа нээх (а.шинээр байгуулагдсан худалдааны газар худалдаагаа хийж эхлэх б.тухайн өдрийн худалдаа хийж эхлэх), худалдаа хийх (бараа таваар борлуулах ажил эрхлэх), ганзагын худалдаа (өргөн хэрэгцээний бараа таваарыг хөдөөгийн айлуудаар явж, зарах наймаа), дамын худалдаа (ашиг хонжоо олохыг хичээж, үнэ хэтрүүлэн худалдах наймаа), иж бүрдүүлэх худалдаа (зайлшгүй байх сэлбэг болон ашиглалтын үйлчилгээний өртгийг оролцуулан, нийцүүлж хийх худалдаа), үүргийн худалдаа (хэрэгцээний юмыг хот суурин газар авч явж зарах наймаа), худалдаа гүйлгээ (хоршоо үг) (юм худалдан борлуулах үйл ажиллагаа), худалдаа наймаахудалдаа арилжаа (хоршоо үг) (эд зүйл худалдаж борлуулах үйл ажиллагаа), хоршоо
худалдаачин [нэр үг]
худалдаа наймаа эрхлэгч хүн жижиг худалдаачин (ярианы үг, хэллэг) (ойр зуурын, жижиг сажиг зүйл зардаг хүн), үүргийн худалдаачин хуучир. (газар бүр очиж эд бараагаа борлуулдаг явуулын наймаачин), худалдаачин арилжаачин (хоршоо үг) (худалдаа арилжаа эрхлэх хүн), худалдаачин наймаачин (хоршоо үг) (худалдаа наймаа эрхлэх хүн).
худалдагч [нэр үг]
худалдаа хийгч худалдагч эмэгтэй (худалдах, зарах ажлыг эрхэлдэг эмэгтэй), дэлгүүрийн худалдагч (дэлгүүрийн юмыг зарах, худалдах үүрэг хүлээсэн хүн).
худам [нэр үг]
худам үсэг (ойрад зэрэг монголчууд монгол үсгийг тод үсгээсээ ялгаварлан нэрийдсэн, монголын гол ёсны удмын үсэг гэсэн утгатай нэрийдэл).
хударга [нэр үг]
эмээлийн хавтасны хойд талд уяж, морь малын сүүл бөгсөнд тогтоох бэхэлгээ оосор хазаар хударга (хоршоо үг) (морины толгойд углах амгай, зуузай, жолоо, цулбуур бүхий хэрэгсэл ба эмээлийн хавтасны хойд талд уяж, морь малын сүүл бөгсөнд тогтоох бэхэлгээ оосор) тэрэгний ачааны жижиг эдэлгээний шар үхрийн биенд тэнцүүлдэг зээгэн дээс хударга суух (а.аралд хөллөсөн мал хударгандаа түшиглэн гэдэргээ хүчлэн суух б.(шилжсэн утга) түрүүлэн явж байсан хүн, амьтан нуугдаж хоцроод ард нь орох в.(шилжсэн утга) хүссэн, найдсан зүйлийг нь цагт нь бүтээж өгч чадахгүй болох), илжиг модон хударгандаа (сайн ч, муу ч дасал болсон) (шилжсэн утга) явсан хойгуур, ар бөгсөөр хударган гудас намнах (морины явдал дунд биеэ эргүүлж, ар талд буй ангаа агнах).
хударга [нэр үг]
нумны заадасны хоёр этгээдийн ховил газар.
худгуй [нэр үг]
ураг барилдсан эр эмийн эхчүүд харилцан биесээ дуудах, мөн худын гэрийн бусад бүсгүйчүүдийг дуудах үг худгуй бэргэн (худ ахын гэргий), худгуй дүү бэр (худ дүүгийн гэргий), худгуй эгч (хүргэн ах буюу бэргэний эгч), худгуй ээж (эгч нь охин дүүгийнхээ хадам ээжийг буюу ах дүүгийнхээ хадам ээжийг хүндэтгэн дуудах дуудлага),
хужаа [нэр үг]
харь оронд цагаачлан суугаа хятад иргэн. хужгар (тэмдэг нэр)юмны өнгө будаг муудаж цайсан байдал хужгар муу өнгөтэй эд (нар, салхинд гандаж цайсан өнгөтэй эд), хужгар цагаан (цагаан дээр үнсэн өнгө холилдсон өнгө) хүний зүс царай цусгүй болж цайсан байдал өвс ургамал хатаж шарласан байдал.
хужир [нэр үг]
хужир сар (хаврын дунд сар, гуравдугаар сар).
хужирсаа [нэр үг]
хужирсах үйлийн нэр, мал сүрэг, адгуус амьтны, хужир хүсэх хүсэл малын хужирсааг гаргах (малд хужир шүү долоолгож, хужирсахыг нь болиулах).
хужирхай [нэр үг]
гүзээт амьтны гүзээний нугалбарын зузаан, өөхтэй хэсэг хужирхай идэх (гүзээний нугалбарын зузаан өөхтэй хэсгийг чанаж идэх), хужирхай тэнийх (бах ханах).
хузгай [нэр үг]
хазгай хузгай (хоршоо үг) (а.муруй хазгай, хэлтгий хэвгий хазгай хузгай гишгээд гүйх (муруй хазгай, дэгэн догон гишгээд гүйх) б.буруу ташаа, буруу зөрүү англиар хазгай хузгай ярих (англиар буруу ташаа ярих).
хуй [нэр үг]
хутга сэлэм зэргийг агуулах гэр, сав бууны хуй (бууны гэр), хутганы хуй (хутганы гэр).
хуй [нэр үг]
хуй хуй (хотон ястан).
хуй [нэр үг]
хавтгайдуу урт биетэй нэг зүйл загас зэвэг загасны зулзага хуй алаг нугас (амьтан судлал) (толгой нугастай адил болоод цагаан эрээн нэгэн зүйл шувуу), ахуй булаг нугас (амьтан судлал) (хуй алаг нугастай адил болоод эрээн нэгэн зүйл шувуу), хуй шаазгай (амьтан судлал) (шаазгайтай адил, үнсэн өнгөтэй, урт сүүлтэй, хэрээний язгуурын нэг зүйл шувуу).