Нэр үг

хаадас [нэр үг] хаадас хаалас (хамхан тагдгар хүний байн байн хөдлөх байдал) хаадас хаадас хийх (намхан тагдгар хүний байн байн хөдлөх).
хаадас [нэр үг] хаалт, халх, юмыг халхалж далдлах хэрэгсэл.
хаадас [нэр үг] хагадас.
хааж [нэр үг] яр шарханд тогтсон тав шархны хааж (шархны хогжруу), хааж болох (шарханд товх тогтох).
хааз [нэр үг] шаталттай машин тэрэгний хөдөлгүүрийн хүчийг нэмэх дөрөөвч хаазаа нэмэх (дөрөөвчөө гишгэн машины хөдөлгүүрийн хүчийг нэмэх).
хааз [нэр үг] идээшиж дассан нутаг бэлчээр.
хаалга [нэр үг] хашаа хороо, гэр байшинд орох, гарах хэсэг хаалга нээх (а.үүд нээх, үүд онгойлгох б.(шилжсэн утга) хэрэг явдалд эхлэл болох), хаалга харих (хаалганы углуурга сулдах) хаалгаа барих (үйлдвэрлэл, үйлчилгээ явуулахаа бүрмөсөн болих), хаалганы асар (цамхаг, сүүдрэвч), хаалганы бариул (хаалгыг онгойлгож, хаах зориулалт бүхий зүйл), хаалганы босго (хаалганы доод хэсэгт байх хөндлөн мод), хаалганы гуя (хаалганы хоёр талын углуурга бүхий яс мод), хаалганы дугаар (олон хаалгыг дугаарлан ялгасан тоо), хаалганы хамар (хаалганы хацавчны уулзварын мод), хаалган тэнгэр (шашны нэр томьёо) (чөтгөр шулмыг зайлуулахаар хаалган дээрээ наадаг сахиусны хөрөг), хаалганы ноён хуучир. (үүдээр өнгөрөх үед бичиг баримт шалгах ажил эрхлэх хүн), байшингийн хаалга (байшингийн орох, гарах хэсэг), дааман хаалга (том үүд), мэлхий хаалга (а.дээрээс унасан хаалга, дээш татаж онгойлгох хаалга б.хашаа, хэрэм мөн том хаалганд давхар хийсэн жижиг хаалга), хашааны хаалга (хашааны орох гарах хэсэг), хэрмийн хаалга (хэрэмнээс гарч орох хэсэг), арын хаалга (а.байшингийн ард байх үүд б.(шилжсэн утга) танил тал), явган хаалга (унаагүй орж гарах жижиг хаалга), хаалга цонх (хоршоо үг) (байшин барилгын гэгээвч болон орж гарах үүд), хаалга мөргөх (а.зорьсон ажил үл бүтэх б.эзгүй айлд ирэх) аавын хаалга татах (шоронд орох), хаалга мөргөх (а.албан газруудаар ажил хөөцөлдөхөд түүнийг нь хүлээж авах газар олдохгүй байх б.эзгүй айлд ирэх, гэрийн эзнийг нь байхгүйд айлд ирэх), хаалгаар багтахаа болих (их зан гаргаж айлд орохоо болих), арын хаалга (ажил хэрэг бүтээхэд ашиглах танил найз нөхөд) бөмбөгийг өшиглөж оруулах дээгүүрээ хөндөлтэй хоёр шон хөл бөмбөгийн хаалга (хөл бөмбөгийн бөмбөг оруулах тусгай зориулалтын тор бүхий хоёр шон), хоккейн хаалга (хоккейн бөмбөг оруулах тусгай зориулалтын тор бүхий үүд) ямар нэгэн онцгой үйл явдалд зориулсан гулдан үүд гулдан хаалга (нуман үүд, нуман хэлбэртэй хаалга).
хаалгадах [нэр үг] арын хаалгадах (танил талаа ашиглан ажлаа бүтээх, хэрэг явдлаа гүйцээх). хаалгач(ин) (нэр үг) хаалга үүдийг сахин харгалзах хүн зочид буудлын хаалгач (зочид буудлын үүдийг харгалзан орж, гарах хүнд үйлчлэх үүрэгтэй хүн), хаанаасаа хаалгач ньхааныг аргадахаар хаалгачийг аргад (цэцэн үг) (а.хааны нэрийг барьсан хаалгачийг аргалж орох хэцүү б.их хүмүүсээс илүү бага хүмүүс хүнд сурталтай) (спортын нэр томьёо) хөл бөмбөг, хоккейн спортод бөмбөгийг оруулах дээгүүрээ хөндөлтэй тор бүхий хоёр шонгоос бүтэх хаалганд, эсрэг багийн тоглогчийн бөмбөгийг оруулахгүй байх үүрэгтэй хамгаалагч.
хаалт [нэр үг] хаах үйлийн үр дүнг заасан нэр хорих, хаах зориулалттай зүйл, халхавч хаалт барих (хорьж саатуулах зүйл барих), усны хаалт (ус хаах, тогтоох зүйл), төмөр торон хаалт (төмөр тороор хийсэн халхавч), үүдний хаалт (ялаа, шумуул болон бусад зүйлээс хамгаалах зорилгоор үүдэнд хийсэн халхавч), цонхны хаалт (ялаа, шумуулаас хамгаалах зорилгоор цонхонд хийсэн тор), хаалт бамбай (хоршоо үг) (хориглож халхлах зүйл), хаалт боолт
хаан [нэр үг] (түүхэн үг, түүхийн нэр томьёо) үе улиран залгамжилж улс, аймгийн эрхийг ганцаараа эзэрхэгч гүр хаан (улсын эзэн, ард түмний удирдагч), хаан хөвгүүн (хааны хөвгүүдээс ор залгамжлуулахаар нэр цохолсон хөвгүүн), хаан хүү (хааны төрсөн хөвгүүн), хаан суух (а.хааны хойчийг залгамжлах б.(шилжсэн утга) юманд эзэн суух), хаан төр (хаан удирдан авч явах төр), хаан ширээ (хаан төрийн суудал), хаан суурь (хаан ширээ), хаан ширээнд суух (хаан суух, хаан болох), хаан вангийн ёс (феодализм, хаад ноёдын эрхт ёс), хаан орон суулгах (хаан ширээг залгамжлуулах), хаан суулгах (хаан сууринд өргөмжлөх), хаан сууринд өргөмжлөх (хаан хэмээн хүлээн зөвшөөрч ёслол үйлдэх), ерөөлийн хаан (хилэнцийг арилгах, буяныг өрнүүлэх, барагдашгүй болох тусын тулд самандабадари бандидагийн зохиосон ерөөл), номун хаан (шашны нэр томьёо) (эрлэгийн хаан), хатан хаан (хаан ширээг залгамжлан авсан сурвалжит эмэгтэй хаан), хаан атаа (бөө мөргөл) (бөөгийн шашны гол тэнгэрийн нэг), эзэн
хаан [нэр үг] хаан авлах (өвөл ан хийх).
хаан [нэр үг] хаан ус (холимог хүчил).
хаан [нэр үг] хаан бугуйвч (хоёр дугуй цагирагийг гархилан холбосон босоо болон хөндлөн голдочийнхоо дагуу гадна талаараа чих маягийн жижиг дугуй бүхий нэгэн зүйлийн хээ, эрэгтэй хүний гоёл чимэглэлд хэрэглэнэ), хаан сүйх (алт мөнгөн эдлэлээр ромбо хэлбэрийг өлзий зангиа болгож хийсэн бэл, сүйх).
хаанчлал [нэр үг] хааны удирдлага, хааны төр чингисийн хаанчлал (а.чингис хааны төр б.чингис хааны төр барьж байсан үе).
хаатай [нэр үг] хаатай тэрэг (дэлбээтэй тэрэг, дэлбээлж явахад суух хэсэгтэй тэрэг).
хаахан [нэр үг] хаахан яахан (хоршоо үг) (халт мөлт) хаахас хаахас хийх (хүний зохисгүйгээр ихэмсэглэн хөдлөх).
хаахга [нэр үг] хаахга хаахга (хаахгар юмны олонтоо хөдлөх байдал) хаахга хаахга хийх (хаахгар юмны үргэлжлэн хөдлөх).
хаац [нэр үг] гол горхи зэргийн усыг боож хашсан хаалт хааж нөмөрлөсөн зүйл салхины хаац (салхины нөмөр), үерийн хаац (үерийн хаалт, далан), хаац нөмөр (хоршоо үг) (халхавч болох зүйл), хаац бооц (хоршоо үг) (үерийн ус зэргийг хааж боосон юм).
хаацай [нэр үг] өмгөөлөл, хамгаалал.
хаацайлах [нэр үг] хамгаалан бататгах (хаацайлах, хөндүүлэхгүй байх), хамгаалан тохинуулах (хаацайлан тайван болгох), эрхээ хамгаалах (хуулиар олгосон эрхээ эдлэхээр тэмцэх), эрх чөлөөгөө хамгаалах (эрх чөлөөт байдлыг зөрчсөн алив үзэгдлийн эсрэг тэмцэх), эх нялхасыг хамгаалах (а.эх нялхасыг эрүүл мэндийг анхаарах, халамжлах б.эх нялхасыг бусдын халдлагаас хаацайлах) өмгөөлөх хамгаалах (хоршоо үг) (хаацайлах) (шилжсэн утга) эрдмийн зэрэг цол хүртэх эрдмийн зэрэг хамгаалах (эрдмийн зэрэг горилсон бүтээлээ хамгаалж хүссэн зэрэг цолоо авах).
Зөвшөөрч байна Татгалзаж байна

Нээлттэй мэдээллийн сан www.opendatalab.mn цахим хуудсыг ашиглах, мэдээлэл хайх, түгээх хэн бүхэн доорх нөхцөлийг хүлээн зөвшөөрсний үндсэн дээр үйлчилгээ авах эрхтэй.

  1. Хуульд зааснаар төрийн болон орон нутгийн өмчийн хуулийн этгээд, бусад нийтийн эрх зүйн хуулийн этгээдээс олон нийтэд нээлттэй байршуулсан мэдээллийг иргэд, олон нийт үнэн зөв гэж үзэх эрхтэй. Иймд тухайн мэдээллийг мэдээллийн сан, түүнийг хариуцагч Бодлогод залуусын хяналт ТББ болон системийн ашиглалтыг хариуцсан аливаа хувь хүний байр суурь гэж үзэхгүй ба анхдагч эх сурвалжаас хүлээн авсан мэдээллийн үнэн зөв эсэх, тухай мэдээллийн талаар аливаа хууль эрх зүйн маргаан байгаа эсэхэд мэдээллийн сан хариуцлага хүлээхгүй.
  2. Мэдээллийн сан нь техникийн нөхцөл, боломжоос шалтгаалан тодорхой цаг хугацааны давтамжтайгаар албан ёсны эх сурвалжуудаас мэдээллийг татан авч, тухайн цаг үед үнэн зөвд тооцогдож байсан мэдээллийн түүх үүсгэдэг. Иргэд, олон нийт мэдээллийн санг хэзээ ашиглаж байгаагаас үл хамааран мэдээллийн түүхтэй танилцах эрхтэй тул тус мэдээлэл хуучирсан, эсхүл анхдагч мэдээллийн эх сурвалжаас устгасан, нэвтрэх боломжгүй болсон гэх үндэслэлээр тус мэдээллийн сангаас хасахгүй болно.
  3. Мэдээллийн санг ашиглан мэдээ, сурвалжилга бэлтгэх болон олон нийтэд түгээх бүхий л этгээд мэдээллийн санд хадгалагдаж буй өнгөрсөн үеийн болон одоогийн мэдээллийн үнэн зөв, хүчинтэй эсэхийг зөвхөн анхдагч эх сурвалж болон түүнийг хариуцагч төрийн эрх бүхий байгууллагаас нягталж шалгах үүрэгтэй.
  4. Энэ үйлчилгээний нөхцөлийн 3-т заасан үүргээ хэрэгжүүлээгүйтэй холбоотойгоор бий болох аливаа эрсдэл, хариуцлагыг зөвхөн тухайн этгээд хариуцах бөгөөд мэдээллийн систем болон түүнд холбогдох этгээдийг аливаа учрах нэхэмжлэл, хариуцлагаас чөлөөлнө.
  5. Тус мэдээллийн сангийн зохиогчийн эрх хуулиар хамгаалагдсан бөгөөд мэдээллийн сангаас боловсруулж хүргэсэн мэдээллийг олон нийтэд дурдах тохиолдолд эх сурвалжийг заах нь оюуны өмчийн эрхийн зөрчил үүсгэхгүй байх үндэслэл болно.