Нэр үг

хахууль [нэр үг] өөрийн зүй бус хэргийг биелүүлэх, бүтээхийн тул албан тушаалтанд ил, далд өгөх мөнгө, эд юм хахууль идэх (хахуулийг хүлээн авах), хахууль өгөх (ажил хэргээ бүтээхийн тулд бусдад зүй бусаар ил далд юм өгөх), хахууль авахдаа дуртай түшмэл (ажил хэрэг бүтээж өгөхдөө эд юм авах сонирхолтой түшмэл), хахууль түлхэх (далдуур хахууль өгч, гэм зэмгүй царайлан суух), хээл хахууль (хоршоо үг) (ажил хэргээ бүтээхийн тулд бусдад зүй бусаар ил далд өгөх юм), бэлэг хахууль (хоршоо үг) (ажил хэргээ бүтээлгэхээр бусдад өгсөн бэлэг сэлт болон элдэв юм), хөлдүүг нохой мэрэх дуртай, хээл хахуульд ноёд дуртай (зүйр үг) (ноёдын хахууль авдаг шунахай занг шүүмжилсэн нь).
хахь [нэр үг] хахь ондоо (хоршоо үг) (тэс ондоо).
хацар [нэр үг] (бие бүтэц, анатоми) нүүрийн хоёр хажуу хэсэг улаан хацартай хүүхдүүд (улаа бутарсан нүүртэй хүүхдүүд), гэрээ хацар (хацрын товгор хэсэг), даалин хацар (хүүхдийн цүлхийж унжсан махлаг том хацар), хацрын хирийг угаавал арилна, хар санааг хусавч арилахгүй (зүйр үг) (хар санааг цайруулахад хэцүү) юмны хоёр хажуугийн хавтгай хэсэг хацрын төмөр (хазаарын шанаанд хийсэн чимэг), хуйны хацар (бууны бөгсний хацар тавьж шагайх хэсэг) юмны хавтас дэвтрийн хацар (дэвтрийн хавтас) хаалганы гуя модны дотуур янзлан хийсэн мод хаалганы хацар мод салах (хаалганы гуя модны дотуур янзлан хийсэн мод салах).
хач [нэр үг] бусдын гэм бурууг ухчлан хэлэлцэх хов үг хов хач (хоршоо үг) (хүмүүсийг хооронд нь муутгах хов үг), хоч хач (хоршоо үг) (а.хүнийг далдуур шоодон хэлэх нэр б.доог тохуу).
хач [нэр үг] хач гүргэм (ургамал судлал) (сараантан овгийн халуун оронд ургадаг, үрийн орны багана нь будагтай, эмнэлэг, хүнсний зүйлд хэрэглэгддэг ургамал).
хачи [нэр үг] балба, энэтхэг, кашмирийн өөр (нэр үг)
хачир [нэр үг] хэнчир, саад тотгор.
хачир [нэр үг] махан хоолонд ногоо зэрэг юмаар хийсэн дайвар нэмэлт шарсан махны хачир (шарсан маханд дайвар болгосон ногоо зэрэг нэмэлт), хачиртай бууз (элдэв амталсан, дарсан ногоо, зууш бүхий бууз) эм зэрэг юман дээр дайж нэмсэн юм эмний хачир (эмийн дайвар).
хачирхал [нэр үг] хачирхах үйлийн нэр, гайхашрал.
хаш [нэр үг] хаш бөс (хөх ногоон өнгөтэй нэгэн төрлийн хятад бөс даавуу).
хаш [нэр үг] хашийн бурам (а.чихрийн нунтаг б.инжир илжгэн чихтэй гамбир).
хашаа [нэр үг] мал, эд зүйлийг хамгаалах зорилгоор тойруулж барьсан зүйл гөрмөл хашаа (бургасаар сүлжиж хийсэн хашаа), зоомол хашаа (шивээлж зоосон хашаа), малын хашаа (мал хаших хүрээ), өвсний хашаа (овоолсон өвсийг тойруулан хийсэн хүрээ), хамар хашаа (зэргэлдээ хашаа, зэргэлдээ хороо), журмын хашаа (замын хөдөлгөөний хууль дүрэм зөрчсөн жолоочийг баалж тээврийн хэрэгслийг нь албадан саатуулдаг хашаа) хашаа барих (юмыг мод болон бусад зүйлээр хүрээлэн хаших), хашаа хатгах (шургааг модоор нэг үзүүрийг газарт суулгаж хүрээ барих), хашааны хөндөл (хашааны ялуу), хашааны ялуу (хашааны шон хооронд уртааш нь хөндлөн тогтоосон мод, шургааг), хашаа байр (хоршоо үг) (хүний амьдран суух гэр сууц болон түүнийг тойруулан барьсан хүрээ), хашаа саравч (хоршоо үг) (тойруулан барьсан хүрээ болон хүйтэн, цас бороо зэргээс хамгаалах нөмөр бүхий нэг тал нь задгай өвөлжөө мэт зүйл), хашаа хороо (хоршоо үг) (а.малыг байгалийн элдэв үзэгдлээс хамгаалах зориулалтай хүрээлэн босгосон юм б.хүмүүсийн амьдран суух хүрээ), гэр хашаа (хоршоо үг) (хүний амьдран суух сууц болон түүнийг тойруулан барьсан хүрээ) хот, суурин газарт шургааг зэргийг хүрээлүүлэн барьсан хороо сууц амины хашаа (амины хороо сууц), албаны хашаа (алба байгууллагыг тойруулж барьсан хороо),
хашаас [нэр үг] хашлага.
хашбаа [нэр үг] бүхээгт чарга.
хашгана [нэр үг] шүлхий хашгана (ургамал судлал) (чэсэнцэрийн овогт багтах лоольтой төстэй, жимс нь цайвар шар, ногоон, бараавтар ягаан зэрэг олон өнгөтэй, эмчилгээнд ашигладаг нэг наст өвслөг ургамал).
хашгираа [нэр үг] хашгирдаг зантай, хашгичаа хашгираа хүн (хашгичаа хүн, байнга хашгирч ярьдаг зантай хүн), онгироо хашгираа амьтан (биеэ тоосон хашгирч ярьдаг хүн).
хашгиралдаан [нэр үг] зэрэг зэрэг хашгиралдах дуу, бахиралда(ангийн нэр томьёо)
хашдас [нэр үг] ууц зэргээс хашиж огтолж авсан мах.
хашилт [нэр үг] хаших үйлийн үр дүнг заасан нэр хааж боосон, хашиж хорьсон зүйл хашилт далан (үер уснаас хамгаалж байгуулсан хашлага), үерийн хашилт (үерээс хамгаалах саад) бичиг зохиол шууд хөндлөнгийн үгийг, бичвэр доторх ишлэлийг, оноосон нэрийг ялган онцлох, далд буюу ёгт утгаар хэлсэн үг, холбоо үг, өгүүлбэрийг ялган тодруулахад хэрэглэдэг тэмдэг.
хашин [нэр үг] хашин тос (дахин дахин буцалгасан хуучин тос).

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.